Almanca kelimelerin cinsiyeti

Artikel Nedir? (Kısaca)​

Dünya (daha ziyade Avrupî) dillerin bir kısmında artikel denen özel edatlar kullanılır. Bu edatların farklı türleri vardır, ancak biz belirtili artikeller üzerinden gideceğiz. Yani şu der, die, das. Bunların kökenleri dillerindeki bu, şu; bura, şura kelimeleriyle (genellikle) ortaktır. Dolayısıyla Türkçe karşılık arıyorsak denk geldiği belirtme sıfatına göre çevirebilirmek mümkündür:

Der Mann ( Bu adam (var ya hani), Bu adam (ki), Buradaki adam) -> Dieser Mann (Bu adam)

Ancak bunu yapmak genellikle zahmetlidir ve Türkçe'de böyle bir kullanımın yazıda sıkça tekrar etmesi pek doğal durmadığı için çevirmenin çok daha sağlam bir yolu direk artikel yokmuş gibi kelimeyi çevirmektir:

Der Mann ist sehr hungrig. (Bu adam var ya pek aç.)

Peki ya "Mann ist hungrig." desek ve artikeli kaldırmış olsak cümlenin yeni anlamı ne olurdu? Bu cümlede Mann kelimesi insanlığı bir bütün olarak kast etmiş gibi durur. Yani kısacası artikelsiz duran bir kelime isme soyut bir boyut kazandırır. Ancak soyutluk kazandırmanın başka yolları da vardır, bu kullanımdan ziyade onlara yönelmek daha uygundur.

Artikellerin (hiçtiyse Almanca'da) önemli bir özellikleri kelimenin hâl (yalınlık, yönelmelik gibi), cinsiyetine bağlı olarak değişmeleridir.

(Bu yazıda yalnızca belirtili yalın hal artikelleri üzerinden gidilecektir)​

Cinsiyet​

Her bir ismin ve isim soylu sözcüğün bir cinsiyeti vardır.

Maskülin (erkek, m ile gösterilir, der alır)

Feminin (dişi, f ile gösterilir, die alır)

Nötral (cinsiyet yok ya da belirsiz, n ile gösterilir, das alır)

Ancak zamanla bu ayrım değişmiştir. Artık bir kelimenin cinsiyeti hakikatten ziyade ismin yapısına, nasıl bir şey olduğuna, aldığı eklere bağlıdır.

Almancayı bulan kişi bütün kelimelerin cinsiyetini sallamıştır. Psikolojiyi erkek diyen fantezici

Maskülin​

• erkek olanlar ve erkek hayvanlar: der Mann(adam), der König(kral); der Löwe(aslan), der Bär(ayı) İstisna olarak: der Kater(erkek kedi), die Katze(erkek veya dişi kedi)
• ay-gün-mevsim-yön(pusula yönleri) isimleri: der Monntag(pazartesi), der März(mart), der Winter(kış); der Norden(kuzey). İstinalar: das Jahr(yıl), die Woche(hafta), der Mittwoch(hafta ortası, çarşamba)
• yağışlar ve rüzgârlar: der Orkan (kasırga), der Regen (yağmur), der Schnee (kar), der Hagel (dolu), der Lodos, der Poyraz
• -ee diye biten 5 kelime: der Kaffee (kahve), der Schnee (kar), der Klee (yonca), der Tee (çay), der See (göl) İstisna: die See (deniz)
• ek almamış kuvvetli fiillerden türetilmiş isimler: der Kauf (kaufen; alış, alınan), der Wurf (werfen; atış), der Sprung (springen; zıplayış), İstisna: das Schloss (schließen; kapanış anlamına gelen kelime zamanla kendine has kilit ve kale anlamı kazanmıştır.)
• -er, -el, -ling ekleriyle biten birçok kelime: der Lehrer(öğretmen, öğreten, müderris, öğretici), der Wecker ( uyandıran anlamında çalar saat), der Fremdling (yabancı), der Feigling (işi bitmişçe anlamında korkak), der Schlüssel (kitleyen anlamında anahtar)
  İstisnalar: die Trummel (davul), die Butter (tereyağı), das Fenster (pencere), die Schwester (kız kardeş), die Mutter (anne), das Wetter (have (durumu)), das Zimmer (oda)

Not: Bu eklerin üçünü de yerine göre Türkçe'deki -ci, -cik veya -en ekleriyle karşılamak mümkündür.

• -en eki ile biten, türetildiği kelimenin anlamından uzaklaşmış isimler: der Boden (Köken: Bağ(lantı); yer, zemin, toprak), Regen (Köken: hareket etmek; yağmur ), Wagen (Köken: Atılmak, Risk almak ; araba,vagon).
• -ant, -ar, -är, -ent, -eur, -ier, -ist, -or, -ismus ekleri almış kelimeler: der Spekulant (spekülatör), Kommissar (komiser), Volontär (çırak, gönüllü), Friseur (berber), Student (öğrenci), Offizier (zabıta), Tourist (turist), Lektor (Editör, Üst Düzey ders veren, Almanya'da Profesörlüğün altında bir kademe(?)), Tourismus (Turizm).
• Araba markaları: der Mercedes, der Porsche, der Ford

Feminin​

• dişi insan ve hayvanlar, ki bunlar genelde -in eki de almışlardır: die Frau (hanım,kadın), die Tochter (kız evlat), die Kuh (inek), Lehrerin (kadın öğretmen, Lehrer'in kadın karşılığı), Ärztin (Kadın doktor (hekim), Artz'ın kadın karşılığı), Wölfin (Kurt dişisi, Wolf'un kadın karşılığı).
• sayılar ve rakamlar: die Eins (1), die Neunzehn (19), die Zweiundzwanzig (22).
• gemi ve uçak isimleri: die Bismarck (Bismark adlı taşıt), die Europa (Avrupa adlı taşıt), die Boeing (Boeing adlı taşıt).
• -e diye biten haylice isim: die Wanne (küvet), die Birne (armut), die Tasse (bardak, fincan), die Zahnbürste (diş fırçası), die Wiese (çayır).
  İstisnalar: bazısı maskülindir: der Name (nam, isim, ad), der Junge (çocuk yaşında erkek), der Löwe (aslan), der Hase (tavşan), der Käse (Peynir).
• -ei, -heit, -keit, -schaft, -t, -ung eki almış her isim: die Bäckerei (fırın, mamullerin satıldığı yer), die Krankheit (hastalık), die Freundlichkeit (dostanelik, dostluk), die Gesellschaft (topluluk, organizasyon) der Fahrt (Yolculuk), die Wohnung (Apartman).
  İstisna: der Sprung (zıplamak, -ung ek değildir, ing çekimlenince ung'a dönüşmüştür)
• -age, -enz, -esse, -euse, -ie, -ik, -ion, -itis, -tät, -ur eklerini alan her kelime: die Reportage (rapor, raportaj), die Lizenz (lisans), die Delikatesse ( delicatez ), Friseuse [female barber], Melodie [melody], Politik [politics, policy], Nation [nation], Gastritis [gastritis], Universität [university], Natur [nature]

Nötral​

• many offspring of humans and animals: das Kind [child], Kalb [calf], Küken [chick], Lamm [lamb].
• names of animals that include both male and female: das Pferd [horse], Schwein [pig], Schaaf [sheep].
  But: der Fisch [fish], der Hund [dog], die Maus [mouse], die Schlange [snake]
• names of cities, continents, and most countries: das alte Berlin [old Berlin], Asien [Asia], Frankreich [France].
  But: der Irak, der Iran, der Libanon; die Schweiz [Switzerland]; and countries ending in -ei: die Türkei [Turkey]. For more information on using articles with geographic locations, see
  Bağlantıyı görüntüleme izniniz yok, görüntülemek için: Giriş yapın veya üye olun.
  .
• metals und chemical elements: das Gold [gold], Silber [silver], Eisen [iron], Blei [lead], Chrom [chromium], Uran [uranium].
  But: der Stahl [steel], der Schwefel [sulphur], die Bronze [bronze]
• all words that are from other parts of speech that are used as nouns but do not signify people: das Essen [food; meal], Leben [life], Rauchen [smoking], das Ich [ego], das Schöne [Beauty; the Beautiful], das Wenn und Aber [if and but], das Blaue [blue yonder], das A und das O [the alpha and omega].
• collective nouns: das Volk [folk], Gebirge [(group of) mountains], Besteck [cutlery], Geschirr [crockery, dishes].
  But: der Gesang [song, singing].
• numbers when they indicate a set (of people, years, etc.): das Duo [duet], das Quintett [quintet], das Jahrzehnt [decade], das Dutzend [dozen], das Jahrhundert [century], das Jahrtausend [millenium].
• nouns with the suffixes -chen, -lein and -sel: das Mädchen [girl], Fräulein [Miss], Rätsel [puzzle].
• nouns with the suffixes -ett, -ment and -um: das Ballett [ballet], Sonnett [sonett], Sakrament [sacrament], Parlament [parliament], Neutrum [neuter], Helium [helium].

Kaynaklar​

Telaffuzu çok zor ya bende öğrenmeye çalışıyorum

Asi Kız dediki:

Telaffuzu çok zor ya bende öğrenmeye çalışıyorum

Genişletmek için tıklayın...

Canım zaten almanca gerçekten zor dik misal verecek olursam hani bir ingiliz ce Fransızca gibi degil