Dino Buzzati Traverso (d. 16 Ekim 1906 - ö. 28 Ocak 1972)
İtalyan romancı, öykü yazarı, ressam, şair ve gazeteci.
Dört çocuklu Venedikli bir ailenin ikinci çocuğu olarak Belluno'da dünyaya geldi. 1917 yılında Milano’daki Parini Lisesi'nde başladı, fakat aynı yıl evleri Avusturyalılar tarafından işgal edildi ve yağmalandı. 1920 Kasımı’nda ilk öyküsü “La canzone delle montagne”’yi yazdı. 1924 yılında, daha önce babasının da öğretim üyeliği yaptığı Milano Üniversitesi’nde hukuk okumaya başladı. 1926-27 yıllarında askerlik görevini yaptı. 10 Haziran 1928 tarihinde Milano’nun Corriere della Sera gazetesinde çalışmaya başladı ve bu görevini ölümüne değin sürdürdü. Aynı yıl hukuk diplomasını aldı.
1933 yılında ilk romanı “Bàrnabo della Montagne” (Dağların Bàrnabo'su) yayımlandı ve hemen arkasından Corriere della Sera tarafından Filistin’e gönderildi. İkinci romanı “Il Seecreto del Bosco Vecchio” (Eski Korunun Gizemi) 1935’de yayımlandı. 1939 yılında gazete için Addis Abeba’da bulunurken askere çağrıldı. 1940 Haziran’ında başyapıtı Il deserto dei Tartari (Tatar Çölü) yayımlandı. Üç yıl bir savaş gemisinde görev yaptı. Savaş sonunda Tatar Çölü büyük ilgi gördü ve Buzzati’yi bir anda İtalya’nın önde gelen yazarlarından birine dönüştürdü. Uluslar arası başarısı ise Tatar Çölü’nün “Le Desert des Tartares” adıyla 1949 yılında Fransa’da basılmasından sonra gerçekleşti ve eser kısa sürede 20’den fazla dile çevrildi.
1953 yılında en başarılı oyunu kabul edilen “Un caso clinico” (Klinik Bir Vaka) sahneye koyuldu. Bu oyun 3 yıl sonra Albert Camus tarafından uyarlanarak Fransa’da sahneye koyuldu ve büyük başarı sağladı.
Buzzati 1958 yılında Milano’da ilk resim sergisini açtı ve 1960 yılında bilimkurgu türündeki tek romanı olan “Il grande ritratto”’yu (Yaşamdan da Üstün) yayımladı. 1963 yılında beşinci ve son romanı olan “Un amore” ("Bir Aşk") yayımlandı. 1966 yılında, dünyaca ünlü öyküsü “Il Colombre” (Colombre), 51 seçme öyküsünün yer aldığı bir seçkide yayımlandı.
1969 yılında, Orpheus’un modern bir çeşitlemesi kabul edilen “Poema a fumetti” (Çizgi Roman Biçiminde Şiir) adlı resimli romanı yayımlandı ve büyük ilgi gördü. 1971 yılında “Le notti difficili” (Zor Geceler( adıyla, öykülerinin altıncı basımı yapıldı. Bu, aynı zamanda Buzzati’nin, hayattayken yayımlanan son kitabı oldu.
Buzzati 28 Şubat 1972’de kanserden öldü.
Buzzati'nin Dağların Bàrnabo'su, Eski Korunun Gizemi, Tatar Çölü ve Bir Aşk adlı romanları filme çekilmiştir.
Buzzati, 1958 yılında, toplu öykülerinin yer aldığı kitapla, İtalya'nın en önemli edebiyat ödülü olarak kabul edilen Strega Ödülü'nü; 1970 yılında da, Ay'a ayak basan ilk insan hakkında kaleme aldığı makalesiyle de Mario Massai Ödülü'nü aldı.
Eserleri
Roman
Bàrnabo della Montagne (Dağların Bàrnabo'su, 1933)
Il Secreto del Bosco Vecchio (Eski Korunun Gizemi, 1935)
Il deserto dei Tartari (Tatar Çölü, 1940)
Il grande ritratto (Yaşamdan da Üstün, 1960)
Un Amore (Bir Aşk, 1963)
Öykü
I Sette Messaggeri (Yedi Ulak, 1942)
Il crollo della Baliverna (Baliverna’nın Çöküşü, 1957)
Sessanta racconti (60 Öykü, 1958)
Il colombre (Colombre, 1966)
Çocuk romanı
La famosa invasione degli orsi in Sicilia (Ayılar Baskını, 1945)
Tiyatro oyunları
Un caso clinico (Klinik Bir Vaka, 1953)
L'uomo che andrà in America (Amerika'ya Gidecek Ressam, 1962)
Il mantello (Palto, 1960)
Türkçede Dino Buzzati
1940 - Il deserto dei Tartari (Milano: Rizzoli).
Tatar Çölü, çev. Nihal Önol (İstanbul: Varlık, 1968).
Tatar Çölü, çev. Hülya Tufan (İstanbul: İletişim, 1991).
1945 - La famosa invasione degli orsi in Sicilia (Milano: Rizzoli).
Ayılar Yönetimde, çev. Süleyman Nebioğlu (İstanbul: May, 1978).
Ayılar Baskını, çev. Bülent Berkman, resimleyen Semih Poroy (İstanbul: Milliyet, 1995).
1953 - Un caso clinico (Milano: Mondadori).
Klinik Bir Vaka, çev. Zihne Küçümen (Ankara: Devlet Tiyatrosu, 19??). 2. Baskı: Klinik Bir Olay (Ankara: Devlet Tiyatrosu, 1973).
1958 - Esperimento di magia (Padova: Rebellato).
Büyücü, çev. İhsan Akay (İstanbul: Varlık, 1971).
1963 - Il colombre (Milano: Mondadori).
K. Balığı, çev. Eren Yücesan Cendey (İstanbul: İletişim, 1994). 2. Baskı: Colombre (İstanbul: Can, 2007).
1963 - Un amore (Milano: Mondadori, 1963).
Bir Aşk, çev. Y. İlksavaş (İstanbul: Günebakan, 1975?).
1968 - La boutique del mistero (Milano: Mondadori, 1968).
Tanrıyı Gören Köpek, çev. Rekin Teksoy (İstanbul: Can, 1992). 2. Baskı: Büyülü Öyküler (İstanbul: Can, 1995).
Öykülerinden Seçkiler
Büyücü, çev. İhsan Akay (İstanbul: Varlık, 1971).
Keşişin Köpeği, çev. Afşar Timuçin (İstanbul: Cem, 1981).
Tanrı Görmüş Köpek, çev. İhsan Akay (İstanbul: Milliyet, 1995).
kaynak: Vikipedi
İtalyan romancı, öykü yazarı, ressam, şair ve gazeteci.
Dört çocuklu Venedikli bir ailenin ikinci çocuğu olarak Belluno'da dünyaya geldi. 1917 yılında Milano’daki Parini Lisesi'nde başladı, fakat aynı yıl evleri Avusturyalılar tarafından işgal edildi ve yağmalandı. 1920 Kasımı’nda ilk öyküsü “La canzone delle montagne”’yi yazdı. 1924 yılında, daha önce babasının da öğretim üyeliği yaptığı Milano Üniversitesi’nde hukuk okumaya başladı. 1926-27 yıllarında askerlik görevini yaptı. 10 Haziran 1928 tarihinde Milano’nun Corriere della Sera gazetesinde çalışmaya başladı ve bu görevini ölümüne değin sürdürdü. Aynı yıl hukuk diplomasını aldı.
1933 yılında ilk romanı “Bàrnabo della Montagne” (Dağların Bàrnabo'su) yayımlandı ve hemen arkasından Corriere della Sera tarafından Filistin’e gönderildi. İkinci romanı “Il Seecreto del Bosco Vecchio” (Eski Korunun Gizemi) 1935’de yayımlandı. 1939 yılında gazete için Addis Abeba’da bulunurken askere çağrıldı. 1940 Haziran’ında başyapıtı Il deserto dei Tartari (Tatar Çölü) yayımlandı. Üç yıl bir savaş gemisinde görev yaptı. Savaş sonunda Tatar Çölü büyük ilgi gördü ve Buzzati’yi bir anda İtalya’nın önde gelen yazarlarından birine dönüştürdü. Uluslar arası başarısı ise Tatar Çölü’nün “Le Desert des Tartares” adıyla 1949 yılında Fransa’da basılmasından sonra gerçekleşti ve eser kısa sürede 20’den fazla dile çevrildi.
1953 yılında en başarılı oyunu kabul edilen “Un caso clinico” (Klinik Bir Vaka) sahneye koyuldu. Bu oyun 3 yıl sonra Albert Camus tarafından uyarlanarak Fransa’da sahneye koyuldu ve büyük başarı sağladı.
Buzzati 1958 yılında Milano’da ilk resim sergisini açtı ve 1960 yılında bilimkurgu türündeki tek romanı olan “Il grande ritratto”’yu (Yaşamdan da Üstün) yayımladı. 1963 yılında beşinci ve son romanı olan “Un amore” ("Bir Aşk") yayımlandı. 1966 yılında, dünyaca ünlü öyküsü “Il Colombre” (Colombre), 51 seçme öyküsünün yer aldığı bir seçkide yayımlandı.
1969 yılında, Orpheus’un modern bir çeşitlemesi kabul edilen “Poema a fumetti” (Çizgi Roman Biçiminde Şiir) adlı resimli romanı yayımlandı ve büyük ilgi gördü. 1971 yılında “Le notti difficili” (Zor Geceler( adıyla, öykülerinin altıncı basımı yapıldı. Bu, aynı zamanda Buzzati’nin, hayattayken yayımlanan son kitabı oldu.
Buzzati 28 Şubat 1972’de kanserden öldü.
Buzzati'nin Dağların Bàrnabo'su, Eski Korunun Gizemi, Tatar Çölü ve Bir Aşk adlı romanları filme çekilmiştir.
Buzzati, 1958 yılında, toplu öykülerinin yer aldığı kitapla, İtalya'nın en önemli edebiyat ödülü olarak kabul edilen Strega Ödülü'nü; 1970 yılında da, Ay'a ayak basan ilk insan hakkında kaleme aldığı makalesiyle de Mario Massai Ödülü'nü aldı.
Eserleri
Roman
Bàrnabo della Montagne (Dağların Bàrnabo'su, 1933)
Il Secreto del Bosco Vecchio (Eski Korunun Gizemi, 1935)
Il deserto dei Tartari (Tatar Çölü, 1940)
Il grande ritratto (Yaşamdan da Üstün, 1960)
Un Amore (Bir Aşk, 1963)
Öykü
I Sette Messaggeri (Yedi Ulak, 1942)
Il crollo della Baliverna (Baliverna’nın Çöküşü, 1957)
Sessanta racconti (60 Öykü, 1958)
Il colombre (Colombre, 1966)
Çocuk romanı
La famosa invasione degli orsi in Sicilia (Ayılar Baskını, 1945)
Tiyatro oyunları
Un caso clinico (Klinik Bir Vaka, 1953)
L'uomo che andrà in America (Amerika'ya Gidecek Ressam, 1962)
Il mantello (Palto, 1960)
Türkçede Dino Buzzati
1940 - Il deserto dei Tartari (Milano: Rizzoli).
Tatar Çölü, çev. Nihal Önol (İstanbul: Varlık, 1968).
Tatar Çölü, çev. Hülya Tufan (İstanbul: İletişim, 1991).
1945 - La famosa invasione degli orsi in Sicilia (Milano: Rizzoli).
Ayılar Yönetimde, çev. Süleyman Nebioğlu (İstanbul: May, 1978).
Ayılar Baskını, çev. Bülent Berkman, resimleyen Semih Poroy (İstanbul: Milliyet, 1995).
1953 - Un caso clinico (Milano: Mondadori).
Klinik Bir Vaka, çev. Zihne Küçümen (Ankara: Devlet Tiyatrosu, 19??). 2. Baskı: Klinik Bir Olay (Ankara: Devlet Tiyatrosu, 1973).
1958 - Esperimento di magia (Padova: Rebellato).
Büyücü, çev. İhsan Akay (İstanbul: Varlık, 1971).
1963 - Il colombre (Milano: Mondadori).
K. Balığı, çev. Eren Yücesan Cendey (İstanbul: İletişim, 1994). 2. Baskı: Colombre (İstanbul: Can, 2007).
1963 - Un amore (Milano: Mondadori, 1963).
Bir Aşk, çev. Y. İlksavaş (İstanbul: Günebakan, 1975?).
1968 - La boutique del mistero (Milano: Mondadori, 1968).
Tanrıyı Gören Köpek, çev. Rekin Teksoy (İstanbul: Can, 1992). 2. Baskı: Büyülü Öyküler (İstanbul: Can, 1995).
Öykülerinden Seçkiler
Büyücü, çev. İhsan Akay (İstanbul: Varlık, 1971).
Keşişin Köpeği, çev. Afşar Timuçin (İstanbul: Cem, 1981).
Tanrı Görmüş Köpek, çev. İhsan Akay (İstanbul: Milliyet, 1995).
kaynak: Vikipedi
