Dikkat: Bu ve bundan sonra anlatılacak konuları tam olarak anlayabilmeniz için Türkçe Dilbilgisi konularınını yeterli derecede bilmeniz gerekir.
Türk dilbilgisinde cümle ve öğeleri hakkında bilgi açığınız var ise kısa zaman içerisinde gideriniz.
DERS 1
BASİT CÜMLE KURULUMU
Bir özne ve bir yüklemden oluşan cümleleri basit cümle olarak değerlendiriyoruz.
Örneğin;
Ben gidiyorum.
Siz gülüyorsunuz.
Onlar okuyacaklar.
Cümleleri oldukça basit cümle yapılarıdır.Eğer dikkat edilirse yukarıdaki üç cümlede de özne-yüklem uyumluluğu gözlenir.
Doğru ve anlamlı cümlelerde özne-yüklem uyumluluğu şarttır.
Eğer bir cümlede özne ile yüklem uyumlu değilse, o cümle bozuk ve anlamsız olur.Örnekleri inceleyelim,
Ben gidecekler.
O okuyorsunuz.
Siz geldi.
Cümleleri bozuk cümlelerdir.Çünkü bu cümlelerde fiiller özneye göre çekimlenmemiş ve ortaya özne-yüklem uyuşmazlığı çıkmıştır.
Örneğin, bozuk olan "Ben gidecekler" cümlesi özneye göre, "Ben gideceğim" yada yükleme göre, "Onlar gidecekler" şeklinde düzenlenmelidir.
Peki, madem ki bir cümlede özne ile yüklem her zaman uyumlu olmak zorundadır, o halde biz cümlenin sadece yüklemine bakarak da cümlenin öznesi hakkında bir fikir edinebiliriz.İsterseniz aşağıya bir kaç örnek yazalım.
Geliyorum.
Yazdınız.
Yazacaklar.
Geleceksin.
Yukarıdaki birkaç cümleyi ele alalım.
"Geliyorum" cümlesinde işi yapan şahıs (özne) kolayca anlaşılacağı gibi birinci tekil şahıs olan "ben" dir.
"Yazdınız" cümlesinin öznesi ise, anlaşılacağı gibi "siz" dir.
"Yazacaklar" cümlesinin öznesi ise "onlar" dır.
"Geleceksin" cümlesinin öznesi ise "sen" dir.
Elbette biz cümlenin yüklemine bakarak, o cümlenin öznesini de bilebiliyoruz.
Peki, fiiller bize sadece cümlenin öznesi hakkında mı bilgi verir?
Elbette hayır.
Fiiller aynı zamanda bize cümlenin öznesi, işin yapıldığı zaman, cümlenin çatısı ve kipi hakkında da bilgiler verir.
Fiiller cümlenin yüklemini meydana getirirler ve fiillerin çekimlenmemiş hallerine fiilin mastar hali denir.
Türkçe'de fiillerin mastar eki -mek yada -mak olmaktadır.
Almanca'da ise bu mastar eki -en bazen de -n olmaktadır.
Şimdi durumu daha iyi kavramak için iki dilde de fiilleri karşılaştıralım.
spielen fiilinin Türkçe karşılığı oynamak fiilidir.Her iki fiil de mastar halindedir.
spiel - en
oyna - mak
Görüldüğü gibi yukarıdaki fiillere göre Almanca'da mastar eki en, Türkçe'de ise mak 'tır.
Bir fiilin mastar eki atılırsa geriye kalan sözcük fiilin kökü olarak kabul edilir.
Fiile şahıs yada zaman ekleri getirilirken fiilin mastar eki atılır ve geriye kalan fiilin köküne şahıs, zaman vs ekleri getirilir.Bunu bir örnekle açıklayalım.
Okumak fiilinin mastar ekini atıyoruz ve elimizde "oku" kelimesi kalıyor.Bu kelimeye şimdi bir şahıs ve bir de zaman eki getirelim.Örneğin 1. tekil şahıs eki ve şimdiki zaman eki getirelim.
oku - yor - um
Şimdi bu fiile getirdiğimiz ekleri açıklayalım.
oku : fiilin kökü
yor : şimdili zaman eki
um : 1. tekil şahıs eki (ben)
Şimdi bir kaç çekim daha yapalım:
OKU - YOR - SUN
OKU - DU - N
OKU - YOR - UZ
OKU - DU - K
Şimdi burada bir noktaya dikkat edelim.Örneğin okuyoruz ve okuduk fiillerini ele alalım.
Her ikisi de 1. çoğul şahıs olmasına rağmen acaba neden farklı şahıs ekleri almışlardır?
Bu durum gramer yapısıyla ilgilidir ve kulanılan zamanların farklı olmasından ileri gelmektedir.Almanca'da da fiiller farklı zaman ve şahıslara göre farklı ekler alırlar.
Aynen dilimizde olduğu gibi Almanca'da da fiilin mastar eki kaldırılır ve fiilin köküne ekler getirilir.
Şimdi Almanca bir fiili çekimleyelim:
Lernen : Öğrenmek
Fiilin mastar ekini atıyoruz ve geriye lern kelimesi kalıyor.
Şimdi bu lern kelimesine bir şahıs ve zaman eki getirelim.Örneğin 1. tekil şahıs ve şimdiki zaman eklerini getirelim.
Lern - e : Öğren - iyor - um
Görüldüğü gibi sadece -e eki fiile hem şimdiki zaman hem de 1. tekil şahıs anlamlarını vermiştir.
Lern - t : Öğren - iyor - sunuz
Lern - te : Öğren - di - m
Yukarıda bir kaç fiilin çekimini verdik.İleride zamanlara göre fiillere getirilen ekleri iyice öğreneceğiz.
Şimdi bir noktaya daha dikkatinizi çekelim.
Görüldüğü gibi fiillerin mastar eklerini kaldırdık ve geriye kalan fiilin köküne ekler getirerek fiili çekimledik.Fakat Almanca'da fiillerin çok büyük bir bölümünü bu şekilde çekimlenmesine karşın, bu kurala uymayan 200 kadar düzensiz fiil de mevcuttur.
Eğer bir fiilin kökü, fiil çekimlenirken değişmiyorsa o halde bu fiil Düzenli Fiildir denir.
Fakat fiilin kökü çekimlenirken değişiyorsa bu fiil Düzensiz Fiildir denir.
Düzenli fiillere bazen Zayıf fiiller, düzensiz fiillere de bazı yerlerde Kuvvetli fiiller denir.
Peki biz nereden bileceğiz fiilin kökünün değişip değişmeyeceğini?
Bu soruyu cevaplayabilmeniz için bütün düzensiz fiileri ezberlemeniz gerekir.
Bu aşamada sadece günlük hayatta en çok kullanılanları ezberleyerek işe başlayabilirsiniz.
Fakat şunu özellikle belirtelim ki, bu fiileri ve çekimlerini ezberlemekten başka bir çaremiz yok!
YARDIMCI FİİL NEDİR?
Almanca'da yardımcı fiil kavramı vardır.Yardımcı fiillerin cümle içerisinde çeşitli hörevleri vardır.Esasen Almanca'da 3 tane yardımcı fiil vardır.Bunlar sein - haben - werden yardımcı fiilleridir.Bu yardımcı fiillerin Türkçe karşılıkları yoktur ve yardımcı fiiller cümlede tek başlarına kullanılamazlar.Mutlaka cümlede normal bir fiille kullanılmalıdırlar ki asıl fiilin zamanını yada anlamını değiştirebilsinler.
Yukarıdaki yardımcı fiiller aynı zamanda normal bir fiil olarak da kullanılabilirler.
Normal bir fiil olarak kullanılırlarsa o zaman bir anlamları olur ve tek başlarına kullanılabilirler.Yardımcı fiil konusunu derslerimiz ilerledikçe daha ayrıntılı olarak göreceğiz.
Burada bazı önemli noktalara değinmek adına bazı gramer bilgileri verdik.
İlerideki derslerimizde en basit cümle yapılarından en karmaşık cümlelere kadar tüm zamanlarda cümle kurulumlarını gramer destekli olarak anlatmaya devam edeceğiz.
Hepinize başarılar dileriz...
DERS 2
Almanca'da Şimdiki Zaman (Präsens)
Bu dersimizde hem kolay olması hem de günlük yaşamda fazlaca kullanılması nedeniyle şimdiki zamanda
cümle kurulumlarını inceleyeceğiz.
Şimdiki zaman, Almanca'da Präsens kelimesiyle tanımlanır.
Biliyorsunuz ki anlamlı ve doğru bir cümle için özne ile yüklemin uyumlu olması gerekirdi ve
dilimizde fiiller şahıslara ve zamanlara göre farklı ekler alıyordu.
Bu durum Almanca'da da geçerlidir ve fiillerin şahıs ve zamanlara göre aldıkları ekler
iyice ezberlenmelidir.
O halde ilk olarak Almanca'da fiillerin şimdiki zamanda şahıslara göre aldıkları ekleri öğrenerek
dersimize başlayalım.
Fakat şu noktayı da belirtelim; Almanca'da düzenli ve düzensiz fiillerin şimdiki zamanda
aldıkları ekler büyük çoğunlukla aynı olduğu için, bir başka deyişle düzenli ve düzensiz
fiiller arasında şimdiki zaman için pek bir fark olmadığı için, bizler şimdiki zamanı
düzenli ve düzensiz fiiller olarak ayırmayacağız.Fakat aradaki farklılıkları belirteceğiz.
ŞİMDİKİ ZAMANDA (PRäSENS) FİİL ÇEKİMLERİ
Şimdi bir fiil alalım ve bu fiili hem Türkçe hem de Almanca olarak çekimleyelim.
Örneğin lernen (öğrenmek) fiilini alalım ve şimdiki zaman için bu fiili çekimleyelim.
Öncelikle fiilin mastar eki olan -en ekini atıyoruz ve geriye fiilin kökü kalmış oluyor.
lernen = öğrenmek
lern = öğren
(Burada konumuzla ilgisi olmayan küçücük bir bilgi verelim.Şimdi biz mastar ekini atınca
geriye kalan öğren kelimesi Türkçe'de emir belirtir yani karşımızdakine öğren! şeklinde bir emir vermiş oluruz.
Bu durum Almanca'da da böyledir ve mastar ekini atınca kalan lern kelimesi de emir belirtir.)
Şimdi fiilimizi şahıslara göre çekimleyebiliriz.
ich / Ben lern - e öğren - iyor - um
du / Sen lern - st öğren - iyor - sun
er / O (erkek) lern - t öğren - iyor
sie / O (dişi) lern - t öğren - iyor
es / O (nötr) lern - t öğren - iyor
wir / Biz lern - en öğren - iyor - uz
ihr / Siz lern - t öğren - iyor - sunuz
sie / Onlar lern - en öğren - iyor - lar
Sie / Siz (nazik) lern - en öğren - iyor - sunuz
(Yukarıdaki tabloyu daha büyük, çerçeveli ve renkli olarak görmek isterseniz lütfen tıklayınız.)
Yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi fiilin köküne bazı takıları eklemek suretiyle fiilimizi şimdiki zamana göre
çekimlemiş olduk.Şahıs zamirleriyle ilgili bilgiyi zaten daha önce verdiğimiz için burada şahıs zamirlerine değinmeyeceğiz.
Fakat incelemek isterseniz lütfen buraya tıklayınız.
Yukarıdaki tablo şimdiki zamanda hemen hemen tüm fiiller için geçerlidir.
Yukarıdaki tabloda fiilin kökü ve fiile eklenen ekler daha kolay görülebilmesi için birbirinden ayrılmıştır.
Normalde bitişik yazılır ve bu eklerin kesinlikle ezberlenmesi gerekir.
Zaten siz de değişik fiiller üzerinde kendiniz alıştırmalar yaparsanız, oldukça kalıcı olacaktır.
Biz yine de daha iyi anlaşılabilmesi ve kalıcı olması bakımından bir kaç fiili daha şimdiki zamanda çekimleyelim.
ich / Ben lern - e sing - e trink - e schreib - e
du / Sen lern - st sing - st trink - st schreib - st
er/sie/es/ O lern - t sing - t trink - t schreib - t
wir / Biz lern - en sing - en trink - en schreib - en
ihr / Siz lern - t sing - t trink - t schreib - t
sie / Onlar lern - en sing - en trink - en schreib - en
Sie / Siz lern - en sing - en trink - en schreib - en
(Yukarıdaki tabloyu daha büyük, renkli ve çerçeveli olarak görmek isterseniz lütfen tıklayınız.)
Tabloda her üç O (3. Tekil şahıs) zamirini de aynı satırda verdik çünkü her üçü de aynı şekilde çekiliyor.
Yukarıdaki tabloda da görüldüğü gibi her şahıs için fiile getirilecek ek belli.
Bu ekleri ezberlediğimiz takdirde yapılacak iş oldukça kolay.
Öncelikle fiilin mastar ekini kaldırıyoruz (en) ve fiilin kalan kısmına şahıslara göre eklerimizi getiriyoruz.
Yapılacak iş gayet basit.
Artık sizler de şimdiki zamanda şahıslara göre fiil çekimlerini öğrendiğinize göre artık bol bol alıştırma ile
olayı iyice kalıcı hale getirmelisiniz.
Önümüzdeki ders artık cümle kurmaya geçebiliriz.Fakat sizler de aşağıdaki fiileri tek başınıza yukarıdaki örnektekiler
gibi çekimleyin ve yapamadığınız olursa sormayı ihmal etmeyin.
rennen:koşmak
denken
üşünmek
rufen:çağırmak
beginnen:başlamak
Bu fiilleri de kendi başınıza çekimlediğiniz takdirde artık cümle kurmaya başlayabiliriz demektir.
Hepinize başarılar...
DERS 3
ŞİMDİKİ ZAMANDA CÜMLE KURULUMU
Bundan önceki derslerimizde oldukça sağlam bir yapı oluşturduk kanısındayız.
Artık hem daha önce öğrendiklerimizi hem de yeni öğreneceklerimizi kullanarak cümle kurmaya başlayabiliriz.
ALMANCA'DA BASİT CÜMLE YAPILARI
Genek olarak Almanca'da cümlenin başında özne bulunur.Özneden sonra fiil gelir ve fiilden sonra cümlenin diğer öğeleri (nesne,tümleç vs.) gelir.
Aşağıda düz cümleler için kullanılan kalıbı görmektesiniz.
Kullanılacak Kalıp:
ÖZNE + FİİL + DİĞERLERİ
Artık kullanılacak temel kalıbı da öğrendiğimize göre hemen cümle kurmaya başlayabiliriz.
Kolayca anlaşılabilmesi açısından öncelikle çok basit cümle yapılarından başlayacağız.
Derslerimiz ilerledikçe de daha karmaşık cümle yapıları ile ilgileneceğiz.
Şimdi bir cümle kurabilmek için kendimize bir özne ve bir fiil belirleyelim;
Öznemiz: ich : ben
Fiilimiz: lernen : öğrenmek
Cümlemiz : Özne + Fiil : ich lerne : ben öğreniyorum
Yukarıda görülen cümle şimdiki zamanda yapılabilecek çok basit bir cümledir.
Siz de dilediğiniz fiil ve özneyi kullanarak çeşitli cümleler yapabilirsiniz.
Bizler şimdi daha anlaşılır olabilmesi bakımından aşağıya bir çok örnekler yazacağız.
Özne : du : sen
Fiil : lernen : öğrenmek
Cümle : du lernst: sen öğreniyorsun
Özne : wir : biz
Fiil : lernen : öğrenmek
Cümle : wir lernen : biz öğreniyoruz
Şimdi karışık cümle örnekleri verelim.Sizler de bu örnekleri inceleyiniz.
rennen: koşmak
ich renne
ben koşuyorum
wir rennen
biz koşuyoruz
sie rennt
o (dişi) koşuyor
Sie rennen
siz (nazik) koşuyorsunuz
ihr rennt
siz koşuyorsunuz
Bir cümlenin öznesi illa da bir şahıs zamiri olmak zorunda değildir.Herhangi bir varlık da cümleye özne olabilir.Şimdi değişik öznelerle cümleler yapalım;
Ahmet rennt
Ahmet koşuyor
Ayşe rennt
Ayşe koşuyor
die Katze rennt
kedi koşuyor
sprechen : konuşmak
ich spreche
ben konuşuyorum
ihr sprecht
siz konuşuyorsunuz
Ali sprecht
Ali konuşuyor
das Kind sprecht
çocuk konuşuyor
ein Kind sprecht
bir çocuk konuşuyor
die Kinder sprechen
çocuklar konuşuyorlar
der Lehrer sprecht
öğretmen konuşuyor
die Lehrer sprechen
öğretmenler konuşuyorlar
ein Lehrer sprecht
bir öğretmen konuşuyor
schreiben : yazmak
Mert schreibt
Mert yazıyor
der Lehrer schreibt
öğretmen yazıyor
die lehrer schreiben
öğretmenler yazıyorlar
ich schreibe
ben yazıyorum
du schreibst
sen yazıyorsun
sitzen : oturmak
ich sitze
ben oturuyorum
er sitzt
o (erkek) oturuyor
Sie sitzen
siz (nazik) oturuyorsunuz
Sanırız bu konu iyice anlaşılmıştır.
Aşağıya bir kaç cümle daha yazıp bu dersimizi bitireceğiz.
Kısa zamanda değişik fiilleri öğrenip kendiniz de basit cümleler oluşturabilirsiniz.
Ne kadar çok farklı cümleler yaparsanız pratik açısından o kadar yararlı olacaktır.
ben yüzüyorum : ich schwimme
Esra şarkı söylüyor : Esra singt
ben şarkı söylüyorum : ich singe
onlar yalan söylüyorlar : sie lügen
ben yalan söylüyorum : ich lüge
ben gidiyorum: ich gehe
sen gidiyorsun : du gehst
die Schüler fragen : öğrenciler soruyorlar
ich esse : ben yemek yiyorum
die Frauen singen : kadınlar şarkı söylüyorlar
der Arzt ruft : doktor çağırıyor
die Blume gedeiht : çiçek büyüyor
Türk dilbilgisinde cümle ve öğeleri hakkında bilgi açığınız var ise kısa zaman içerisinde gideriniz.
DERS 1
BASİT CÜMLE KURULUMU
Bir özne ve bir yüklemden oluşan cümleleri basit cümle olarak değerlendiriyoruz.
Örneğin;
Ben gidiyorum.
Siz gülüyorsunuz.
Onlar okuyacaklar.
Cümleleri oldukça basit cümle yapılarıdır.Eğer dikkat edilirse yukarıdaki üç cümlede de özne-yüklem uyumluluğu gözlenir.
Doğru ve anlamlı cümlelerde özne-yüklem uyumluluğu şarttır.
Eğer bir cümlede özne ile yüklem uyumlu değilse, o cümle bozuk ve anlamsız olur.Örnekleri inceleyelim,
Ben gidecekler.
O okuyorsunuz.
Siz geldi.
Cümleleri bozuk cümlelerdir.Çünkü bu cümlelerde fiiller özneye göre çekimlenmemiş ve ortaya özne-yüklem uyuşmazlığı çıkmıştır.
Örneğin, bozuk olan "Ben gidecekler" cümlesi özneye göre, "Ben gideceğim" yada yükleme göre, "Onlar gidecekler" şeklinde düzenlenmelidir.
Peki, madem ki bir cümlede özne ile yüklem her zaman uyumlu olmak zorundadır, o halde biz cümlenin sadece yüklemine bakarak da cümlenin öznesi hakkında bir fikir edinebiliriz.İsterseniz aşağıya bir kaç örnek yazalım.
Geliyorum.
Yazdınız.
Yazacaklar.
Geleceksin.
Yukarıdaki birkaç cümleyi ele alalım.
"Geliyorum" cümlesinde işi yapan şahıs (özne) kolayca anlaşılacağı gibi birinci tekil şahıs olan "ben" dir.
"Yazdınız" cümlesinin öznesi ise, anlaşılacağı gibi "siz" dir.
"Yazacaklar" cümlesinin öznesi ise "onlar" dır.
"Geleceksin" cümlesinin öznesi ise "sen" dir.
Elbette biz cümlenin yüklemine bakarak, o cümlenin öznesini de bilebiliyoruz.
Peki, fiiller bize sadece cümlenin öznesi hakkında mı bilgi verir?
Elbette hayır.
Fiiller aynı zamanda bize cümlenin öznesi, işin yapıldığı zaman, cümlenin çatısı ve kipi hakkında da bilgiler verir.
Fiiller cümlenin yüklemini meydana getirirler ve fiillerin çekimlenmemiş hallerine fiilin mastar hali denir.
Türkçe'de fiillerin mastar eki -mek yada -mak olmaktadır.
Almanca'da ise bu mastar eki -en bazen de -n olmaktadır.
Şimdi durumu daha iyi kavramak için iki dilde de fiilleri karşılaştıralım.
spielen fiilinin Türkçe karşılığı oynamak fiilidir.Her iki fiil de mastar halindedir.
spiel - en
oyna - mak
Görüldüğü gibi yukarıdaki fiillere göre Almanca'da mastar eki en, Türkçe'de ise mak 'tır.
Bir fiilin mastar eki atılırsa geriye kalan sözcük fiilin kökü olarak kabul edilir.
Fiile şahıs yada zaman ekleri getirilirken fiilin mastar eki atılır ve geriye kalan fiilin köküne şahıs, zaman vs ekleri getirilir.Bunu bir örnekle açıklayalım.
Okumak fiilinin mastar ekini atıyoruz ve elimizde "oku" kelimesi kalıyor.Bu kelimeye şimdi bir şahıs ve bir de zaman eki getirelim.Örneğin 1. tekil şahıs eki ve şimdiki zaman eki getirelim.
oku - yor - um
Şimdi bu fiile getirdiğimiz ekleri açıklayalım.
oku : fiilin kökü
yor : şimdili zaman eki
um : 1. tekil şahıs eki (ben)
Şimdi bir kaç çekim daha yapalım:
OKU - YOR - SUN
OKU - DU - N
OKU - YOR - UZ
OKU - DU - K
Şimdi burada bir noktaya dikkat edelim.Örneğin okuyoruz ve okuduk fiillerini ele alalım.
Her ikisi de 1. çoğul şahıs olmasına rağmen acaba neden farklı şahıs ekleri almışlardır?
Bu durum gramer yapısıyla ilgilidir ve kulanılan zamanların farklı olmasından ileri gelmektedir.Almanca'da da fiiller farklı zaman ve şahıslara göre farklı ekler alırlar.
Aynen dilimizde olduğu gibi Almanca'da da fiilin mastar eki kaldırılır ve fiilin köküne ekler getirilir.
Şimdi Almanca bir fiili çekimleyelim:
Lernen : Öğrenmek
Fiilin mastar ekini atıyoruz ve geriye lern kelimesi kalıyor.
Şimdi bu lern kelimesine bir şahıs ve zaman eki getirelim.Örneğin 1. tekil şahıs ve şimdiki zaman eklerini getirelim.
Lern - e : Öğren - iyor - um
Görüldüğü gibi sadece -e eki fiile hem şimdiki zaman hem de 1. tekil şahıs anlamlarını vermiştir.
Lern - t : Öğren - iyor - sunuz
Lern - te : Öğren - di - m
Yukarıda bir kaç fiilin çekimini verdik.İleride zamanlara göre fiillere getirilen ekleri iyice öğreneceğiz.
Şimdi bir noktaya daha dikkatinizi çekelim.
Görüldüğü gibi fiillerin mastar eklerini kaldırdık ve geriye kalan fiilin köküne ekler getirerek fiili çekimledik.Fakat Almanca'da fiillerin çok büyük bir bölümünü bu şekilde çekimlenmesine karşın, bu kurala uymayan 200 kadar düzensiz fiil de mevcuttur.
Eğer bir fiilin kökü, fiil çekimlenirken değişmiyorsa o halde bu fiil Düzenli Fiildir denir.
Fakat fiilin kökü çekimlenirken değişiyorsa bu fiil Düzensiz Fiildir denir.
Düzenli fiillere bazen Zayıf fiiller, düzensiz fiillere de bazı yerlerde Kuvvetli fiiller denir.
Peki biz nereden bileceğiz fiilin kökünün değişip değişmeyeceğini?
Bu soruyu cevaplayabilmeniz için bütün düzensiz fiileri ezberlemeniz gerekir.
Bu aşamada sadece günlük hayatta en çok kullanılanları ezberleyerek işe başlayabilirsiniz.
Fakat şunu özellikle belirtelim ki, bu fiileri ve çekimlerini ezberlemekten başka bir çaremiz yok!
YARDIMCI FİİL NEDİR?
Almanca'da yardımcı fiil kavramı vardır.Yardımcı fiillerin cümle içerisinde çeşitli hörevleri vardır.Esasen Almanca'da 3 tane yardımcı fiil vardır.Bunlar sein - haben - werden yardımcı fiilleridir.Bu yardımcı fiillerin Türkçe karşılıkları yoktur ve yardımcı fiiller cümlede tek başlarına kullanılamazlar.Mutlaka cümlede normal bir fiille kullanılmalıdırlar ki asıl fiilin zamanını yada anlamını değiştirebilsinler.
Yukarıdaki yardımcı fiiller aynı zamanda normal bir fiil olarak da kullanılabilirler.
Normal bir fiil olarak kullanılırlarsa o zaman bir anlamları olur ve tek başlarına kullanılabilirler.Yardımcı fiil konusunu derslerimiz ilerledikçe daha ayrıntılı olarak göreceğiz.
Burada bazı önemli noktalara değinmek adına bazı gramer bilgileri verdik.
İlerideki derslerimizde en basit cümle yapılarından en karmaşık cümlelere kadar tüm zamanlarda cümle kurulumlarını gramer destekli olarak anlatmaya devam edeceğiz.
Hepinize başarılar dileriz...
DERS 2
Almanca'da Şimdiki Zaman (Präsens)
Bu dersimizde hem kolay olması hem de günlük yaşamda fazlaca kullanılması nedeniyle şimdiki zamanda
cümle kurulumlarını inceleyeceğiz.
Şimdiki zaman, Almanca'da Präsens kelimesiyle tanımlanır.
Biliyorsunuz ki anlamlı ve doğru bir cümle için özne ile yüklemin uyumlu olması gerekirdi ve
dilimizde fiiller şahıslara ve zamanlara göre farklı ekler alıyordu.
Bu durum Almanca'da da geçerlidir ve fiillerin şahıs ve zamanlara göre aldıkları ekler
iyice ezberlenmelidir.
O halde ilk olarak Almanca'da fiillerin şimdiki zamanda şahıslara göre aldıkları ekleri öğrenerek
dersimize başlayalım.
Fakat şu noktayı da belirtelim; Almanca'da düzenli ve düzensiz fiillerin şimdiki zamanda
aldıkları ekler büyük çoğunlukla aynı olduğu için, bir başka deyişle düzenli ve düzensiz
fiiller arasında şimdiki zaman için pek bir fark olmadığı için, bizler şimdiki zamanı
düzenli ve düzensiz fiiller olarak ayırmayacağız.Fakat aradaki farklılıkları belirteceğiz.
ŞİMDİKİ ZAMANDA (PRäSENS) FİİL ÇEKİMLERİ
Şimdi bir fiil alalım ve bu fiili hem Türkçe hem de Almanca olarak çekimleyelim.
Örneğin lernen (öğrenmek) fiilini alalım ve şimdiki zaman için bu fiili çekimleyelim.
Öncelikle fiilin mastar eki olan -en ekini atıyoruz ve geriye fiilin kökü kalmış oluyor.
lernen = öğrenmek
lern = öğren
(Burada konumuzla ilgisi olmayan küçücük bir bilgi verelim.Şimdi biz mastar ekini atınca
geriye kalan öğren kelimesi Türkçe'de emir belirtir yani karşımızdakine öğren! şeklinde bir emir vermiş oluruz.
Bu durum Almanca'da da böyledir ve mastar ekini atınca kalan lern kelimesi de emir belirtir.)
Şimdi fiilimizi şahıslara göre çekimleyebiliriz.
ich / Ben lern - e öğren - iyor - um
du / Sen lern - st öğren - iyor - sun
er / O (erkek) lern - t öğren - iyor
sie / O (dişi) lern - t öğren - iyor
es / O (nötr) lern - t öğren - iyor
wir / Biz lern - en öğren - iyor - uz
ihr / Siz lern - t öğren - iyor - sunuz
sie / Onlar lern - en öğren - iyor - lar
Sie / Siz (nazik) lern - en öğren - iyor - sunuz
(Yukarıdaki tabloyu daha büyük, çerçeveli ve renkli olarak görmek isterseniz lütfen tıklayınız.)
Yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi fiilin köküne bazı takıları eklemek suretiyle fiilimizi şimdiki zamana göre
çekimlemiş olduk.Şahıs zamirleriyle ilgili bilgiyi zaten daha önce verdiğimiz için burada şahıs zamirlerine değinmeyeceğiz.
Fakat incelemek isterseniz lütfen buraya tıklayınız.
Yukarıdaki tablo şimdiki zamanda hemen hemen tüm fiiller için geçerlidir.
Yukarıdaki tabloda fiilin kökü ve fiile eklenen ekler daha kolay görülebilmesi için birbirinden ayrılmıştır.
Normalde bitişik yazılır ve bu eklerin kesinlikle ezberlenmesi gerekir.
Zaten siz de değişik fiiller üzerinde kendiniz alıştırmalar yaparsanız, oldukça kalıcı olacaktır.
Biz yine de daha iyi anlaşılabilmesi ve kalıcı olması bakımından bir kaç fiili daha şimdiki zamanda çekimleyelim.
ich / Ben lern - e sing - e trink - e schreib - e
du / Sen lern - st sing - st trink - st schreib - st
er/sie/es/ O lern - t sing - t trink - t schreib - t
wir / Biz lern - en sing - en trink - en schreib - en
ihr / Siz lern - t sing - t trink - t schreib - t
sie / Onlar lern - en sing - en trink - en schreib - en
Sie / Siz lern - en sing - en trink - en schreib - en
(Yukarıdaki tabloyu daha büyük, renkli ve çerçeveli olarak görmek isterseniz lütfen tıklayınız.)
Tabloda her üç O (3. Tekil şahıs) zamirini de aynı satırda verdik çünkü her üçü de aynı şekilde çekiliyor.
Yukarıdaki tabloda da görüldüğü gibi her şahıs için fiile getirilecek ek belli.
Bu ekleri ezberlediğimiz takdirde yapılacak iş oldukça kolay.
Öncelikle fiilin mastar ekini kaldırıyoruz (en) ve fiilin kalan kısmına şahıslara göre eklerimizi getiriyoruz.
Yapılacak iş gayet basit.
Artık sizler de şimdiki zamanda şahıslara göre fiil çekimlerini öğrendiğinize göre artık bol bol alıştırma ile
olayı iyice kalıcı hale getirmelisiniz.
Önümüzdeki ders artık cümle kurmaya geçebiliriz.Fakat sizler de aşağıdaki fiileri tek başınıza yukarıdaki örnektekiler
gibi çekimleyin ve yapamadığınız olursa sormayı ihmal etmeyin.
rennen:koşmak
denken
üşünmekrufen:çağırmak
beginnen:başlamak
Bu fiilleri de kendi başınıza çekimlediğiniz takdirde artık cümle kurmaya başlayabiliriz demektir.
Hepinize başarılar...
DERS 3
ŞİMDİKİ ZAMANDA CÜMLE KURULUMU
Bundan önceki derslerimizde oldukça sağlam bir yapı oluşturduk kanısındayız.
Artık hem daha önce öğrendiklerimizi hem de yeni öğreneceklerimizi kullanarak cümle kurmaya başlayabiliriz.
ALMANCA'DA BASİT CÜMLE YAPILARI
Genek olarak Almanca'da cümlenin başında özne bulunur.Özneden sonra fiil gelir ve fiilden sonra cümlenin diğer öğeleri (nesne,tümleç vs.) gelir.
Aşağıda düz cümleler için kullanılan kalıbı görmektesiniz.
Kullanılacak Kalıp:
ÖZNE + FİİL + DİĞERLERİ
Artık kullanılacak temel kalıbı da öğrendiğimize göre hemen cümle kurmaya başlayabiliriz.
Kolayca anlaşılabilmesi açısından öncelikle çok basit cümle yapılarından başlayacağız.
Derslerimiz ilerledikçe de daha karmaşık cümle yapıları ile ilgileneceğiz.
Şimdi bir cümle kurabilmek için kendimize bir özne ve bir fiil belirleyelim;
Öznemiz: ich : ben
Fiilimiz: lernen : öğrenmek
Cümlemiz : Özne + Fiil : ich lerne : ben öğreniyorum
Yukarıda görülen cümle şimdiki zamanda yapılabilecek çok basit bir cümledir.
Siz de dilediğiniz fiil ve özneyi kullanarak çeşitli cümleler yapabilirsiniz.
Bizler şimdi daha anlaşılır olabilmesi bakımından aşağıya bir çok örnekler yazacağız.
Özne : du : sen
Fiil : lernen : öğrenmek
Cümle : du lernst: sen öğreniyorsun
Özne : wir : biz
Fiil : lernen : öğrenmek
Cümle : wir lernen : biz öğreniyoruz
Şimdi karışık cümle örnekleri verelim.Sizler de bu örnekleri inceleyiniz.
rennen: koşmak
ich renne
ben koşuyorum
wir rennen
biz koşuyoruz
sie rennt
o (dişi) koşuyor
Sie rennen
siz (nazik) koşuyorsunuz
ihr rennt
siz koşuyorsunuz
Bir cümlenin öznesi illa da bir şahıs zamiri olmak zorunda değildir.Herhangi bir varlık da cümleye özne olabilir.Şimdi değişik öznelerle cümleler yapalım;
Ahmet rennt
Ahmet koşuyor
Ayşe rennt
Ayşe koşuyor
die Katze rennt
kedi koşuyor
sprechen : konuşmak
ich spreche
ben konuşuyorum
ihr sprecht
siz konuşuyorsunuz
Ali sprecht
Ali konuşuyor
das Kind sprecht
çocuk konuşuyor
ein Kind sprecht
bir çocuk konuşuyor
die Kinder sprechen
çocuklar konuşuyorlar
der Lehrer sprecht
öğretmen konuşuyor
die Lehrer sprechen
öğretmenler konuşuyorlar
ein Lehrer sprecht
bir öğretmen konuşuyor
schreiben : yazmak
Mert schreibt
Mert yazıyor
der Lehrer schreibt
öğretmen yazıyor
die lehrer schreiben
öğretmenler yazıyorlar
ich schreibe
ben yazıyorum
du schreibst
sen yazıyorsun
sitzen : oturmak
ich sitze
ben oturuyorum
er sitzt
o (erkek) oturuyor
Sie sitzen
siz (nazik) oturuyorsunuz
Sanırız bu konu iyice anlaşılmıştır.
Aşağıya bir kaç cümle daha yazıp bu dersimizi bitireceğiz.
Kısa zamanda değişik fiilleri öğrenip kendiniz de basit cümleler oluşturabilirsiniz.
Ne kadar çok farklı cümleler yaparsanız pratik açısından o kadar yararlı olacaktır.
ben yüzüyorum : ich schwimme
Esra şarkı söylüyor : Esra singt
ben şarkı söylüyorum : ich singe
onlar yalan söylüyorlar : sie lügen
ben yalan söylüyorum : ich lüge
ben gidiyorum: ich gehe
sen gidiyorsun : du gehst
die Schüler fragen : öğrenciler soruyorlar
ich esse : ben yemek yiyorum
die Frauen singen : kadınlar şarkı söylüyorlar
der Arzt ruft : doktor çağırıyor
die Blume gedeiht : çiçek büyüyor
icdanen rahat olma(ma)k, gönlü rahat olma(ma)k = (Ich habe meinen Vater nicht belogen. Deswegen habe ich ein gutes Gewissen;Babama yalan söylemedim.bu yüzden gönlüm rahat.)
