Almanca Dilbilgisi Özeti

Suskun · 17 Ock 2010

Almanca Dilbilgisi Özeti

Konu içeriği

1. Genus -Cinsiyet

2. Plural Form -Çoğul Biçimi

3. Artikel - Artikeller

4. Nominativ -Yalın Hal

5. Akkusativ -İsmin i-hali

6. Dativ - İsmin e-hali

7. Bestimmter Artikel und der-Wörter -Belirli Artikel ve der-kelimeleri

8. Unbestimmter Artikel und ein-Wörter -Belirsiz Artikel ve ein-kelimeleri

9. Alle Fälle- Tüm haller

10. Präsens von -sein - sein in şimdiki zaman çekimi

11. Präsens -Şimdiki Zaman

12. Perfekt

13. Modalverben - Tarz Fiiller

14. Adjektivendungen nach der-Wörter -Der-kelimelerinden sonra sıfat takıları

15. Wie verneint man mit -nicht -nicht ile nasıl olumsuzluk yapılır

16. Wörterstellung - Kelime dizilişi

17. WOHIN (Nereye) - WOHER (Nereden)

Tablolar:

1-Präpositionlar

2. Yön veren Präpositionlar

3. Şimdiki zaman çekiminde kökü değişen fiiller

4. Fiil Präpositon Birleşmeleri

Suskun · 17 Ock 2010

1. Genus – Cinsiyet

İsimlerin cinsiyetini belirlemek için bazı küçük ipuçları:

Masculine - eril: günler, aylar, mevsimler, dağ adları (istisna: die Alpen), göller, -ich, -ig, -ling,-or, -el,-en -er takıları ile biten isimler.

Feminine - dişil: çiçekler, ağaçlar, -heit, -keit, -schaft, -tät, -ung, -in (sadece şahıslar), -ei, -ine,-ik, -ion (yabancı kelimeler: die Nation gibi), -en/n/-nen takıları ile biten isimler.

Neuter - neutral: şehir ve ülkeler (istisna: die Schweiz, die USA, v.s.), hotel, cafe ve tiyatro isimleri, -chen, -lein, -nis, -tum, -um, -ment takıları ile biten isimler.

2. Plural Form – Çoğul Biçimi

İsimlerin çoğulunu göstermek için Almancada beş takı durumu vardır:

- (değişiklik olmayanlar)

- e

- er

- (e)n

- s

İlk üç tipdeki bazı isimler çoğulda Umlaut (a -àae / ä) alabilir. Tekil artikellerde Almancada üç grup vardır: der, die, das, fakat çoğulda ayrım yoktur ve tüm çoğul isimler Nominativ (yalın hal) ve Akkusativ (i-hali) halde belirli artikel die alırlar. Belirsiz artikel "ein" ‚in çoğul şekli yoktur. Ancak diğer "kein" (keine) gibi "ein"-kelimeleri, mein, dein, ... gibi iyelik zamirleri (Possessivpronomen) de aynı şekilde ("meine, deine," vs.) biçiminde çoğul yapılabilir.

Yeni bir isim öğrenirken tekil ve çoğul hallerini mutlaka birlikte öğrenmek gerekir. İsimlerin çoğul hallerini tahmin etmek için tam ve kesin yollar yoktur, ancak aşağıdaki kurallar size yardımcı olacaktır.

Örnekler: Tip 1 (değişiklik olmayanlar): das Zimmer (die Zimmer), das Mädchen (die Mädchen)
Tip 1 (Umlaut alanlar): der Vater (die Väter), der Garten (die Gärten), der Bruder (die Brüder), die Mutter (die Mütter)

Tip 2 (-e): der Abend, der Monat, das Geräusch, das Telefon
Tip 2 (Umlaut alanlar): der Fuß (die Füße), der Stuhl, der Sohn, die Wand, die Hand

Tip 3 (-er): das Kind (die Kinder)
Tip 3 (Umlaut alanlar): der Mann (die Männer), das Wort, das Buch, das Haus

Tip 4 (-en/n/nen)
-en: der Professor (die Professoren), die Tür, die Uhr, das Bett.

-n: a) Tekilde sesli harfle biten isimler (çoğunlukla -e): die Adresse, die Straße, die Woche

b) Tekilde sessiz harfle biten isimler (çoğunlukla -r): die Nummer (die Nummern)

-n: N- isimleri: tüm isim hallerinde -n veya -en ile biten Maskulin-eril isimler (Nominativ Singular hariç: der Student -en, (den Studenten, dem Studenten, die Studenten), der Mensch-en, -en, der Junge-n,-n, der Nachbar-n,-n

-nen: Maskulin’den üretilen ve tekil halleri –in ile biten isimlerde kullanılır: die Studentin (die Studentinnen), die Amerikanerin, die Professorin.

Tip 5 (-s): yabancı isimler: das Auto, das Radio

Suskun · 17 Ock 2010

3. Artikel – Artikeller

Almancada dilbilgisel cinsiyetin tanımlanması farklı biçimlerde şekillenmektedir. Dilbilgisel cinsiyeti tanımlamak doğal cinsiyeti tanımlamak kadar kolay değildir. Erkekler için çoğunlukla Maskulin olan Belirli Artikel der ’dir. Dişiler için çoğunlukla Feminin olan Belirli Artikel die’dir. Eşyalar daima Neutral değildir. Bazıları Maskulin, bazıları Feminin, ve bazıları Neutral olan Belirli Artikel das.

BESTIMMTER ARTIKEL – BELİRLİ ARTIKELLER

MASKULIN

NEUTRAL

FEMININ

PLURAL

der

das

die

die

UNBESTIMMTER ARTIKEL - BELİRSİZ ARTIKELLER

MASKULIN

NEUTRAL

FEMININ

PLURAL

ein

ein

eine

keine

4. Nominativ – Yalın Hal

Bir cümlenin öznesi (kim/ne ) yalın (Nominativ) haldedir. O çok çalışıyor. Bir cümlenin öznesini bulabilmek için KİM? (NE) sorularını sormak gerekir.

Bu durumda 'Kim (veya Ne)' çok çalışıyor? diye sorulur. Cevap: O.

Özne nedir (= Nominativ, i-hali) Şu cümlelerde?

Benim kardeşim pastırma yemektedir. Kim veya ne pastırma yemektedir? Benim kardeşim.

Benim oğlum Ahmet Yasin oynamayı sever. Kim veya ne oynamayı sever? Benim oğlum Ahmet Yasin.

Bu otomobil çok pahalı. Kim veya ne çok pahalı? Bu otomobil.

Şimdi Almanca!

Die Frau geht nach Deutschland. 'Wer oder was' geht nach Deutschland? Die Frau.

Das Kind spielt. 'Wer oder was' spielt? Das Kind.

Der Computer ist sehr teuer. 'Wer oder was' ist sehr teuer? Der Computer.

Suskun · 17 Ock 2010

5. Akkusativ – İsmin i-hali

Bu cümleler tam mı?

Claudia sahip
O seviyor
O satın alıyor

Hayır, burada belirli nesne eksik.

Sind diese Sätze komplett?

Claudia hat
Sie liebt
Sie kauft

Nein, hier fehlt das direkte Objekt.

Claudia bir kediye sahip.
O kediyi seviyor.
O bir kuş satın alıyor.

Claudia hat eine Katze.
Sie liebt die Katze.
Sie kauft einen Vogel.

Türkçe’de olduğu gibi Almanca’da da farklı isim halleri vardır.

Türkçe’de özne ve nesne

Kadın burada mı?

O burada mı?

Sen kadını görebiliyor musun?

Sen onu görebiliyor musun?

Adam burada mı?

O burada mı?

Sen adamı görebiliyor musun?

Sen onu görebiliyor musun?

Özne (yalın) ile nesne (i-hali) arasındaki fark Türkçe’de isimlerde takılarla görülebilirken, şahıs zamiri durumunda cinsler arsındaki farklılık anlaşılamamaktadır. Buna karşın Almanca’da ise hem şahıs zamirinin hemde Akkusativ (i-hali) açıkça anlaşılmaktadır.

Maskulin......................Neutral...

Akkusativ...ein/der Hund............ein/das Tier

Nominativ...einen/den Hund............ein/das Tier

Feminin...........................Plural
eine/die Katze.............viele Tiere
eine/die Katze......die Tiere

Feminin, Neutral ve çoğul isimlerin Artikelleri Nominativ (yalın) ve Akkusativ (i-hali) halde aynıdır.

Türkçe yalın ve i-halde zamirler:

Subjekt-Özne...ben..sen..o..o..o..biz..siz..onlar..KİM?

Objekt-Nesne...beni...seni...onu...onu...onu...bizi...sizi...onları...KİMİ?

Suskun · 17 Ock 2010

6. Dativ - İsmin e-hali

Dativ (e-hali) dolaylı nesnedir ve Wem-Kime sorusuna cevap verir.

Ben kardeşime yeni bir bisiklet veriyorum. Ich gebe meinem Bruder ein neues Fahrrad.

Ben anneme çicek veriyorum. Ich gebe meiner Mutter Blumen.

7. Bestimmter Artikel und der-Wörter – Belirli Artikel ve der-kelimeleri

Belirli Artikel - Bestimmter Artikel

Eğer belirli kişi, hayvan, yer, olay, şey veya fikir hakkında konuşursanız belirli Artikeller kullanılır. Almanca’da ismin Artikeli ismin cinsiyeti, sayısı (tekil-çoğul), isim hali (Nominativ, Akkusativ, ..) ile uyum göstermelidir. Aşağıda gördüğünüz gibi çoğullar daima "die" almaktadır.

................Maskulin..............Neutral.............Feminin..............Plural

Nominativ......der...................das..................die.................die

Akkusativ......den..................das...................die.....................die

der-Wörter / der-kelimeleri:

Dieser (bu=this one), jeder (her=every one), welcher (hangi=which one) çoğunlukla belirli artikel ile aynı takıyı alırlar ve daha önca belirtildiği gibi bunlara der-kelimeleri denir.

Maskulin
dieser
jeder
welcher
dieses
jedes
welches

Neutral

dieses
jedes
welches
dieses
jedes
welches

Feminin
diese
jede
welche
diese
jede
welche

Plural
diese
jede
welche
diese
jede
welche

Beispiel / Örnek: Diese Frau kauft diesen Computer.

Suskun · 17 Ock 2010

8. Unbestimmter Artikel und ein-Wörter – Belirsiz Artikel ve ein-kelimeleri

Belirsiz Artikel - Unbestimmter Artikel

Eğer belirsiz kişi, hayvan, yer, olay, şey veya fikir hakkında konuşursanız belirsiz artikeller kullanılır.

Almanca’da ismin belirsiz artikeli de ismin cinsiyeti, sayısı (tekil-çoğul), isim hali (Nominativ, Akkusativ, ..) ile uyum göstermelidir. Aşağıda gördüğünüz gibi üç durumda ein aynı kalmakta takı almamakdadır.

İngilizce’den bildiğimiz a/an yerine Almanca’da ein kullanılır. Ein’in Negatif şekli kein (değil=not a, not (any), no) biçimindedir. Kein çoğulda sadece olumsuz olarak kullanılabilir. Akkusativ halde –e alır, keine.

...........Maskulin..........Neutral...............Feminin...........Plural

Nominativ..ein...............ein..................eine...............keine/meine

Akkusativ...einen.......eine................ine.............keine/meine

Zum Beispiel / Örneğin: Eine Frau kauft keinen Computer.

ein-Wörter / ein-kelimeleri

Ein ve kein ein-kelimeleridir. İyelik zamirleri (Possesivpronomen) de ein-kelimesidir ve tıpkı belirsiz artikel ein ve kein gibi kelimelerdir ve aynı takıları alırlar.

Örneğin, mein (benim)

...................Maskulin..........Neutral...............Feminin...........Plural
Nominativ.........(k)ein...........mein................(k) ein.................mein..

...................(k)eine............meine................kein.......................meine...

Akkusativ(k) einen............(k) ein.............(k) eine............keine
.................meinen.........mein.............meine..............meine..

Diğer iyelik zamirleri için aynı kurallar geçerlidir: dein (senin=your), sein (onun=his / its), ihr (onun=her), unser (bizim=our), euer (sizin=your, çoğul), ihr (onların=their), Ihr (sizin (tekil-çoğul nazikçe)=your).

Tüm iyelik zamirleri ein-kelimesidir ve bundan dolayı ein-kelimesi takısı alırlar.

SEIN kelimesinin iyelik zamiri olarak maskulinler için (der-artikelli kelimeler) "onun" ve neutrumlar için (das-artikelli kelimeler) "onun" anlamına geldiğini, ihr’in de femininler için (die-artikelli kelimeler) "onun" ve ayrıca 2. çoğul zamirin iyelik hali olan "onların" anlamına geldiğini unutmayınız !!!!!???????

Suskun · 17 Ock 2010

9. Alle Fälle- Tüm Haller
NOMINATIV, AKKUSATIV, DATIV, GENITIV

.................Maskulin........Neutrum.........Feminin............Plural
Nominativ......der...............das...............die.................die
Akkusativ......den..............das...............die.................die
Dativ...........dem..............dem..............der..............den +-n
Genitiv........des..............des.................der...............der

Die Frau kauft den Computer.
Die Frau kauft dem Kind den Computer.

der-Wörter:

Maskulin............Neutrum...........Feminin............Plural
dieser................dieses...............diese.............diese
jedes...............jeder...............jede.................jede
welches...........welcher...............jede............welche

Akkusativ
diesen
jeden
welchen

dieses
jedes
welches

diese
jede
welche

diese
jede
welche

Dativ

diesem
jedem
welchem

diesem
jedem
welchem

dieser
jeder
welcher

diesen
jeden
welchen +-n

Genitiv

dieses
jedes
welches

dieses
jedes
welches

dieser
jeder
welcher

dieser
jeder
welcher

Diese Frau kauft diesen Computer.
Diese Frau kauft diesem Kind diesen Computer.

Suskun · 17 Ock 2010

10. Präsens von „sein“- sein’in Şimdiki Zaman çekimi

ich bin

wir sind

du bist

ihr seid

er/es/sie ist

sie sind

Sie sind - Siz (formal)

"sein" fiilini çekerek yerleştiriniz.

Die Studentin / sie

aus Kanada.

Der Student / er

aus den USA.

Meine Freunde / sie

aus der Schweiz.

Thomas und Irene / sie

aus Österreich.

Amanda und ich / wir

aus Mexiko.

Herr und Frau Müller / sie

aus Deutschland.

Das Kind / es

aus China.

11. Präsens – Şimdiki Zaman

Almanca’da fiilin mastar hali -en, nadiren de -n; taılarından oluşmaktadır: lernen, spielen, tun. Şimdiki zamanın tüm şekillerinde takı vardır. Fiil kökü değişmez, ancak çekim eki değişir:

Singular:

Plural:

ich lerne

wir lernen

du lernst

ihr lernt

er/es/sie lernt

sie lernen

Sie lernen

Çoğul 1. ve 3. şahıs çekimi daima fiilin mastar haline eşittir; wir lernen, sie lernen-wir tun, sie tun, Sie tun.Eğer fiil kökü d ( "finden" gibi) veya t ( "arbeiten" gibi), veya gn ("regnen" gibi) ile biterse, o zaman çekim eklerin st ve t’den önce kaynaştırma e takısı gelir.

Singular:

Plural:

ich finde

wir finden

du findest

ihr findet

er/es/sie findet

sie finden

Sie finden

Singular:

Plural:

ich arbeite

wir arbeiten

du arbeitest

ihr arbeitet

er/es/sie arbeitet

sie arbeiten

Sie arbeiten

Eğer kök s, z, veya ss o zaman 2. tekil şahısda st olmaz ve t :

Singular:

Plural:

ich heisse

wir heissen

du heisst

ihr heisst

er/es/sie heisst

sie heissen

Sie heissen

12. Perfekt

'haben' ve 'sein' fiillerinden birir ve esas fiilin üçüncü halinden yapılan bir geçmiş zamandır.

Ich habe gespielt.
Du hast getanzt.
Sie hat gekauft.

Wir haben gespielt.
Ihr habt gespielt.
Sie haben gespielt.

Sie haben gespielt.

Hareketli fiillerde : “sein”

Ich bin gegangen.
Du bist gefahren.
Sie ist geblieben.

Wir sind gewachsen.
Ihr seid gefahren.
Sie sind gegangen.

Sie sind geblieben.

Düzenli ve zayıf fiillerde fiilin üçüncü hali: ge- kök -t örnek: gespielt; getanzt, gemacht; gekauft

-ieren ile biten fiillerin köküne –t eklenerek yapılır: örnek: diskutieren> diskutiert;studieren --> studiert

Ich habe Deutsch studiert. Wir haben lang diskutiert.

Kuvvetli fiillerde fiilin üçüncü hali şu şekildedir: ge - kök -en örnek: gefahren; gekommen

"en" takısı mastar haliyle aynı olduğundan, mastarın başına sadece ge- eklemeniz yeterlidir.

Suskun · 17 Ock 2010

13. Modalverben – Tarz Fiiller

Modal fiiller esas fiilin anlamında değişiklik yapar. Onlar, yetenek (können-ability), zorunluluk (müssen-necessity), izin (dürfen-permission), hoşa gitme (mögen-liking / fondness), istek (wollen-desire), dıştan gelen zorunluluk (sollen-obligation) durumlarını ifade etmeye yarar. Şimdiki zamanda modal fiiller:

können

müssen

wollen

ich

kann

ich

muss

ich

will

du

kannst

du

musst

du

willst

er/es/sie

kann

er/es/sie

muss

er/es/sie

will

wir

können

wir

müssen

wir

wollen

ihr

könnt

ihr

müsst

ihr

wollt

sie/Sie

können

sie/Sie

müssen

sie/Sie

wollen

dürfen

sollen

mögen

ich

darf

ich

soll

ich

mag

du

darfst

du

sollst

du

magst

er/es/sie

darf

er/es/sie

soll

er/es/sie

soll

wir

dürfen

wir

sollen

wir

mögen

ihr

dürft

ihr

sollt

ihr

mögt

sie/Sie

dürfen

sie/Sie

sollen

sie/Sie

mögen

En önemli kurallar şunlardır: Sadece sollen’in kökü çekimde değişmez.

1. Cümlede modal fiil bulunduğunda esas fiil mastar olarak en sonda bulunur.

Er muss Klavier spielen. Ich will eine Weltreise machen. Du sollst nach Hause fahren.

Können modal fiili bir istisnadır ve dille ilgili kullanıldığında esas fiil olmadan kullanılabilir.
Ich kann Deutsch. Sie kann Englisch. -- 'sprechen' fiili modalın içinde gizlidir.

2. Modalları kökü "sollen" hariç tüm tekillerde değişir.
Ich will Klavier spielen. Ich darf Kaffee trinken.

3. Modallar 1. ve.3. tekil (ich- ve er/es/sie) şahıslarında takı almazlar.
Ich will Gitarre lernen. Er kann Spanisch. Sie soll Japanisch lernen.

mögen - möchten

"Mögen" birini veya birşeyi sevdiğini ifade etmek için kullanılır.

"Möchten" birşeyi istediğini nazikçe ifade etmek için kullanılır. (Ich will’den haha nazik bir ifade.)

Suskun · 17 Ock 2010

14. Adjektivendungen nach der-Wörter– Der-kelimelerinden sonra sıfat takıları

Maskulin

Neutral

Feminin

Plural

Nominativ

alte

alte

alte

alten

Akkusativ

alten

alte

alte

alten

Dativ

alten

alten

alten

alten

Genitiv

alten

alten

alten

alten

Die alte Frau kauft den alten Computer.
Die alte Frau schenkt dem kleinen Kind den alten Computer.
Der alte Computer der alten Frau ist kaputt...

Ein-kelimelerinden sonra sıfat takıları

Maskulin

Neutral

Feminin

Plural

Nominativ

alter

altes

alte

alten

Akkusativ

alten

altes

alte

alten

Dativ

alten

alten

alten

alten

Genitiv

alten

alten

alten

alten

Eine alte Frau kauft einen alten Computer...

der- veya ein-kelimesini takip etmeyen kelimeler der-kelimelerinin takılarını alırlar (istisna: Tekil Genitiv Maskulin ve Neutrum).

Maskulin

Neutral

Feminin

Plural

Nominativ

guter

gutes

gute

gute

Akkusativ

guten

gutes

gute

gute

Dativ

gutem

gutem

guter

guten

Genitiv

guten

guten

guter

guter

Guter Wein und gutes Bier sind sehr teuer...

15. Wie verneint man mit „nicht“ – „nicht“ ile nasıl olumsuzluk yapılır

Almanlar evet / hayır sorularına cevap vermek için nein kullanırlar. Almanlar birşeyin öyle olmadığına cevap vermek için nicht kullanırlar. Nicht’in cümledeki konumu farklılık gösterir.

1. Bir yerden önce nicht, orada olmadığını vurgular.

1. Nein, ich bin nicht aus Augsburg.

- Hayır, ben Augsburg’dan değilim.

2. Nein, Peter ist nicht im Büro.

- Hayır, Peter büroda değil.

3. Nein, Susi ist nicht hier.

- Hayır, Susi burada değil.

4. Nein, wir fliegen nicht nach Hawaii.

- Hayır, biz Havai’ye uçmuyoruz.

2. Olumsuzlanmak istenen özel kelimelerden önce nicht:

Das Bier ist nicht gut.

- Bira iyi değil.

Ich heiße nicht Martin!

- Benim adım Martin değil.

Das Wetter ist nicht schön!

- Hava güzel değil.

Der Pullover ist nicht rot.

- Kazak kırmızı değil.

16. Wörterstellung - Kelime dizilişi

Basit Cümle:

Almanca’da yüklem daima 2. sıradadır.

* Wir gehen ins Kino. Heute gehen wir ins Kino.

Not edin: 'ja', 'nein', 'und', 'aber', 'oder', 'denn' ve 'sondern' cümlenin elemanı sayılmaz ve bu nedenle yer tutmazlar, cümle dizilişini etkilemezler.

* Ja, wir gehen oft ins Kino. Aber heute gehen wir in die Disco.

Sorularda:

Evet (ja) veya hayır (nein ile yanıtlanabilecek sorular fiil (yüklem) ile başlar:

* Geht ihr oft ins Kino? Bist du Amerikanerin? Regnet es heute?

Bir bilgi içeren ve evet-hayır ile yanıtlanamayan sorular Interrogativ (wann, warum, was, wer, wie, wieviel, wie viele, wo, woher, wohin) soru kelimelerinden biriyle başlar ve bundan sonra hemen fiil gelir:

* Warum geht ihr gern ins Kino? Wo ist die Disco? Wo regnet es oft?

Zaman ve Yer - Zeit und Ort

Eğer cümle zaman ve yerle ilgili ifade içeriyor ise, daima önce zaman gelir:

* Ich arbeite heute im Supermarkt. Sie geht morgen in die Kneipe.

Almanca Dilbilgisi Özeti

Suskun

V.I.P

Suskun

V.I.P

Suskun

V.I.P

Suskun

V.I.P

Suskun

V.I.P

Suskun

V.I.P

Suskun

V.I.P

Suskun

V.I.P

Suskun

V.I.P

Suskun

V.I.P

Benzer konular