ilköğretimde orta düzeyde öğrenme yetersizliği olan çocukların eğitimi

BEDEN EĞİTİMİ DERSİ İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR

Ağır düzeyde zihinsel öğrenme yetersizliği olan çocukların bedensel gelişimlerinin yetersizliği olmayan çocuklara göre yavaş olduğu, bedensel olarak daha zayıf ve güçsüz oldukları ve motor becerileri yönünden belirgin bir farklılık gösterdikleri bilinmektedir. Bunun bir nedeni de bu çocukların çevrelerinde gerekli hareket ve egzersiz ortamını yakalayamamış olmalarıdır. Bu nedenle Beden Eğitimi dersi ağır düzeyde zihinsel öğrenme yetersizliği olan öğrencilerin eğitiminde önemli bir yer tutmaktadır.

Beden Eğitimi dersi ağır düzeyde zihinsel öğrenme yetersizliği olan çocukların motor becerilerinin gelişimini sağlarken aynı zamanda sosyal yaşama uyum sağlamalarına, kendilerini tanımalarına, kendilerine güven duymalarına ve bağımsız biçimde yaşamalarına da katkıda bulunur. Toplumsal yaşam alanlarında daha aktif ve katılımcı bir biçimde rol almalarını sağlar.
Beden Eğitimi dersine başlamadan önce ailelerle iş birliğine gidilerek öğrencilerin genel bir sağlık kontrolünden geçirilmesi sağlanmalı, spor yapmalarının sakıncalı olup olmadığı tespit edilmeli ve öğrencilerin fiziksel yapısı ile spora uygunlukları bir fizyoterapist tarafından saptanmalıdır. Bunların sonucunda öğrencilerin beden gücü, yapısı, ilgi ve gereksinimlerine uygun olarak Beden Eğitimi dersi plânlanmalıdır.
Bu dersle ilgili programda yer alan amaçlar öğrencilerin gelişim özelliklerine ve gereksinimlerine göre daha alt basamaklara ayrılmalı ve gerektiğinde yeni amaç ve davranışlar oluşturulmalıdır.
Beden Eğitimi dersindeki etkinliklerin süresi öğrencileri yormayacak, usandırmayacak uzunlukta olmalı ve onların dikkat sürelerine uygun olarak plânlanmalıdır. Çalışmalar sırasında, her bir becerinin net, basit ve kısa yönergelerle öğretilmesi, öğrenilen yönergelerin ve becerilerin sık sık tekrarlanması gerekmektedir. Ayrıca beden eğitimi etkinliklerinde, ritim araçları ve müzikten yararlanılmalı, uygun hava koşullarında bu etkinliklerin açık ve temiz havada yapılmasına önem verilmelidir.
Beden Eğitimi dersi mümkün olduğunca çeşitli araç gereçlerle desteklenerek işlenmelidir. Öğrencilerin, ders sırasında bu araçların kullanımı ile ilgili kurallara uymalarının sağlanmasına önem verilmelidir. Ayrıca, araçların kullanımı sırasında ortaya çıkabilecek tehlikelere karşı öğrenciler bilgilendirilmeli ve çeşitli önlemler alınmalıdır.
Beden Eğitimi dersinde öğrencilerin rahat hareket etmesini sağlayacak şekilde giyinmeleri (eşofman, tişört, şort vb.) sağlanmalıdır. Öğrencilere her bir dersten sonra spor kıyafetlerini bir sonraki derse hazır durumda bırakma alışkanlığı kazandırılmalıdır.
Bu dersin işlenişi sırasında, öğrencilere zor gelen hareketlerde onlara gereken yardım yapılmalı ve öğrenciler cesaretlendirilmelidir. Öğrencilerin motivasyonunu engelleyici sözlerden ve hareketlerden kaçınılmalı, başarıları sık sık ödüllendirilmelidir. Başarılı deneyimler, öğrencilerde "yapabilirim" duygusunu geliştirecektir. Özellikle öğrenmenin ilk dönemlerinde başarı duygusu çok önemlidir. Ayrıca öğrenciler başarılı oldukları etkinlikleri sürdürme eğilimi gösterirler. Bu nedenle her bir öğrencinin başarısı üzerinde ayrı ayrı ve önemle durulmalıdır.
Beden Eğitimi derslerinde, öğrencilerin sosyal ve duygusal gelişiminde önemli katkı sağladığı bilinen halk dansları, sportif çalışmalar ve çeşitli gösterilere de yer verilmeli ve her öğrencinin bireysel ve gelişim özellikleri doğrultusunda bu çalışmalara katılmasına özen gösterilmelidir.

GENEL AMAÇLAR

Bu programı başarıyla tamamlayan her öğrenci;
1. İyi duruş alışkanlığı kazanır.
2. Sporla ilgili temel bilgi, beceri ve alışkanlıklar kazanır.
3. Ritm ve müzik eşliğinde düzenli hareketler yapma becerisi kazanır.
4. İşbirliği içinde çalışma ve birlikte davranma alışkanlığı kazanır.
5. Görev ve sorumluluk alma, dostça oynama ile ilgili tavır ve alışkanlıklar kazanır.
6. Sinir, kas ve eklem koordinasyonunu geliştirir.
7. Vücut sistemlerini güçlendirir ve geliştirir.
8. Boş zamanlarını spor etkinlikleri ile değerlendirmeye istekli olur.

ÖZEL AMAÇLAR

1. Vücudun bölümlerini tanır.
2. Vücut bölümlerini hareket ettirme çalışmaları yapar.
3. Temel duruşlarla ilgili beceriler geliştirir.
4. Yerinde dönüşler yapar.
5. Çeşitli şekillerde dizilmeler yapar.
6. Vücut bölümlerinin esnekliğini geliştirir.
7. Yürüme çalışmaları yapar.
8. Koşu çalışmaları yapar.
9. Sıçrama çalışmaları yapar.
10. Atlama çalışmaları yapar.
11. Tırmanma çalışmaları yapar.
12. Top yuvarlama çalışmaları yapar.
13. Top atma çalışmaları yapar.
14. Top tutma çalışmaları yapar.
15. Top zıplatma çalışmaları yapar.
16. Top sürme çalışmaları yapar.
17. Topa ayakla vurma çalışmaları yapar.
18. Minder hareketleri yapar.
19. İple hareketler yapar.
20. Çemberle hareketler yapar.
21. "Jimnastik sırası"nda denge geliştirici hareketler yapar.
22. Taklidi hareketler yapar.
23. Eğitsel oyunlar oynama becerisi geliştirir.
24. Halk dansları oynama becerisi geliştirir.
25. Oyunlarda dostça oynamaya özen gösterir.
26. Basketbol oyunu ile ilgili çalışmalar yapar.
27. Voleybol oyunu ile ilgili çalışmalar yapar.
28. Futbol oyunu ile ilgili çalışmalar yapar.
29. Sportif oyunlar oynama becerisi geliştirir.
30. Spor araç gereçlerin tanır.
31. Spor araç gereçlerinin kullanımına özen gösterir.
32. Spor yapmanın sağlık açısından önemini bilir.
33. Sağlığını korumaya özen gösterir.
AMAÇ ve DAVRANIŞLAR
(1., 2., 3., 4., 5., 6., 7. ve 8. Yıl)
 
Genişletmek için tıklayın...
ÜNİTE I. VÜCUT HAREKETLERİ
Amaç 1. Vücudun bölümlerini tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen bölümü gösterir.
2. Gösterilen bölümün adını söyler.
Amaç 2. Vücut bölümlerini hareket ettirme çalışmaları yapar.
Davranışlar
1. Vücudun bir bölümüyle diğer bir bölümüne dokunur.
2. Vücudun bir bölümüyle çevresindeki nesnelere dokunur.
3. Adı söylenen vücut bölümünü hareket ettirir.
ÜNİTE II. DÜZEN ALIŞTIRMALARI
Amaç 3. Temel duruşlarla ilgili beceriler geliştirir.
Davranışlar
1. "Rahat ol" duruşu yapar.
2. "Hazır ol" duruşu yapar.
3. Tek ayak üzerinde durur.
4. Parmak uçlarında durur.
5. Kartal duruşu yapar.
6. Plânör duruşu yapar.
7. Çömelik duruşu yapar.
8. Diz üstü duruşu yapar.
Amaç 4. Yerinde dönüşler yapar.
Davranışlar
1. Yerinde sağa döner.
2. Yerinde sola döner.
3. Yerinde geriye döner.
Amaç 5. Çeşitli şekilde dizilmeler yapar.
Davranışlar
1. Geniş kolda sıra olur.
2. Derin kolda sıra olur.
3. Geniş kolda açılır.
4. Derin kolda açılır.
ÜNİTE III. TEMEL HAREKETLER YAPAR
Amaç 6. Vücut bölümlerinin esnekliğini geliştirir.
Davranışlar
1. Yatarak baş hareketleri yapar.
2. Yatarak omuz hareketleri yapar.
3. Yatarak kol hareketleri yapar.
4. Yatarak bacak hareketleri yapar.
5. Ayakta baş hareketleri yapar.
6. Ayakta omuz hareketleri yapar.
7. Ayakta kol hareketleri yapar.
8. Ayakta bilek hareketleri yapar.
9. Ayakta parmak hareketleri yapar.
10. Ayakta bacak hareketleri yapar.
Amaç 7. Yürüme çalışmaları yapar.
Davranışlar
1. Serbest şekilde yürür.
2. Tempoya uygun yürür.
3. Elindeki nesne ile yürür.
4. İki paralel çizgi arasından yürür.
5. Geri geri yürür.
6. Yan yan yürür.
7. Büyük adımlarla yürür.
8. Parmak ucunda yürür.
9. Topuk üzerinde yürür.
10. Çizgi üzerinde yürür.
11. Engelleri aşarak yürür.
12. Belirlenen şekillere basarak yürür.
Amaç 8. Koşu çalışmaları yapar.
Davranışlar
1. Serbest şekilde koşar.
2. Tempoya uygun koşar.
3. Hedefe doğru koşar.
4. Geri geri koşar.
5. Yan yan koşar.
6. Çizgi üzerinde koşar.
7. Elindeki nesne ile koşar.
8. Engellerin arasından koşar.
9. Parmak ucunda koşar.
10. Dizlerini karnına çekerek koşar.
11. Topuklarını kalçaya vurarak koşar.
Amaç 9. Sıçrama çalışmaları yapar.
Davranışlar
1. Çift ayakla olduğu yerde sıçrar.
2. Çift ayakla ileriye sıçrar.
3. Çift ayakla geriye sıçrar.
4. Çift ayakla yana sıçrar.
5. Tek ayakla olduğu yerde sıçrar.
6. Tek ayakla ileriye sıçrar.
7. Tek ayakla geriye sıçrar.
8. Tek ayakla yana sıçrar.
Amaç 10. Atlama çalışmaları yapar.
Davranışlar
1. Yumuşak zemine koşarak atlar.
2. Üstüne çıktığı belli yükseklikteki araçtan atlar.
3. Belli yükseklikteki engel üzerinden tek ayakla atlar.
4. Belli yükseklikteki engel üzerinden çift ayakla atlar.
Amaç 11. Tırmanma çalışmaları yapar.
Davranışlar
1. Parmaklıktan tırmanır.
2. Eğimli yüzeyden tırmanır.
ÜNİTE IV. TOP ALIŞTIRMALARI
Amaç 12. Top yuvarlama çalışmaları yapar.
Davranışlar
1. Oturarak yerden çift elle top yuvarlar.
2. Ayakta yerden çift elle top yuvarlar.
3. Oturarak yerden tek elle top yuvarlar.
4. Ayakta yerden tek elle top yuvarlar.
Amaç 13. Top atma çalışmaları yapar.
Davranışlar
1. Topu öne çift elle atar.
2. Topu geriye çift elle atar.
3. Topu yukarıya çift elle atar.
4. Topu aşağıya çift elle atar.
5. Topu öne tek elle atar.
6. Topu geriye tek elle atar.
7. Topu yukarıya tek elle atar.
8. Topu aşağıya tek elle atar.
Amaç 14. Top tutma çalışmaları yapar.
Davranışlar
1. Oturarak yerden atılan topu tutar.
2. Ayakta yerden atılan topu tutar.
3. Oturarak göğüs hizasından atılan topu tutar.
4. Ayakta göğüs hizasından atılan topu tutar.
5. Yukarıya atılan topu tutar.
6. Zıplayan topu tutar.
Amaç 15. Top zıplatma çalışmaları yapar.
Davranışlar
1. Çift elle topu zıplatır.
2. Tek elle topu zıplatır.
Amaç 16. Top sürme çalışmaları yapar.
Davranışlar
1. Belirlenen hedefe kadar çift elle top sürer.
2. Belirlenen hedefe kadar tek elle top sürer.
Amaç 17. Topa ayakla vurma çalışmaları yapar.
Davranışlar
1. Duran topa ayağının ucu ile vurur.
2. Duran topa ayağının dışı ile vurur.
3. Duran topa ayağının içi ile vurur.
4. Hareketli topa ayağının ucu ile vurur.
5. Hareketli topa ayağının dışı ile vurur.
6. Hareketli topa ayağının içi ile vurur.
7. Topu belirlenen hedefe atar.
ÜNİTE V. ARAÇLA JİMNASTİK
Amaç 18. Minder hareketleri yapar.
Davranışlar
1. Minderde yuvarlanır.
2. Minderde yüzükoyun sürünür.
3. Minderde kalça üzerinde sürünür.
4. Minderde düz takla atar.
5. Minderde ters takla atar.
6. Minderde köprü duruşunda durur.
7. Minderde amut duruşunda durur.
Amaç 19. İple hareketler yapar.
Davranışlar
1. İpi önde sallar.
2. İpi yanda sallar.
3. İpi arkada sallar.
4. İpi önde çevirir.
5. İpi yanda çevirir.
6. İpi arkada çevirir.
7. Çift ayakla ip atlar.
8. Tek ayakla ip atlar.
Amaç 20. Çemberle hareketler yapar.
Davranışlar
1. Dik tutulan çemberin içinden geçer.
2. Tuttuğu çemberin içinden geçer.
3. Çemberle ip atlar.
4. Çemberi yuvarlar.
5. Çemberi kolunda çevirir.
6. Çemberi ayağında çevirir.
7. Çemberi belinde çevirir.
Amaç 21. "Jimnastik sırası"nda denge geliştirici hareketler yapar.
Davranışlar
1. "Jimnastik sırası"nda ileri yürür.
2. "Jimnastik sırası"nda yüzükoyun öne sürünür.
3. "Jimnastik sırası"nda yüzükoyun arkaya sürünür.
4. "Jimnastik sırası"nda kalça üzerinde öne sürünür.
5. "Jimnastik sırası"nda kalça üzerinde yana sürünür.
6. "Jimnastik sırası"nda kalça üzerinde arkaya sürünür.
7. "Jimnastik sırası"nda araç taşıyarak yürür.
8. "Jimnastik sırası"nda sağa döner.
9. "Jimnastik sırası"nda sola döner.
10. "Jimnastik sırası"nda arkaya döner.
ÜNİTE VI. OYUN OYNUYORUM
Amaç 22. Taklidi hareketler yapar.
Davranışlar
1. Adı söylenen hayvanın hareketini taklit eder.
2. İnsan hareketini taklit eder.
3. Adı söylenen aracın hareketini taklit eder.
Amaç 23. Eğitsel oyunlar oynama becerisi geliştirir.
Davranışlar
1. Oyuna uygun giyinir.
2. Oyun düzenini alır.
3. Kurallarına uygun olarak oyunun hareketlerini yapar.
Amaç 24. Halk dansları oynama becerisi geliştirir.
Davranışlar
1. Oyuna uygun giyinir.
2. Oyun düzenini alır.
3. Oyunun ezgisine uygun figürleri yapar/oyunun sözlerine ve ezgisine uygun
figürleri yapar.
Amaç 25. Oyunlarda dostça oynamaya özen gösterir.
Davranışlar
1. Oyunun kurallarına uymaya istekli olur.
2. Oyunun kurallarına uymayanları uyarır.
3. Oyun oynarken arkadaşlarıyla uyumlu olur.
4. Oyun ve yarışmalarda kazanan kişiyi/grubu alkışlar.
ÜNİTE VII. TAKIM SPORLARI
Amaç 26. Basketbol oyunu ile ilgili çalışmalar yapar.
Davranışlar
1. Top sürer.
2. Potaya top atar.
3. Potadan dönen topu tutar.
4. Arkadaşından gelen topu tutar.
5. Arkadaşına top atar.
6. Turnikeye girer.
Amaç 27. Voleybol oyunu ile ilgili çalışmalar yapar.
Davranışlar
1. Parmakla paslaşır.
2. Manşetle paslaşır.
3. Parmaklarıyla topu filenin üzerinden geçirir.
4. Manşetle topu filenin üzerinden geçirir.
5. Elinin içiyle servis atar.
6. Elinin dışıyla servis atar.
Amaç 28. Futbol oyunu ile ilgili çalışmalar yapar.
Davranışlar
1. Ayakla paslaşır.
2. Top sürer.
3. Kaleye şut atar.
4. Gelen topa başıyla vurur.
5. Gelen topa diziyle vurur.
6. Gelen topu ayak tabanıyla yakalar.
Amaç 29. Sportif oyunlar oynama becerisi geliştirir.
Davranışlar
1. Takım oyununa uygun giyinir.
2. Takım oyununa uygun oyun düzeni alır.
3. Takım oyununun kurallarına uygun hareketler yapar.
ÜNİTE VIII. SPOR ARAÇ GEREÇLERİ VE KULLANIMI
Amaç 30. Spor araç gereçlerini tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen spor araç gerecini gösterir.
2. Gösterilen spor araç gericinin adını söyler.
Amaç 31. Spor araç gereçlerinin kullanımına özen gösterir.
Davranışlar
1. Yaptığı spor faaliyetine uygun araç gereci kullanır.
2. Spor araç gerecini kullandıktan sonra yerine koyar.
ÜNİTE IX.SPOR VE SAĞLIK BİLGİLERİ
Amaç 32. Spor yapmanın sağlık açısından önemini bilir.
Davranışlar
1. Spor yapmanın bedenimizin gelişimine yardımcı olduğunu söyler.
2. Spor yapmanın ruh sağlığımız için yararlı olduğunu söyler.
3. Spor yapmanın kaslarımızı kuvvetlendirdiğini söyler.
4. Spor yapmanın vücuda enerji sağladığını söyler.
Amaç 33. Sağlığını korumaya özen gösterir.
Davranışlar
1. Hava şartlarına uygun giyinir.
2. Beden eğitimi çalışmaları bitiminde üzerini değiştirir.
3. Terliyken soğuk içecekler içmez.
KONULAR
ÜNİTE I. VÜCUT HAREKETLERİ
A. Vücudun Bölümleri
B. Vücudun Bölümlerinin Hareketleri
ÜNİTE II. DÜZEN ALIŞTIRMALARI
A. Temel Duruşlar
1. "Rahat ol" duruşu
2. "Hazır ol" duruşu
3. Tek ayak üzerinde duruş
4. Parmak uçlarında duruş
5. Kartal duruşu
6. Plânör duruşu
7. Çömelik duruşu
8. Diz üstü duruş
B. Dönüşler
1. Sağa dönüş
2. Sola dönüş
3. Geriye dönüş
C. Dizilmeler
1. Geniş kolda dizilme
2. Derin kolda dizilme
ÜNİTE III. TEMEL HAREKETLER
A. Vücut Bölümlerinin Esnekliğini Artırıcı Hareketler
1. Yatarak vücut hareketleri
2. Ayakta vücut hareketleri
B. Yürüme Çalışmaları
1. Serbest ve tempolu yürüme.
2. Nesneyle yürüme.
3. Çizgi üzerinde ve arasında yürüme.
4. Geri ve yan yan yürüme.
5. Engelleri aşarak ve şekillere basarak yürüme.
C. Koşu Çalışmaları
1. Serbest ve tempolu koşma
2. Nesneyle koşma.
3. Hedefe koşma.
4. Geri ve yan yan koşma.
5. Parmak ucunda koşma.
6. Engelli koşma.
Ç. Sıçrama Çalışmaları
1. Çift ayakla sıçrama
2. Tek ayakla sıçrama
D. Atlama Çalışmaları
1. Koşarak atlama.
2. Araçtan atlama
3. Engel üzerinde tek ve çift ayakla atlama.
E. Tırmanma Çalışmaları
1. Parmaklıktan tırmanma
2. Eğimli yüzeyden tırmanma
ÜNİTE IV. TOP ALIŞTIRMALARI
A. Top Yuvarlama Çalışmaları
1. Topu oturarak tek ve çift elle yuvarlama
2. Topu ayakta tek ve çift elle yuvarlama
B. Top Atma Çalışmaları
1. Topu öne tek ve çift elle atma.
2. Topu geriye tek ve çift elle atma
3. Topu yukarıya tek ve çift elle atma.
4. Topu aşağıya tek ve çift elle atma.
C. Top Tutma Çalışmaları
1. Oturarak ve ayakta atılan topu tutma.
2. Yukarıya atılan topu tutma.
3. Zıplayan topu tutma.
Ç. Top Zıplatma Çalışmaları
1. Çift elle topu zıplatma
2. Tek elle topu zıplatma
D. Top Sürme Çalışmaları
1. Hedefe çift elle top sürme
2. Hedefe tek elle top sürme
E. Topa Vurma Çalışmaları
1. Duran topa vurma
2. Hareketli topa vurma
3. Topu hedefe atma
ÜNİTE V. ARAÇLA JİMNASTİK
A. Minder Hareketleri
1. Serbest yuvarlanma
2. Yüzükoyun ve kalça üzerinde sürünme
3. Düz ve ters takla
4. Köprü duruşu
5. Amut duruşu
B. İple Hareketler
1. Önde, yanda, arkada ip sallama
2. Önde, yanda, arkada ip çevirme
3. Tek ve çift ayakla ip atlama
C. Çemberle Hareketler
1. Çemberden geçme
2. Çemberle ip atlama
3. Çember yuvarlama
4. Kolunda, ayağında, belinde çember çevirme
Ç. "Jimnastik Sırası"nda Hareketler
1. Serbest ve araçla yürüme
2. Öne, arkaya sürünme
3. Sağa, sola, arkaya dönüşler
ÜNİTE VI. OYUN OYNUYORUM
A. Taklidi Hareketler
B. Eğitsel Oyunlar
C. Halk Dansları
Ç. Dostça Oynama
ÜNİTE VII. TAKIM SPORLARI
A. Takım Sporları İle İlgili Çalışmalar
1. Basketbol
2. Voleybol
3. Futbol
B. Sportif Oyunlar
ÜNİTE VIII. SPOR ARAÇ GEREÇLERİ VE KULLANIMI
A. Spor Araç Gereçleri
B. Spor Araç Gereçlerini Düzenli Kullanma
ÜNİTE IX. SPOR VE SAĞLIK BİLGİLERİ
A. Sporun Sağlığımız Açısından Önemi
B. Sağlığımızı Koruyalım
ÖRNEK İŞLENİŞ

Dersin Adı : Beden Eğitimi
Süre : 40 dakika
Ünitenin Adı : Oyun Oynuyorum
Konunun Adı : Taklidi hareketler
Yöntem ve Teknikler : Tüm beceri
Öğretim Materyalleri : Ördek maskeleri
Amaç: Taklidi hareketler yapar.
Davranışlar
1. Söylenen hayvanın (ördek) hareketini taklit eder.
Öğrencilerin önceden belirlenmiş performansları dikkate alınarak bu derste kazandırılması gereken davranışlar öğrencilerin adları belirtilerek yeniden yazılır.
I. OTURUM
İlkay :1. Bağımsız olarak çömeliyor.
2. Tam sözel ipucu verildiğinde ayak bileklerinden tutar.
3. Tam sözel ipucu verildiğinde öne doğru yürür.
İlker, Didem :1. a. Tam sözel ipucu verildiğinde dizlerini büker.
b. Tam sözel ipucu verildiğinde topuklarının üzerine oturur.
2.a. Bağımsız olarak bir elini aynı tarafta olan ayağının topuk kısmına götürüyor.
b. Tam model olunduğunda ayağının bileğini baş ve diğer parmaklarının arasında kalacak şekilde tutar.
c. Bağımsız olarak diğer elini diğer ayağının topuk kısmına götürüyor.
ç. Tam model olunduğunda ayağının bileğini baş ve diğer parmaklarının arasında kalacak şekilde tutar.
3. a. Tam sözel ipucu verildiğinde bir ayağıyla öne doğru bir adım atar.
b. Tam sözel ipucu verildiğinde diğer ayağıyla öne doğru bir adım atar.
II. OTURUM
İlkay :1. Bağımsız olarak çömeliyor.
2. Yarım sözel ipucu verildiğinde ayak bileklerinden tutar.
3. Yarım sözel ipucu verildiğinde öne doğru yürür.
İlker, Didem :1. a. Yarım sözel ipucu verildiğinde dizlerini büker.
b. Yarım sözel ipucu verildiğinde topuklarının üzerine oturur.
2.a. Bağımsız olarak bir elini aynı tarafta olan ayağının topuk kısmına götürüyor.
b. Yarım model olunduğunda ayağının bileğini baş ve diğer parmaklarının arasında kalacak şekilde tutar.
c. Bağımsız olarak diğer elini diğer ayağının topuk kısmına götürüyor.
ç. Yarım model olunduğunda ayağının bileğini baş ve diğer parmaklarının arasında kalacak şekilde tutar.
3.a. Yarım sözel ipucu verildiğinde bir ayağıyla öne doğru bir adım atar.
b. Yarım sözel ipucu verildiğinde diğer ayağıyla öne doğru bir adım atar.
 
DERS ÖNCESİ HAZIRLIK
Öğretmen, derste kullanılmak üzere her öğrenci için bir tane ördek maskesi hazırlar. Ders sırasında kullanacağı pekiştireçleri belirler.
DERSE GİRİŞ
Öğretmen, öğrencilere "Şimdi sizinle bahçeye çıkacağız. Bahçede birkaç tur koşacağız. Sonra sizinle ördek gibi yürüyeceğiz." diyerek yapılacak çalışmanın ne olduğunu söyler. Çalışma sırasında takılacak maskeyi öğrencilere gösterip bir süre incelemelerine izin verir.
DERSİ SUNMA
Öğretmen öğrencilerle bahçeye çıkar. Öğrencilere sıra olmalarını söyler. Öğrenciler sıra olduktan sonra bahçede üç tur atıp koşarlar. Daha sonra öğretmen öğrencilerden İlkay'ı yanına çağırır. Didem ve İlker'in de İlkay karşısında durmalarını söyler. Öğretmen İlkay'a ördek maskesini verir. İlkay maskeyi taktıktan sonra ona "Ördek gibi yürü" diyerek ana yönergeyi verir. İlkay bağımsız olarak çömeldiğinde bu tepkisini pekiştirir. İlkay'a "Ayak bileklerinden tut." diyerek tam sözel ipucu verir. İlkay ayak bileklerinden tuttuğunda bu tepkisini de pekiştirir. Daha sonra İlkay'a "Öne doğru yürü." diyerek tam sözel ipucu verir. İlkay öne doğru yürüdüğünde bu tepkisini de pekiştirir. Öğretmen İlkay'a "Aferin sana, ördek gibi yürüdün." diyerek tepkilerini pekiştirir ve İlkay'la I. oturumu tamamlar. Öğretmen İlker ve Didem'i yanına çağırarak ördek maskesini verir. Öğrenciler maskeyi taktıktan sonra onlara "Ördek gibi yürüyün." diyerek ana yönergeyi verir. Daha sonra "Dizlerini bük." diyerek tam sözel ipucu verir. Öğrencilerin olumlu tepkisini pekiştirir ve "Topuklarının üzerine otur." diyerek tam sözel ipucu verir. İlker ve Didem topuklarının üzerine oturduklarında bu tepkilerini pekiştirir. İlker ve Didem'e "Aferin size, çömeldiniz." diyerek tepkilerini pekiştirir. Öğrenciler, ellerini ayaklarının topuk kısmına götürdüklerinde bu tepkilerini de pekiştirir. Öğretmen, öğrencilere model olabilmek için İlker'in yanına gider. Çömelir ve ellerini ayaklarının topuk kısmına götürür. İlker'e "Bak İlker, ben ayağımın bileğini baş ve diğer parmaklarımın arasında kalacak şekilde tuttum." der ve hareketin tamamını yaparak tam model olur. İlker'e "Hadi sen de ayağının bileğini baş ve diğer parmaklarının arasında kalacak şekilde tut." diyerek tam sözel ipucu verir. İlker ayağının bileğinden tuttuğunda bu tepkisini pekiştirir. Öğretmen "İlker bak, diğer ayağımın bileğini baş ve diğer parmaklarımın arasında kalacak şekilde tuttum." diyerek model olur. İlker'e "Hadi sen de diğer ayağının bileğini baş ve diğer parmaklarının arasında kalacak şekilde tut." diyerek tam sözel ipucu verir. İlker diğer ayağının bileğini baş ve diğer parmaklarının arasında kalacak şekilde tuttuğunda bu tepkisini pekiştirir. Öğretmen Didem'e de aynı şekilde model olur. Tepkilerini pekiştirir. İlker ve Didem'e "Aferin, ayak bileklerinizden tuttunuz." diyerek tepkilerini pekiştirir. Sonra öğrencilere "Bir ayağınla öne doğru bir adım at." diyerek tam sözel ipucu verir. Öğrenciler bir adım attıklarında bu tepkilerini pekiştirir. Daha sonra "Diğer ayağınla öne doğru bir adım at." diyerek tam sözel ipucu verir. Öğrencilerin tepkilerini pekiştirir. İlker ve Didem'e "Aferin size, öne doğru yürüdünüz." diyerek tepkilerini pekiştirir. Onlara "Size de ördek gibi yürüdünüz." diyerek I. oturumu tamamlar.
Öğretmen İlkay'ı yanına çağırır. Didem ve İlker'e, İlkay'ı izlemelerini söyler. Daha sonra İlkay'a "Ördek gibi yürü." diyerek ana yönergeyi verir. İlkay bağımsız olarak çömeldiğinde bu tepkisini pekiştirir. Sonra öğretmen "tut" diyerek yarım sözel ipucu verir ve İlkay'ın bu tepkisini pekiştirir. Daha sonra öğretmen İlkay'a "yürü" diyerek yarım sözel ipucu verir ve tepkisini pekiştirir. Öğretmen İlkay'a "Aferin sana, ördek gibi yürüdün." diyerek tepkilerini pekiştirir. Didem ve İlker'i yanına çağırarak ana yönergeyi verir. Daha sonra beceriyi yapabilmeleri için öğretim sırasında ihtiyaçları olan basamaklarda yarım sözel ipucu ve yarım model olma ipuçlarını kullanır. Dersin sunumunu tamamlar.
DEĞERLENDİRME
Öğretmen öğretim sonunda öğrencilerin, becerinin her bir basamağını bağımsız yapıp yapamadıklarını ya da hangi ipucuyla yapabildiklerini kaydeder. Öğrenciler, beceriyi bağımsız olarak yapabilir duruma gelene kadar diğer ders saatlerinde bu beceriyi çalışmaya devam eder.
 
BESLENME BİLGİSİ DERSİ İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR
Beslenme, insanların yaşamlarını sürdürebilmeleri için gerekli olan en önemli gereksinimidir. Bu nedenle beslenme becerileri, bireye kazandırılması gereken en temel becerilerdendir.
Ağır düzeyde zihinsel öğrenme yetersizliği olan çocuklar; fiziksel ve çevresel yetersizlikler ile davranış problemlerinin olmadığı durumlarda yetersizliği olmayan çocuklarla aynı zamanda ya da çok az bir gecikmeyle bağımsız beslenmeyi öğrenebilirler. Fakat zihinsel yetersizliğe ek olarak diğer yetersizliklerin ve davranış problemlerinin var olması durumunda çocuklar beslenme becerilerini kendiliğinden öğrenmede güçlük çekerler ve bu becerilerin kazanılması özel bir öğretimi gerektirir.
Beslenme Bilgisi dersinin amacı, çocuğun her ortamda bağımsız olarak kendi beslenme gereksinimini karşılamasını sağlamaktır. Böylece çocuk bağımsızlaşır, toplumsal yaşama katılma ve toplum tarafından kabul görme şansı artar.
Beslenme becerilerinin istenildiği şekilde gerçekleşebilmesi için öğrencinin birtakım ön koşul becerilere sahip olması gerekir. Bunlar; sandalyede oturduğunda dengesini sağlama, ağız fonksiyonlarını yerine getirme (emme, dil hareketleri, ısırma, ağız kapama, yutma), yemek yemeyle ilgili basit sözel emirleri anlama, harekeleri taklit edebilme, nesneleri tutup bırakabilme, baş kontrolüne ve el göz koordinasyonuna sahip olmadır. Bu ön koşul becerilere ne ölçüde sahip olduğu belirlendikten sonra hangi beslenme becerisinin öğretileceğine karar verilmesi gerekmektedir.
Doğal ortamda yapılan öğretim daha kalıcı olduğu ve genellenebildiği için beslenme becerileri öğretiminin yemekhanede yapılması daha uygundur. Fakat öğrencinin sahip olduğu ön koşul beceriler, seçilen becerideki performansı, dikkat süresi, istenmeyen davranışlarının varlığı, öğretim ortamının fiziksel özelliklerinin öğrenciye uygunluğu gibi durumlar göz önüne alınarak öğrenciyle birebir çalışma ortamı yaratılıp, öğretim yapılır. Daha sonra öğrenilenler doğal ortamlarda genelleştirilmeye çalışılır.
Ayrıca, öğretimin daha etkili olabilmesi için beslenme becerileri öğretiminin öğrencinin öğün zamanlarında yapılmasına özen gösterilmelidir.
Beslenme becerilerinin öğretiminde kullanılacak masa ve sandalyenin, öğrencinin fiziksel özelliklerine uygun olmasına; kaşık, çatal, bardak vb. araçların büyüklüklerinin öğrencinin eline, ağzına uygun olmasına özen gösterilmelidir. Bununla birlikte eğer öğrencinin başka yetersizlikleri varsa bu yetersizliklerin onun yemek yeme davranışını ne derece engellediği tespit edilerek öğretim plânı hazırlanmalı, ortam ve araç gereç düzenlemesi buna göre yapılmalıdır.
GENEL AMAÇLAR
Bu programı başarıyla tamamlayan her öğrenci;
1. Bağımsız olarak yemek yeme becerisi kazanır.
2. Beslenme ile ilgili araç gereçleri kullanma alışkanlığı kazanır.
3. Beslenmede belli bir düzene ve kurallara uyar.
4. Toplum yaşamına ve düzenine uyum sağlar.
5. Edindiği becerileri günlük yaşamda uygular.
ÖZEL AMAÇLAR
1. Eliyle yiyecek yer.
2. Bardaktan sıvı içer.
3. Musluktan sürahiye su doldurur.
4. Sürahiden bardağa sıvı doldurur.
5. Pipetle sıvı içer.
6. Kumaş peçeteyi serer.
7. Üzerinde yemek yediği peçeteyi silkeler.
8. Kumaş peçeteyi katlar.
9. Kaşık kullanarak yemek yer.
10. Çatal kullanarak yemek yer.
11. Çatal ve bıçağı birlikte kullanarak yemek yer.
12. Getirdiği yiyeceği yemede kurallara uyar.
13. Yemekhanede yemek yemede izlenmesi gereken sıraya uyar.
14. Yemek yerken kurallara uymaya özen gösterir.
AMAÇ VE DAVRANIŞLAR
(1., 2., 3., 4., 5., 6., 7. ve 8. Yıl)
 
ÜNİTE I. YEMEK ZAMANI
Amaç 1. Eliyle yiyecek yer.
Davranışlar
1. Yiyeceği alır.
2. Yiyecekten uygun miktarda ısırır.
3. Yiyeceği çiğner.
4. Yiyeceği yutar.
Amaç 2. Bardaktan sıvı içer.
Davranışlar
1. Bardağı alır.
2. Bardağı ağzına götürür.
3. Ağzına bir miktar sıvı alır.
4. Ağzındaki sıvıyı yutar.
Amaç 3. Musluktan sürahiye su doldurur.
Davranışlar
1. Musluğu açar.
2. Sürahiyi alır.
3. Sürahiyi musluğun altına getirir.
4. Sürahi doluncaya kadar bekler.
5. Musluğu kapatır.
Amaç 4. Sürahiden bardağa sıvı doldurur.
Davranışlar
1. Sürahiyi alır.
2. Bardağı alır.
3. Bardak doluncaya kadar sürahideki sıvıyı döker.
Amaç 5. Pipetle sıvı içer.
Davranışlar
1. Sıvının bulunduğu kabı tutar.
2. Pipeti tutar.
3. Pipeti dudaklarının arasına yerleştirir.
4. Pipetle sıvıyı çeker.
5. Pipetle çektiği sıvıyı yutar.
Amaç 6. Kumaş peçeteyi serer.
Davranışlar
1. Peçeteyi alır.
2. Peçeteyi masanın üzerine koyar.
3. Peçetenin üst katını açar.
4. Peçetenin diğer katını açar.
5. Peçeteyi eliyle düzeltir.
Amaç 7. Üzerinde yemek yediği peçeteyi silkeler.
Davranışlar
1. Peçetenin alt kenarını peçetenin ortasına doğru katlar.
2. Peçetenin üst kenarını katlanan yerin üzerine koyar.
3. Peçetenin yan kenarlarını birleştirir.
4. Çöp kutusunun yanına gider.
5. Peçeteyi açar.
6. Peçeteyi çöp kutusunun üzerinde çırpar.
Amaç 8. Kumaş peçeteyi katlar.
Davranışlar
1. Peçeteyi alır.
2. Peçeteyi masanın üzerine serer.
3. Peçeteyi eliyle düzeltir.
4. Peçetenin alt kenarını üst kenarın üzerine koyar.
5. Peçetenin katladığı kısmını eliyle düzeltir.
6. Peçetenin katladığı kenarını yana gelecek şekilde çevirir.
7. Peçetenin alt kenarını üst kenarının üzerine koyar.
8. Peçetenin katladığı kısmını eliyle düzeltir.
Amaç 9. Kaşık kullanarak yemek yer.
Davranışlar
1. Kaşığı alır.
2. Tabaktan kaşığa bir miktar yemek alır.
3. Kaşıktaki yemeği ağzına boşaltır.
4. Yiyeceği çiğner.
5. Yiyeceği yutar.
Amaç 10. Çatal kullanarak yemek yer.
Davranışlar
1. Çatalı alır.
2. Çatalı tabaktaki yiyeceğe batırır.
3. Çataldaki yiyeceği ağzına alır.
4. Yiyeceği çiğner.
5. Yiyeceği yutar.
Amaç 11. Çatal ve bıçağı birlikte kullanarak yemek yer.
Davranışlar
1. Bıçağı alır.
2. Çatalı alır.
3. Çatalı tabaktaki yiyeceğe batırır.
4. Bıçakla yiyeceği keser.
5. Çataldaki yiyeceği ağzına alır.
6. Yiyeceği çiğner.
7. Yiyeceği yutar.
ÜNİTE II. YEMEK YEME KURALLARI
Amaç 12. Getirdiği yiyeceği yemede izlemesi gereken sıraya uyar.
Davranışlar
1. Beslenme çantasını masanın üzerine koyar.
2. Çantasını açar.
3. Peçeteyi masaya serer.
4. Yiyecekleri peçetenin üzerine koyar.
5. Kaşık, çatal, bardak vb. araç gereçleri peçetenin üzerine koyar.
6. Yemeğini yer.
7. Araç gereçleri çantaya koyar.
8. Peçeteyi silkeler.
9. Peçeteyi katlar.
10. Peçeteyi çantaya koyar.
11. Çantayı kapatır.
Amaç 13. Yemekhanede yemek yemede izlenmesi gereken sıraya uyar.
Davranışlar
1. Yemek sırasına girer.
2. Tabldot tepsisini alır.
3. Su bardağını alır.
4. Kaşığı tepsideki yerine koyar.
5. Çatalı tepsideki yerine koyar.
6. Bıçağı tepsideki yerine koyar.
7. Peçeteyi tepsiye koyar.
8. Tepsiyle yemek servisi yapılan yere gider.
9. Yemekler dolduruluncaya kadar bekler.
10. Tepsiyi, yemek yiyeceği masaya koyar.
11. Sandalyeye oturur.
12. Yemeğini yer.
13. Yemeği bittikten sonra ağzını peçeteyle siler.
14. Sandalyeden kalkar.
15. Sandalyeyi yerine yerleştirir.
16. Tabldot tepsisini bulaşıkların konulduğu yere koyar.
Amaç 14. Yemek yerken kurallara uymaya özen gösterir.
Davranışlar
1. Yemeğini öncelik sırasına göre yer.
2. Ağzı kapalı olarak yemek yer.
3. Ağzındaki lokmayı yuttuktan sonra diğer lokmayı alır.
4. Yemeğini küçük lokmalar hâlinde yer.
5. Yemek yeme sırasında tabağına göre eğilir.
6. Ağzındaki lokmayı yuttuktan sonra konuşur.
7. Tabağındaki yemeği bitirir.
8. Yemek sırasında peçeteyle ağzını siler.
9. Yemeği bittikten sonra masadan kalkar.
10. Yemeğin türüne uygun çatal, kaşık vb. araç gereç kullanır.
11. Yemekte başkasına ait çatal, kaşık vb. araç gereci kullanmaz.
KONULAR
ÜNİTE I. YEMEK ZAMANI
A. Elle Yiyecek Yeme
B. Beslenme Araç Gereçlerini Kullanma
1. Bardak kullanma
2. Sürahi kullanma
3. Pipet kullanma
4. Peçete kullanma
5. Kaşık kullanma
6. Çatal kullanma
7. Bıçak kullanma
ÜNİTE II. YEMEK YEME KURALLARI
A. Getirdiği Yiyeceği Yeme
B. Yemekhanede Yemek Yeme
C. Yemek Yerken Davranışlarımız
İŞLENİŞ ÖRNEĞİ
Dersin Adı : Beslenme Bilgisi
Ünitenin Adı : Yemek Zamanı
Süre : 40 dakika
Konunun Adı : Kaşık Kullanma
Yöntem ve Teknikler : Tam Beceri Yöntemi
Öğretim Malzemeleri : Öğretmen ve öğrenciler için ayrı ayrı hazırlanmış kaşık, çorba
ve yemek tabakları
Amaç: Kaşık kullanarak yemek yer.
Davranışlar
1. Kaşığı alır.
2. Tabaktan kaşığa bir miktar yemek alır.
3. Kaşıktaki yemeği ağzına boşaltır.
5. Yiyeceği yutar.
Öğrencilerin önceden belirlenmiş performansları dikkate alınarak bu derste kazandırılması gereken davranışlar öğrencilerin adları belirtilerek yeniden yazılır.
Beceri öğretimi sırasında kullanılan ipuçları, sistemli bir şekilde geri çekilmelidir. Öğrencilerin beceriyi bağımsız olarak yapabilmeleri (ipuçlarının geri çekilmesi) birden fazla oturum yapılmasını gerektirmektedir. Bu nedenle aşağıda ilk oturumun öğretim sürecine yer verilmiştir.
I. OTURUM
Ali :1. Tam sözel ipucu verildiğinde kaşığı alır.
2. a. Bağımsız olarak kaşığı tabağın üzerine götürüyor.
b. Bağımsız olarak kaşığı aşağıya doğru eğiyor.
c. Bağımsız olarak kaşığı yemeğe daldırıyor.
ç. Tam sözel ipucu verildiğinde kaşığı yemeğin içinde ittirir.
d. Tam model olunduğunda kaşığı yemekle birlikte çıkarır.
3. a. Bağımsız olarak kaşığı ağzına götürüyor.
b. Tam sözel ipucu verildiğinde kaşığın ucunu ağzına doğru çevirir.
c. Bağımsız olarak ağzını biraz açıyor.
ç. Bağımsız olarak kaşığı ağzına sokuyor.
d. Tam sözel ipucu verildiğinde başını biraz kaldırır.
e. Bağımsız olarak ağzını kapatıyor.
f. Bağımsız olarak kaşığı ağzından çıkarıyor.
4. Bağımsız olarak yiyeceği yutuyor.
Hasan. Ayşe :1. a. Tam model olunduğunda yemek yediği elinin baş, işaret ve orta
parmakları arasında kalacak şekilde kaşığın sapından tutar.
b. Tam sözel ipucu verildiğinde kaşığı biraz kaldırır.
2. a. Bağımsız olarak kaşığı tabağın üzerine götürüyor.
b. Bağımsız olarak kaşığı aşağıya doğru eğiyor.
c. Bağımsız olarak kaşığı yemeğe daldırıyor.
ç. Tam model olunduğunda kaşığı yemeğin içinde ittirir.
d. Elinin üzerinden sıkıca tutularak fiziksel yardımda bulunulduğunda kaşığı yemekle birlikte çıkarır.
3. a. Tam sözel ipucu verildiğinde kaşığı ağzına götürür.
b. Tam model olunduğunda kaşığın ucunu ağzına doğru çevirir.
c. Tam sözel ipucu verildiğinde ağzını biraz açar.
ç. Tam sözel ipucu verildiğinde kaşığı ağzına sokar.
d. Tam sözel ipucu verildiğinde başını biraz kaldırır.
e. Bağımsız olarak ağzını kapatıyor.
f. Bağımsız olarak kaşığı ağzından çıkarıyor.
4. Bağımsız olarak yiyeceği yutuyor.
DERSE ÖNCESİ HAZIRLIK
Öğretmen, kaşık kullanarak yemek yeme becerisinin öğretimine başlamadan önce öğretimde kullanacağı kaşık ve yemek tabaklarını öğrencilerin çalışacakları masanın üzerine koyar. Model olma basamaklarını gerçekleştirmek için öğrencilerin tabaklarının yanına bir tane de kendisine ait kaşık ve yemek tabağı koyar. Öğretmen ders sırasında kullanacağı pekiştireçleri belirler.
DERSE GİRİŞ
Öğretmen, öğrencileri belirlediği oturma düzenine göre oturtur. Öğrencilere "Bugün sizinle kaşık kullanarak yemek yeme çalışması yapacağız. Birazdan önünüzdeki tabaklara çorba koyacağım. Çalışma sırasında bekle dediğimde bekleyeceksiniz, devam et dediğimde devam edeceksiniz." diyerek derse giriş yapar.
 
DERSİ SUNMA
Öğretmen öğrencilere "Şimdi Ali'yle çalışacağız. Hasan ve Ayşe siz de Ali'yi izleyin." der. Ali'nin önünde duran tabağa ve kendi kullanacağı tabağa çorba koyar. Ali'ye "Yemeği ye." diyerek ana yönergeyi verdikten sonra "Kaşığı al." diyerek tam sözel ipucu verir. Ali kaşığı aldığında öğretmen bu tepkisini pekiştirir. Sonra Ali'ye "Devam et." der. Ali bağımsız olarak kaşığı tabağın üzerine götürdüğünde öğretmen bu tepkisini pekiştirir. Öğretmen yine Ali'ye "Devam et." der. Ali bağımsız olarak kaşığı aşağıya doğru eğdiğinde ve kaşığı yemeğe daldırdığında öğretmen bu tepkilerini pekiştirir. Daha sonra öğretmen, Ali'ye "Kaşığı yemeğin içinde ittir." diyerek tam sözel ipucu verir. Ali kaşığı yemeğin içinde ittirdiğinde bu tepkisini pekiştirir. Öğretmen, Ali'ye model olmak için kaşığı yemeğin içinde ittirip "Bak, ben kaşığı yemekle birlikte çıkardım." der ve hareketin tamamını yaparak tam model olur. Ali'ye "Hadi sen de kaşığı yemekle birlikte çıkar." diyerek tam sözel ipucu verir. Ali kaşığı yemekle birlikte çıkardığında bu tepkisini pekiştirir. Öğretmen Ali'ye "Devam et." der. Ali bağımsız olarak kaşığı ağzına götürdüğünde bu tepkisini pekiştirir. Öğretmen sonra Ali'ye "Kaşığın ucunu ağzına doğru çevir." diyerek tam sözel ipucu verir. Ali kaşığın ucunu ağzına doğru çevirdiğinde bu tepkisini pekiştirir. Öğretmen Ali'ye "Devam et." der. Ali bağımsız olarak ağzını biraz açtığında ve kaşığı ağzına soktuğunda bu tepkilerini pekiştirir. Öğretmen daha sonra Ali'ye "Başını biraz kaldır." diyerek tam sözel ipucu verir. Ali başını biraz kaldırdığında bu tepkisini de pekiştirir. Öğretmen Ali'ye "Devam et." der. Ali, bağımsız olarak ağzını kapattığında, kaşığı ağzından çıkardığında ve çorbayı yuttuğunda öğretmen bu tepkilerini pekiştirir.
Öğretmen, Ali'ye "Aferin sana çok iyi çalıştın. Şimdi Hasan'la çalışacağız. Ayşe ve sen Hasan'ı izleyin." der. Hasan'ın önünde duran tabağa ve kendi kullanacağı tabağa çorba koyar. Öğretmen Hasan'a "Yemeği ye." diyerek ana yönergeyi verir. Sonra Hasan'a "Bak ben yemek yediğim elimin baş, işaret ve orta parmakları arasında kalacak şekilde kaşığın sapından tuttum." der ve hareketin tamamını yaparak tam model olur. Hasan'a "Hadi sen de yemek yediğin elinin baş, işaret ve orta parmakları arasında kalacak şekilde kaşığın sapından tut." diyerek tam sözel ipucu verir. Hasan kaşığı tuttuğunda bu tepkisini pekiştirir. Öğretmen Hasan'a "Kaşığı biraz kaldır." diyerek tam sözel ipucu verir. Hasan kaşığı biraz kaldırdığında tepkisini pekiştirir. Öğretmen Hasan'a "Devam et." der. Hasan bağımsız olarak kaşığı tabağın üzerine götürdüğünde bu tepkisini pekiştirir. Öğretmen yine Hasan'a "Devam et." der. Hasan'a bağımsız olarak kaşığı aşağıya doğru eğdiğinde ve kaşığı yemeğe daldırdığında bu tepkilerini pekiştirir. Öğretmen sonra Hasan'a model olabilmek için kaşığı yemeğe daldırır ve "Hasan bak ben kaşığı yemeğin içinde ittirdim." der ve hareketin tamamını yaparak tam model olur. Hasan'a "Hadi sen de kaşığı yemeğin içinde ittir." diyerek tam sözel ipucu verir. Hasan kaşığı yemeğin içinde ittirdiğinde bu tepkisini pekiştirir. Öğretmen daha sonra Hasan'a fiziksel yardımda bulunmak için elinin üzerinden sıkıca tutar ve "Hasan kaşığı yemekle birlikte çıkar." der. Hasan kaşığı yemekle birlikte çıkardığında bu tepkisini pekiştirir. Öğretmen Hasan'a "Kaşığı ağzına götür." diyerek tam sözel ipucu verir. Hasan kaşığı ağzına götürdüğünde bu tepkisini pekiştirir. Öğretmen Hasan'a model olabilmek için kaşığı ağzına götürüp "Bak ben kaşığın ucunu ağzıma doğru çevirdim." der ve hareketin tamamını yaparak tam model olur. Hasan'a "Hadi sen de kaşığın ucunu ağzına doğru çevir." diyerek tam sözel ipucu verir. Hasan kaşığın ucunu ağzına doğru çevirdiğinde bu tepkisini pekiştirir. Öğretmen sonra Hasan'a "Ağzını biraz aç.", "Kaşığı ağzına sok." diyerek tam sözel ipuçlarını verir. Hasan ağzını açtığında ve kaşığı ağzına soktuğunda bu tepkilerini pekiştirir. Öğretmen sonra Hasan'a "Başını biraz kaldır." diyerek tam sözel ipucu verir. Hasan başını biraz kaldırdığında öğretmen bu tepkisini pekiştirir. Öğretmen Hasan'a "Devam et." der. Hasan bağımsız olarak ağzını kapattığında, kaşığı ağzından çıkarttığında ve çorbayı yuttuğunda öğretmen bu tepkilerini pekiştirir.
Öğretmen Hasan'la çalışmasını tamamladıktan sonra, Ayşe'yle de aynı çalışmayı yapar.
DEĞERLENDİRME
Öğretmen, öğretim sonunda öğrencilerin, becerinin basamaklarını bağımsız yapıp yapamadıklarını ya da hangi ipucuyla yapabildiklerini kaydeder. Öğrenciler beceriyi bağımsız olarak yapabilir duruma gelene kadar, diğer ders saatlerinde bu beceriyi çalışmaya devam eder.
 
DİL VE KONUŞMA GELİŞİMİ DERSİ İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR
Kendini ifade etme ve başkalarıyla iletişim kurma, yetersizliği olan çocukların en önemli gereksinimlerinden biridir. Dil ve Konuşma Gelişimi dersi ile bu çocukların Türkçe'yi doğru kullanarak; duygularını, düşüncelerini, isteklerini dile getirmeleri ve çevreleriyle iletişim sağlamaları amaçlanmıştır.
Çocuğun dili kullanmayı öğrenmesi gelişimin en önemli göstergelerinden biridir. Çünkü dil, belli kurallara dayalı semboller sistemidir. Konuşma ise dili kullanarak sözlü iletişim kurma yöntemidir. Çocukların, dile ait becerileri doğuştan getirdiği bilinmekle birlikte bu becerilerin çevresel faktörlerle geliştiği de bir gerçektir. Doğumdan sonraki ilk aylarda bebek; ağlama, gülme, hıçkırma, bağırma gibi birtakım sesler çıkarırken dışarıdan işittiği sesleri de taklit etmeye başlar. Çocuğun konuşulanları anlaması ve konuşmaya başlaması ses taklitleri, hece tekrarları ve ilk sözcüğün söylenmesi gibi dil gelişimindeki belirgin aşamalar izlenerek gerçekleşir.
Çocuklar Türkçe'yi annesinden, babasından ve yakın çevresinden gelişigüzel öğrenirler. Okullarda ise dilin kurallarını ve doğru kullanımını öğrenirler. Ancak yetersizliği olan çocuklar algılama güçlüğü, dikkat dağınıklığı, konuşma işlevini yerine getiren organlardaki yapısal bozukluklar veya organların hazır hâle gelmemesi ve çevresel faktörler nedeniyle dil gelişiminde sorunlar yaşamaktadırlar. İşte bu nedenle yetersizliği olan çocuklara Türkçe'yi doğru kullanma becerisi kazandırılırken sürekli ve sistemli bir eğitime gereksinim duyarlar.
Çocuğun diğer alanlardaki gelişimi konuşma mekanizması üzerindeki denetimini de artırmaktadır. Bu nedenle, konuşma üzerinde etkili olan organ ve yapıların güçlendirilmesi çalışmaları dil eğitiminin ayrılmaz bir parçasıdır.
Ailelerin bebeklere karşı gösterdikleri ilgi ve sevgi ile beraber onlarla konuşmaya başlamalarının bebeklerin dil gelişiminde önemli katkıları vardır. Fakat yetersizliği olan çocukların bu konuşmalara tepki vermemesi ya da çok az tepki vermesi üzerine genellikle tek yönlü bir iletişim meydana gelir. Bu nedenle, aileler bir süre sonra bebekleriyle konuşma sıklıklarını ve sürelerini azaltırlar. Bazı durumlarda da aile bireylerinin yapmış olduğu aşırı yardım nedeniyle çocuklar dili öğrenme ve kullanma gereksinimi hissetmezler.
Öğrenmenin temeli, bir uyarıcıya dikkat etme ve bu dikkati belli bir süre o uyarıcı üzerinde yoğunlaştırmadır. Aynı zamanda çocuğun bir uyarıcıya dikkatini yoğunlaştırabilmesi için; ortamın diğer uyarıcılardan mümkün olduğunca arındırılmış olması, kullanılan araçların uygun olması, etkinliklerin kısa ve basit olması, verilen yönergelerin kısa, net, anlaşılır olması ve eğitimin her aşamasında değerlendirme yapılması gerekir. Özellikle çocuğun dil gelişiminde kavram kazanımı önemlidir. Ağır düzeyde zihinsel öğrenme yetersizliği olan çocuklarda kavram gelişimi daha yavaştır ve kavramların kazanılması uzun bir dönem alır. Kavramların anlamlı olması için de nesnenin kendisinin, resminin ve adının söylenişinin sistemli bir yapı içinde çocuğa öğretilmesi gerekir.
Çocuklarda alıcı dilin, ifade edici dilden önce geliştiği dikkate alındığında alıcı dil gelişimini desteklemek için anne, baba ve öğretmenin; kısa, basit cümleler kurmaları ve sözel ifadeleri tekrarlamaları gerekir. Çocuğun konuşulanları anlamasında, konuşma sırasında kullanılan jest ve mimikler, sözcük ya da eylemlerin hareketle ifade edilmesi etkili olmaktadır.
Bütün bunlar dikkate alındığında dil eğitiminin temel amacı; Türkçe'yi etkin olarak kullanmada karşılaşılan sorunları en aza indirmek için uygun eğitim çalışmalarına yer vermek olmalıdır.
Bu çalışmaları şu şekilde sıralayabiliriz:
1. Konuşma organlarını konuşmaya hazır hâle getirme
a. Emme çalışmaları
b. Üfleme çalışmaları (mum, flüt, deterjanlı su,...)
c. Çiğneme çalışmaları (ısırma, lokum çiğneme,...)
ç. Yalama çalışmaları (dondurma, saplı şeker yalama,...)
2. Dikkatini sese yoğunlaştırma
a. Sesin yönünü bulma
b. Vurularak çıkartılan sesleri ayırt etme
3. Alıcı dili geliştirici etkinlikler
a. Tek sözcükten oluşan yönergeleri anlama
b. İki sözcükten oluşan yönergeleri anlama
4. İfade edici dili geliştirici etkinlikler
a. Sorulan sorulara tek sözcükten oluşan yanıtlar verme
b. Sorulan sorulara iki sözcükten oluşan yanıtlar verme
c. Sorulan sorulara ikiden fazla sözcükten oluşan yanıtlar verme
ç. Basit sözcüklerle kısa bir olay anlatma
d. Resimde gördüklerini anlatma
Ayrıca, bu çalışmalar yapılırken dikkate alınması gereken bazı noktalar vardır.
Bunlar;
1. Çocuklarla sözel iletişim kurulması ve bunu devam ettirmek için ortamlar yaratılması,
2. Kendilerini işaret ile ifade ettiklerinde görmezlikten gelinmesi ve mümkün olduğu kadar kendilerini sözel olarak ifade etmelerine olanak sağlanması,
3. Bütün derslerde dil eğitimi çalışmalarını destekleyici etkinliklere yer verilmesi,
4. Çocuğun konuşma için zorlanmaması fakat konuşması için fırsatlar yaratılması,
5. Çocuğun yanlış söylediği sözcüklerin üzerinde durmak yerine doğrusu kullanılarak model olunması
şeklinde sıralanabilir.
GENEL AMAÇLAR
Bu programı başarıyla tamamlayan her öğrenci;
1. Görsel ve işitsel algı ile ilgili beceriler geliştirir.
2. İfade edici dil becerisi geliştirir.
3. İzledikleri, dinledikleri, okudukları ile ilgili anlama gücü geliştirir.
ÖZEL AMAÇLAR
1. Sesin kaynağını bulur.
2. Sesleri ayırt eder.
3. Görsel, işitsel algıyı geliştirici çalışmalar yapar.
4. Dil esnekliğini geliştirici çalışmalar yapar.
5. Dudak esnekliğini geliştirici çalışmalar yapar.
6. Çene esnekliğini geliştirici çalışmalar yapar.
7. Nefes kontrolünü sağlayan çalışmalar yapar.
8. Emme çalışmaları yapar.
9. Konuşma seslerini çıkarma çalışmaları yapar.
10. Kendini ifade etmede tek sözcük kullanır.
11. İki sözcük kullanarak tümce kurar.
12. Üç veya daha fazla sözcük kullanarak tümce kurar.
13. Kendini ifade etme becerisi geliştirir.
14. Dinleme ve izleme becerisi geliştirir.
AMAÇ VE DAVRANIŞLAR
(1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8.yıl)
ALGI ÇALIŞMALARI
Amaç 1. Sesin kaynağını bulur.
Davranışlar
1. Sesin kaynağına doğru yönelir.
2. Sesin kaynağını gösterir.
Amaç 2. Sesleri ayırt eder.
Davranışlar
1. Verilen iki sesten istenilen sesi seçer.
2. Verilen üç veya daha fazla sesten istenilen sesi seçer.
Amaç 3. Görsel, işitsel algıyı geliştirici çalışmalar yapar.
Davranışlar
1. Yapılan hareketi tekrar eder.
2. Söylenen tek sözcüklü yönergeleri yerine getirir.
3. Söylenen iki veya daha fazla sözcüklü yönergeleri yerine getirir.
4. Duyduğu sese ait resmi gösterir.
5. Adı söylenen nesnenin resmini gösterir.
6. Verilen resimlerdeki yanlışlıkları gösterir.
7. Bulunduğu ortamda yapılan değişikliklerin neler olduğunu söyler.
KONUŞMA ORGANLARININ GELİŞİMİNİ SAĞLAYAN HAREKETLER
Amaç 4. Dil esnekliğini geliştirici çalışmalar yapar.
Davranışlar
1. Dilini ağız içinden çıkarır.
2. Dilini çenesine dokundurmaya çalışır.
3. Dilini burnuna dokundurmaya çalışır.
4. Dilini sağa doğru hareket ettirerek sağ yanağına dokundurmaya
çalışır.
5. Dilini sola doğru hareket ettirerek sol yanağına dokundurmaya
çalışır.
6. Dilinin ucunu alt dudak etrafında hareket ettirerek yiyecekleri yalar.
7. Dilinin ucunu üst dudak etrafında hareket ettirerek yiyecekleri yalar.
8. Dilini dudak etrafında dairesel olarak hareket ettirir.
9. Dilini damağın arkasından öne doğru hareket ettirir.
10. Dondurma, şeker vb. yiyecekleri yalar.
11. Dilinin ucuna konan yiyeceği ağzına alır.
12. Dilini ağız dışında yuvarlar.
Amaç 5. Dudak esnekliğini geliştirici çalışmalar yapar.
Davranışlar
1. Dudaklarını büzer.
2. Dudaklarını gerer.
3. Dudaklarını sağa sola hareket ettirir.
4. Öpme sesi çıkarır.
5. Dudaklarını kapalı tutar.
Amaç 6. Çene esnekliğini geliştirici çalışmalar yapar.
Davranışlar
1. Ağzını açıp kapatır.
2. Ağzı açıkken, çenesini sağa sola hareket ettirir.
3. Ağzı kapalıyken, çenesini sağa sola hareket ettirir.
4. Yumuşak yiyecekleri yer.
5. Sert yiyecekleri yer.
6. Çiklet çiğner.
Amaç 7. Nefes kontrolünü sağlayan çalışmalar yapar.
Davranışlar
1. Derin nefes alıp verir.
2. Aldığı nefesi uzun süreli verir.
3. Balon, poşet vb. nesneleri şişirir.
4. Mum, pamuk vb. nesneleri üfler.
5. Flüt, düdük vb. araçlardan üfleyerek ses çıkarır.
Amaç 8. Emme çalışmaları yapar.
Davranışlar
1. Pipetle sıvı içer.
2. Şeker, çikolata vb. yiyecekleri emer.

KONUŞMA
Amaç 9. Konuşma seslerini çıkarma çalışmaları yapar.
Davranışlar
1. Söylenen ünlüleri tekrar eder.
2. Söylenen ünsüzleri tekrar eder.
3. Ünlüleri ünsüzlere ulayarak çıkarılan sesleri tekrar eder.
4. Ünsüzleri ünlülere ulayarak çıkarılan sesleri tekrar eder.
5. Söylenen sözcüğü tekrar eder.
Amaç 10. Kendini ifade etmede tek sözcük kullanır.
Davranışlar
1. Nesneyi/kişiyi tek sözcükle adlandırır.
2. Yapılan eylemi tek sözcükle söyler.
3. Olumsuzluk belirten durumu tek sözcükle söyler.
4. Nesnenin/kişinin yerini tek sözcükle söyler.
5. İsteğini tek sözcükle söyler.
6. Sözcüğe çoğul eki getirerek söyler.
Amaç 11.İki sözcük kullanarak tümce kurar.
Davranışlar
1. Özne ve eylemden oluşan iki sözcüklü tümce söyler.
2. Nesne ve eylemden oluşan iki sözcüklü tümce söyler.
3. Olumsuzluk belirten iki sözcüklü tümce söyler.
4. Nesnenin/kişinin yerini belirten iki sözcüklü tümce söyler.
5. İşaret sözcükleri içeren iki sözcüklü tümce söyler.
6. Nesnenin/olayın niteliğini belirten iki sözcüklü tümce söyler.
7. Sahiplik belirten iki sözcüklü tümce söyler.
8. İsteğini iki sözcüklü tümceyle söyler.
Amaç 12. Üç veya daha fazla sözcük kullanarak tümce kurar.
Davranışlar
1. Özne, nesne ve eylemden oluşan üç veya daha fazla sözcüklü tümce
söyler.
2. Olumsuzluk belirten üç veya daha fazla sözcüklü tümce söyler.
3. Nesnenin/kişinin yerini belirten üç veya daha fazla sözcüklü tümce söyler.
4. İşaret sözcükleri içeren üç veya daha fazla sözcüklü tümce söyler.
5. Nesnenin/olayın niteliğini belirten üç veya daha fazla sözcüklü tümce
söyler.
6. Sahiplik belirten üç veya daha fazla sözcüklü tümce söyler.
7. İsteğini üç veya daha fazla sözcüklü tümceyle söyler.
8. Üç veya daha fazla sözcüklü soru tümcesi söyler.
9. Şimdiki zamanı ifade eden üç veya daha fazla sözcüklü tümce söyler.
10. Gelecek zamanı ifade eden üç veya daha fazla sözcüklü tümce söyler.
11. Geçmiş zamanı ifade eden üç veya daha fazla sözcüklü tümce söyler.
Amaç. 13. Kendini ifade etme becerisi geliştirir.
Davranışlar
1. Öyküyü resimlerine bakarak anlatır.
2. İzlediği oyunu/filmi anlatır.
3. Başından geçen bir olayı anlatır.
4. Dinlediği öyküyü/masalı anlatır.
DİNLEME VE İZLEME
Amaç 14. Dinleme ve izleme becerisi geliştirir.
Davranışlar
1. Masal, öykü vb. okuyan kişiyi görebilecek şekilde oturur.
2. Okunan masalın, öykünün okunması bitene kadar dinler.
3. Dinlediğini jest, mimik ve hareketlerle gösterir.
4. Konuşmacıyı sessizce dinler.
5. Film, tiyatro vb. gösterileri izler.
 
KONULAR
ALGI ÇALIŞMALARI
A. Ses Kaynağını Bulma
B. Sesleri Ayırt Etme
C. Görsel, İşitsel Algı
KONUŞMA ORGANLARININ GELİŞİMİNİ SAĞLAYAN HAREKETLER
A. Dil Esnekliğini Geliştirici Hareketler
B. Dudak Esnekliğini Geliştirici Hareketler
C. Çene Esnekliğini Geliştirici Hareketler
Ç. Nefes Kontrolü
D. Emme Çalışmaları
KONUŞMA
A. Konuşma Seslerini Çıkarma
B. Tek Sözcükle Kendini İfade Etme
C. İki Sözcükle Kendini İfade Etme
Ç. Üç ve Daha Fazla Sözcükle Kendini İfade Etme
DİNLEME VE İZLEME
A. Öykü, Masal Dinleme
B. Film, Tiyatro İzleme
ÖRNEK İŞLENİŞ
Açıklama
Programda yer alan amaç ve davranışların öğretimi için öğrencilerin performansı önceden belirlenir. Bu belirlemede amaç ve davranışlarla ilgili olarak öğrencilere tablodaki sorular yöneltilir Öğrencinin vermiş olduğu doğru yanıtlar "+", yanlış yanıtlar "-" işareti ile gösterilir. Performans belirlenmesi için yapılan çalışma ve buna ilişkin hazırlanan kayıt tablosu günlük plân formatı dışındadır.
Ders : Dil ve Konuşma Gelişimi
Süre : 40 dakika
Konunun Adı : Tek Sözcükle Kendini İfade Etme
Yöntem ve Teknikler : Anlatım, Soru Cevap
Öğretim Materyalleri : Gece odasında uyuyan çocuğu ifade eden resim kartı.
Amaç: Kendini ifade etmede tek sözcük kullanır.
Davranışlar
1. Nesneyi/kişiyi tek sözcükle adlandırır.
Öğrencilerin, önceden belirlenmiş performansları dikkate alınarak bu derste kazandırılması gereken davranışlar öğrencilerin adları belirtilerek yeniden yazılır.
İdil, Öykü : Sorulduğunda resimde gösterilenin erkek olduğunu söyler.
Can, İdil, Öykü : Sorulduğunda resimde gösterilen erkeğin adının Ali olduğunu
söyler.
Can, İdil, Öykü : Sorulduğunda resimde gösterilenin yatak olduğunu söyler.
Can, İdil, Öykü : Sorulduğunda resimde gösterilenin yorgan olduğunu söyler.
Can, İdil, Öykü : Sorulduğunda resimde gösterilenin yastık olduğunu söyler.
Can, İdil, Öykü : Sorulduğunda resimde gösterilenin dolap olduğunu söyler.
DERS ÖNCESİ HAZIRLIK
Öğretmen, ders öncesi öğrencilerin sandalyelerini yarım ay şeklinde sınıfın ortasına yerleştirir. Kendi de sandalyesini öğrencilerin sandalyesinin karşısına koyar. Derste kullanacağı resimli kartı masasının üzerine koyar. Öğretmen ders sırasında kullanacağı pekiştireçleri belirler.
DERSE GİRİŞ
Öğretmen, öğrencilere "Şimdi size resimli bir kart göstereceğim. Sizinle bu resimli kart hakkında konuşacağız. Bakalım resimde neler varmış?" der. Kartı öğrencilere gösterir.
DERSİ SUNMA
Öğretmen, resimli kartta erkek çocuğu göstererek "erkek" diye sunu yapar. Performansı "+" olan Can'a "Hadi bakalım. Şimdi de sen söyle. Bu kız mı, erkek mi?" sorusunu yöneltir. Can'dan gelen "erkek" yanıtını pekiştirir.
Daha sonra yine resim kartında erkek çocuğu İdil'e göstererek "İdil bu kız mı, erkek mi? Söyle." der. Öğretmen İdil'in verdiği yanıtı dinler. İdil'e "Evet İdil, bu erkek." der. "Hadi şimdi bir kez daha söyle bu kız mı, erkek mi?" diyerek "erkek" yanıtını tekrar ettirir, tepkisini pekiştirir.
Öğretmen, aynı çalışmayı Öykü'yle de yapar. Daha sonra "Hadi, bir kez de hep birlikte söyleyelim." der. "Erkek" sözcüğünü tekrar ettirir.
Öğretmen yine resim kartında erkek çocuğu göstererek "Bu erkek çocuğun adı Ali olsun." der. İdil'e "Hadi İdil, bu erkeğin adını söyle." der. İdil'in yanıtını dinler. İdil'e "Evet İdil, bu erkeğin adı Ali." der. "Hadi şimdi bir kez daha söyle. Bu erkek çocuğun adı ne?" diyerek "Ali" yanıtını tekrar ettirir ve tepkisini pekiştirir.
Öğretmen aynı çalışmayı Can ve Öykü'yle de yapar. Daha sonra resim kartındaki erkek çocuğu göstererek "Hadi hep birlikte bu erkek çocuğun adını söyleyelim." der. Bir kez daha "Ali" yanıtını tekrar ettirir, tepkilerini pekiştirir.
Öğretmen resim kartında yatağı, yorganı, yastığı, dolabı göstererek öğrencilerin bu nesneleri de adlandırmaları için yukarıdaki öğretim sürecini tekrarlar.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Örnek Ölçme Soruları
1. Resme bak. Bu kız mı? Erkek mi?
2. Resme bak. Bu erkeğin adı ne olsun?
3. Resme bak. Bu ne?
Yatak resmi
4. Resme bak. Bu ne?
Yorgan resmi
5. Resme bak. Bu ne?
Yastık resmi
6. Resme bak. Bu ne?
Dolap resmi

DEĞERLENDİRME
Öğretmen resim kartını sırasıyla öğrencilere gösterir. Resim kartındaki nesneyi/kişiyi işaret ederek yukarıdaki ölçme sorularını öğrencilere sorar. Öğretmen, öğrencilerin tepkilerini pekiştirerek kaydeder.
 
HAYAT BİLGİSİ DERSİ İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR
Hayat Bilgisi dersinin konuları, çocukların doğal ve toplumsal çevrelerini tanımalarına, içinde bulundukları bu çevrelere uyum sağlamalarına yönelik becerilerin kazandırılması esas alınarak seçilmiştir. İnsan, yaşamak için hem doğal, hem de toplumsal çevrenin bazı ilkelerini öğrenmek zorundadır.
Bu derste çocuğa içinde bulunduğu doğal ve toplumsal çevre inceletilerek; kendini tanıma, çevreyi ve çevrede meydana gelen olayları anlama, daha iyi yaşama yollarını bulma, çevredeki eşyaların yerlerini ve bunların nasıl kullanılacağını bilme, Atatürk'ü tanıma, bireyin yakın çevresi ile ilgili günlük olaylara ilgi duyma, toplu yaşamın önemini kavrama, toplumun istediği davranışları gösterme, sağlıklı ve düzenli yaşama alışkanlıklarını kazanma gibi bireyin yaşadığı çevreyi daha iyi tanıması ve bu çevre ile uyumlu biçimde yaşayabilmesi için gerekli bilgi ve alışkanlıkların kazandırılmasına çalışılır.
Yetersizliği olmayan çocuklar, Hayat Bilgisi dersinde ele alınan konuların büyük çoğunluğunu çevreyle etkileşim sonucunda kendi kendilerine öğrenmektedirler. Ancak ağır düzeyde zihinsel öğrenme yetersizliği olan çocuklar grup içi ilişkilerinde başkalarına bağımlıdırlar. Kendi başlarına hareket etmeleri, sorumluluk almaları, kolayca arkadaşlık kurabilmeleri akranlarına göre daha zor olmaktadır. Dolayısıyla Hayat Bilgisi dersinde yer alan konuları kendi kendilerine öğrenmekte güçlüklerle karşılaşmaktadırlar. Bu nedenle konuların plânlı ve sistemli bir eğitimle verilmesi gerekmektedir.
Hayat Bilgisi dersi, ağır düzeyde zihinsel öğrenme yetersizliği olan çocukların kendilerini tanımalarına, çevreleriyle uyumlu ve tutarlı ilişkiler kurmalarına, bu ilişkileri anlamalarına ve başkalarına olan bağımlılıklarını en aza indirmelerine olanak sağlar.
Bu dersin konusu doğal ve toplumsal çevre olduğu için öğrenmeyi kolaylaştıracak her türlü materyal derste kullanılabilir. Öğretim materyalleri öğrenilen konuların daha kalıcı olmasını sağlar, soyut fikirleri somut hâle getirir, ilgi ve dikkati çeker, anlatım yolu ile çok uzun sürede kazandırılacak bir davranışın daha kısa sürede kazandırılmasını sağlar. Materyallerin etkili olması, bu materyalin kazandırılacak davranışa, konuya, çocuğun özelliklerine uygun olmasına ve öğretmen tarafından iyi kullanılmasına bağlıdır.

Hayat Bilgisi dersinde "dramatizasyon" yöntemine sıkça yer verilebilir. Çocukların toplumsallaşması için gerekli olan davranışların kazandırılmasında bu yöntemin etkisi çok büyüktür. Bu yöntem, öğrencilerin dersi daha dikkatli izlemelerini, derse katılmalarını ve öğrenilenlerin daha kalıcı olmasını sağlar.
Bu ders bir gezi, gözlem, yaşam ve deney dersidir. Bunun için, çocukların çevresindeki doğal ve toplumsal olaylar, varlıklar mümkün olduğunca doğal ortamlar içinde inceletilmeli ve öğretilmelidir. Çocukların doğrudan doğruya inceleme ve gözlem yapma yoluyla bilgi kazanmaları sağlanmalıdır. Bu amaçla alan çalışmaları, toplumsal amaçlı geziler, gözlem ve inceleme gezileri, kaynak kişi ziyaretleri, kurum ziyaretleri, ev ziyaretleri vb. etkinlikler bir yandan öğrencilerin toplumsal çevresini geliştirirken diğer yandan da öğrenme kaynaklarını genişletir. Sınıfça gezi gözlem yapmanın uygun olmadığı, çocuğun tek başına gözlem ve araştırma yapmasının gerekli olduğu durumlar da olabilir. Böyle durumlarda çocukların aileleri ile iş birliğine gidilmelidir. Ailenin kontrolünde yapılan gezi ve gözlem sınıfta tartışılmalıdır.
Hayat Bilgisi dersinde işlenmesi plânlanan ünite ve konuların; millî ve dinî bayramlar ile belirli gün ve haftaların kutlandıkları gün veya haftayla paralel zamanda ele alınmasına dikkat edilmelidir.
Bu derste diğer disiplin alanlarıyla ilişki kurulmalı, işlenen konularla ilgili Müzik, Beden Eğitimi, Matematik, Resim İş derslerinde nelerin yapılacağı belirlenmeli ve konular mümkün olduğunca bütünlük içinde işlenmelidir.
GENEL AMAÇLAR
Bu programı başarıyla tamamlayan her öğrenci;
1. Vücudun genel yapısını tanır.
2. Aile hayatının önemini bilir.
3. Çevresindeki varlıkların, olayların yaşamdaki önemini bilir.
4. Doğa olaylarının çevreye etkilerini bilir.
5. Sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek için gerekli olan kuralları kavrar.
6. Meslekler ve meslek sahiplerini tanıyarak yaşamdaki önemini kavrar.
7. Dünyada ve ülkesinde oluşan toplumsal olaylardan haberdar olur.
8. Toplu yaşama kurallarına uyma ve sorumluluğunu yerine getirebilme
alışkanlığı kazanır.
9. Canlı, cansız varlıkları ve çevreyi koruma alışkanlığı kazanır.
10. Sağlığını koruyabilme becerisini geliştirir.
11. Çevresiyle iyi ilişkiler kurabilme becerisini geliştirir.
12. Okulun kendisine kazandırdıklarının farkında olur.
13. Dayanışma ve iş birliği içinde olmayı alışkanlık hâline getirir.
14. İnsanlara sevgi ve saygı duyar.
15. Atatürk'e sevgi ve saygı duyar.
ÖZEL AMAÇLAR
1. Kendini tanıtır.
2. Öğretmenini tanır.
3. Sınıf arkadaşlarını tanır.
4. Sınıfını tanır.
5. Sınıfında bulunan araç gereçleri tanır.
6. Okulunu tanır.
7. Okulun bölümlerini tanır.
8. Okulun bölümlerinde bulunan araç gereçleri tanır.
9. Okuldaki görevli kişileri tanır.
10. Sınıfta uyulması gereken kuralları bilir.
11. Sınıf kurallarına uyar.
12. Sınıfını temiz ve düzenli tutmaya özen gösterir.
13. Okulda uyulması gereken kuralları bilir.
14. Okul kurallarına uyar.
15. Yakın çevresini tanır.
16. Ailesini tanıtır.
17. Ailedeki bireylerin görevlerini bilir.
18. Aile yaşantısındaki kuralları bilir.
19. Evin bölümlerini tanır.
20. Evin bölümlerindeki eşyaları tanır.
21. Evini tanır.
22. Yakın akrabalarını tanır.
23. Misafirlik kurallarını bilir.
24. Vücudun ana bölümlerini tanır.
25. Vücudun ana bölümlerinde yer alan diğer bölümleri tanır.
26. Duyu organlarını tanır.
27. Başlıca iç organları tanır.
28. Vücut temizliğinde kullanılan araç gereçleri tanır.
29. Vücut temizliği için yapılması gerekenleri bilir.
30. Sağlığımız için vücut temizliği yapmanın önemini kavrar.
31. Vücut temizliği yapar.
32. Başlıca besin maddelerini tanır.
33. Besin maddelerinin yararlarını bilir.
34. Sağlıklı beslenme yollarını bilir.
35. Sağlıklı yaşam için dengeli ve yeterli beslenmenin önemini kavrar.
36. Hava sıcaklığına uygun giyinmeyi bilir
37. Çevre temizliği için yapılması gerekenleri bilir.
38. Sağlıklı yaşam için çevresini temiz tutar.
39. Kaza türlerini tanır.
40. Kazalardan korunma yollarını bilir.
41. Bulaşıcı hastalığı olan kişilerden korunmak için yapılması gerekenleri bilir.
42. Aşıyı bilir.
43. Hastalanınca yapılması gerekenleri bilir.
44. Sağlık kurumlarını tanır.
45. Sağlık kurumlarındaki görevlileri tanır.
46. Giysileri tanır.
47. Farklı ortamlara göre giyilen giysileri bilir.
48. Giysi üzerindeki aksesuarları tanır.
49. Yılın bölümlerini bilir.
50. Sonbahar mevsimindeki değişiklikleri bilir.
51. Sonbaharda kış için yapılan hazırlıkları bilir.
52. Kış mevsimindeki değişiklikleri bilir.
53. Kışın oynanan oyunları bilir.
54. Isınma araçlarını tanır.
55. İlkbahar mevsimindeki değişiklikleri bilir.
56. İlkbaharda yaz için yapılan hazırlıkları bilir.
57. Yaz mevsimindeki değişiklikleri bilir.
58. Yazın oynanan oyunları bilir.
59. Tatilde yapılabilecek işleri bilir.
60. Günün özelliklerini bilir.
61. Gün ile ilgili değişik zamanları bilir.
62. Dünya'mızı tanır.
63. Güneş'i tanır.
64. Ay'ı tanır.
65. Yıldızı tanır.
66. Bulutu tanır.
67. Havada olan doğa olaylarını tanır.
68. Karada olan doğa olaylarını tanır.
69. Depremle ilgili olguları bilir.
70. Depremin zararlarından korunma yollarını açıklar.
71. Doğadaki canlı varlıkları tanır.
72. Doğadaki cansız varlıkları tanır.
73. Başlıca hayvanları tanır.
74. Hayvanların yaşadıkları ortamları bilir.
75. Yaşadıkları ortamlara göre hayvanları tanır.
76. Hayvanlardan yararlanma yollarını bilir.
77. Yararlanma yollarına göre hayvanları tanır.
78. Başlıca bitkileri tanır.
79. Bitkilerden yararlanma yollarını bilir.
80. Yararlanma yollarına göre başlıca bitkileri tanır.
81. Çevresindeki canlıları korumaya istekli olur.
82. İletişimin anlamını bilir.
83. İletişim araçlarını tanır.
84. İletişim yerlerini tanır.
85. İletişimi sağlayan görevlileri tanır.
86. Meslekleri tanır.
87. Mesleklere göre yapılan işleri tanır.
88. Mesleklere göre çalışılan yeri tanır.
89. Mesleklere göre meslek sahibinin giysilerini tanır.
90. Mesleklerin yaşamımızdaki önemini kavrar.
91. Atatürk'ün yaşamıyla ilgili olayları ve olguları bilir.
92. Atatürk'ün başlıca kişisel özelliklerini bilir.
93. Atatürk'ün ülkemize yaptığı başlıca hizmetlerini bilir.
94. Türk Bayrağını tanır.
95. İstiklâl Marşı'nın anlamını bilir.
96. Bayrak töreninde yapılması gerekenleri bilir.
97. Bayrak törenine katılır.
98. Ulusal bayramlarımızı tanır.
99. Ulusal bayramlarda yapılan hazırlıkları bilir.
100. Dinî bayramları tanır.
101. Dinî bayramlarda yapılan hazırlıkları bilir.
102. Bayram sevinci duyar.
103. Belirli gün ve haftayla ilgili olguları bilir.
104. Belirli gün ve haftada yapılanların farkında olur.
AMAÇ VE DAVRANIŞLAR
(1., 2., 3., 4., 5., 6., 7. ve 8.Yıl)
 
ÜNİTE l. OKULUMUZ
Amaç 1. Kendini tanıtır.
Davranışlar
1. Adını söyler.
2. Soyadını söyler.
3. Cinsiyetini söyler.
4. Doğum yerini söyler.
5. Yaşını söyler.
Amaç 2. Öğretmenini tanır.
Davranışlar
1. Öğretmenini gösterir.
2. Öğretmeni gösterildiğinde adını söyler.
Amaç 3. Sınıf arkadaşlarını tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen arkadaşını gösterir.
2. Arkadaşı gösterildiğinde adını söyler.
3. Yanında oturan arkadaşının adını söyler.
4. Sınıf arkadaşlarının adlarını söyler.
Amaç 4. Sınıfını tanır.
Davranışlar
1. Okulunda sınıfının yerini gösterir.
2. Sınıfının yerini söyler.
3. Sınıfını/şubesini söyler.
Amaç 5. Sınıfında bulunan araç gereçleri tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen araç gereci gösterir.
2. Araç gereç gösterildiğinde adını söyler.
3. Sınıf araç gereçlerinin adlarını söyler.
Amaç 6. Okulunu tanır.
Davranışlar
1. Okulunu gösterir.
2. Okulunun adını söyler.
3. Okulunun bulunduğu semtin adını söyler.
Amaç 7. Okulun bölümlerini tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen bölümü gösterir.
2. Bölüm gösterildiğinde adını söyler.
3. Okulun bölümlerini söyler.
4. Adı söylenen bölümde yapılan işleri söyler.
Amaç 8. Okulun bölümlerinde bulunan araç gereçleri tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen araç gereci gösterir.
2. Gösterilen araç gerecin adını söyler.
3. Adı söylenen bölümdeki araç gereçlerin adlarını söyler.
Amaç 9. Okuldaki görevli kişileri tanır.
Davranışlar
1. Görevi söylenen kişiyi gösterir.
2. Kişi gösterildiğinde görevini söyler.
3. Görevi söylenen kişinin yaptığı işleri söyler.
Amaç 10. Sınıfta uyulması gereken kuralları bilir.
Davranışlar
1. Sınıfta söz alarak konuşulması gerektiğini söyler.
2. Öğretmene "öğretmenim" diyerek seslenilmesi gerektiğini söyler.
3. Öğretmenden izin alınarak yerinden kalkılması gerektiğini söyler.
4. Sınıfa girerken kapının vurulması gerektiğini söyler.
5. Sınıf kapısının yavaş kapatılması gerektiğini söyler.
6. Sınıf araç gereçlerinin korunması gerektiğini söyler.
Amaç 11. Sınıf kurallarına uyar.
Davranışlar
1. Sınıfta söz alarak konuşur.
2. Öğretmene "öğretmenim" diyerek seslenir.
3. Yerinden kalkarken öğretmeninden izin alır.
4. Sınıfa girerken kapıya vurur.
5. Sınıf kapısını yavaş kapatır.
Amaç 12. Sınıfını temiz ve düzenli tutmaya özen gösterir.
Davranışlar
1. Çöpleri çöp kutusuna atar.
2. Sınıfın temiz tutulmasında görev alır.
3. Sınıfı kirletenleri uyarır.
4. Sınıf duvarlarını temiz tutar.
5. Sıraları temiz tutar.
6. Ders araç gereçlerini temiz kullanır.
7. Araç gereçleri işi bittikten sonra yerine koyar.
Amaç 13. Okulda uyulması gereken kuralları bilir.
Davranışlar
1. Okula zamanında gelinmesi gerektiğini söyler.
2. Derslere zamanında girilmesi gerektiğini söyler.
3. Okul eşyalarının korunması gerektiğini söyler.
4. Okul içinde alçak sesle konuşulması gerektiğini söyler.
5 Musluk ve lâmbaların kullanıldıktan sonra kapatılması gerektiğini söyler.
6. Okulda çalışanlar için ayrılmış yerlere, gerektiğinde girilmesi gerektiğini
söyler.
7. Okul tuvaletlerinin temiz tutulması gerektiğini söyler.
Amaç 14. Okul kurallarına uyar.
Davranışlar
1. Okula zamanında gelir.
2. Derse zamanında girer.
3. Okul eşyalarını korur.
4. Okul içinde alçak sesle konuşur.
5. Musluk ve lâmbaları kullandıktan sonra kapatır.
6. Okulda çalışanlar için ayrılmış yerlere, gerektiğinde girer.
7. Okul tuvaletini temiz tutar.
Amaç 15. Yakın çevresini tanır.
Davranışlar
1. Çevresinde oyun alanları, park, bahçe vb. yerlerin bulunduğunu söyler.
2. Çevresinde alış veriş yapılan yerler bulunduğunu söyler.
3. Çevresinde sinema, tiyatro vb. yerlerin bulunduğunu söyler.
4. Çevresinde lokanta, pastahane vb. yerlerin bulunduğunu söyler.
5. Çevresinde hastahane, sağlık merkezi vb. yerlerin bulunduğunu söyler.
ÜNİTE ll . EVİMİZ VE AİLEMİZ
Amaç 16. Ailesini tanıtır.
Davranışlar
1. Söylenen aile bireyini fotoğraftan gösterir.
2. Gösterilen aile bireyinin kim olduğunu söyler.
3. Gösterilen aile bireyinin adını söyler.
4. Gösterilen aile bireyinin cinsiyetini söyler.
5. Söylenen aile bireyinin mesleğini söyler.
6. Ailenin kimlerden oluştuğunu söyler.
Amaç 17. Ailedeki bireylerin görevlerini bilir.
Davranışlar
1. Söylenen aile bireyinin yaptığı işleri söyler.
2. Ailede kendi üzerine düşen işleri söyler.
Amaç 18. Aile yaşantısındaki kuralları bilir.
Davranışlar
1. Evdeki geliş gidiş saatlerine uyulması gerektiğini söyler.
2. Evden çıkışta ve eve dönüşte aile bireylerine iyi dileklerde bulunulması
gerektiğini söyler.
3. Evdeki yemek düzenine uyulması gerektiğini söyler.
4. Yemeğe başlamadan önce ve sonra ne denilmesi gerektiğini söyler.
5. Evdeki yatma kalkma saatlerine uyulması gerektiğini söyler.
6. Sabah kalkınca ve akşam yatarken aile bireylerine ne denilmesi
gerektiğini söyler.
7. Evdeki temizlik ve düzen kurallarına uyulması gerektiğini söyler.
8. Evdeki bireylerle iyi ilişkilerde bulunması gerektiğini söyler.
9. Aile içinde yapılan işlere yardımcı olunması gerektiğini söyler.
10. Bir yere giderken büyüklerinden izin alınması gerektiğini söyler.
Amaç 19. Evin bölümlerini tanır.
Davranışlar
1. Evin adı söylenen bölümünü gösterir.
2. Bölüm gösterildiğinde adını söyler.
3. Evin bölümlerini söyler.
4. Adı söylenen bölümde yapılan işleri söyler.
Amaç 20. Evin bölümlerindeki eşyaları tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen eşyayı gösterir.
2. Gösterilen eşyanın adını söyler.
3. Adı söylenen eşyanın evin hangi bölümünde olduğunu söyler.
4. Evin, adı söylenen bölümünde bulunan eşyaların adlarını söyler.
Amaç 21. Evini tanır.
Davranışlar
1. Evinin dış görünüşünün nasıl olduğunu söyler.
2. Evinin bölümlerini söyler.
3. Evinin adresini söyler.
4. Evinin telefon numarasını söyler.
Amaç 22. Yakın akrabalarını tanır.
Davranışlar
1. Söylenen akrabayı fotoğraftan gösterir.
2. Gösterilen akrabanın kim olduğunu söyler.
3. Söylenen akrabanın adını söyler.
4. Gösterilen akrabanın, ailesiyle olan akrabalık bağını söyler.
5. Yakın akrabalarının adlarını söyler.
Amaç 23. Misafirlik kurallarını bilir.
Davranışlar
1. Gelen misafirlerin "hoş geldiniz, merhaba vb." sözlerle karşılanması
gerektiğini söyler.
2. Misafirlere ikramda bulunurken yardım edilmesi gerektiğini söyler.
3. Misafirlerin giderken "güle güle, yine bekleriz vb." sözlerle uğurlanması
gerektiğini söyler.
4. Misafirliğe gidildiğinde orada bulunan kişilerle selâmlaşılması gerektiğini
söyler.
5. Misafirlikte sohbet edilmesi gerektiğini söyler.
6. Misafirlikten ayrılırken vedalaşılması gerektiğini söyler.
ÜNİTE lll . SAĞLIKLI YAŞAM
Amaç 24. Vücudun ana bölümlerini tanır.
Davranışlar
1. Vücudunda adı söylenen ana bölümü gösterir.
2. Adı söylenen ana bölümü çeşitli materyallerden gösterir.
3. Gösterilen ana bölümün adını söyler.
4. Vücudun ana bölümlerinin adlarını söyler.
Amaç 25. Vücudun ana bölümlerinde yer alan diğer bölümleri tanır.
Davranışlar
1. Vücudunda adı söylenen bölümü gösterir.
2. Adı söylenen bölümü çeşitli materyallerden gösterir.
3. Gösterilen bölümün adını söyler.
4. Adı söylenen bölümün hangi ana bölümde olduğunu söyler.
5. Adı söylenen ana bölümdeki bölümlerin adlarını söyler.
Amaç 26. Duyu organlarını tanır.
Davranışlar
1. Vücudunda adı söylenen duyu organını gösterir.
2. Adı söylenen duyu organını çeşitli materyallerden gösterir.
3. Gösterilen duyu organının adını söyler.
4. Duyu organlarının adlarını söyler.
5. Adı söylenen duyu organının temel işlevini söyler.
Amaç 27. Başlıca iç organları tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen iç organı çeşitli materyallerden gösterir.
2. Adı söylenen iç organın yerini vücudunda gösterir.
3. Gösterilen iç organın adını söyler.
4. İç organların adlarını söyler.
5. Adı söylenen iç organın temel işlevini söyler.
Amaç 28. Vücut temizliğinde kullanılan araç gereçleri tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen araç gereci gösterir.
2. Gösterilen araç gerecin adını söyler.
3. Vücut temizliğinde kullanılan araç gereçlerin adlarını söyler.
Amaç 29. Vücut temizliği için yapılması gerekenleri bilir.
Davranışlar
1. Yemekten önce ve sonra ellerin yıkanması gerektiğini söyler.
2. Tuvaletten çıktıktan sonra ellerin yıkanması gerektiğini söyler.
3. Sabah kalktığında yüzün yıkanması gerektiğini söyler.
4. Ellerin, ayakların ve yüzün kirlendiğinde yıkanması gerektiğini söyler
5. Yemeklerden sonra dişlerin fırçalanması gerektiğini söyler.
6. Haftada en az bir kez banyo yapılması gerektiğini söyler.
7. Tırnakların uzadıkça kesilmesi gerektiğini söyler.
Amaç 30. Sağlığımız için vücut temizliği yapmanın önemini kavrar.
Davranışlar
1. El, ayak ve yüz temizliği yapılmasının sağlığımız açısından yararlarını
söyler.
2. Dişlerin düzenli olarak fırçalanmasının sağlığımız açısından yararlarını
söyler.
3. Düzenli olarak banyo yapılmasının sağlığımız açısından yararlarını söyler.
Amaç 31. Vücut temizliği yapar.
Davranışlar
1. Ellerini düzenli olarak yıkar.
2. Yüzünü düzenli olarak yıkar.
3. Ayağını düzenli olarak yıkar.
4. Dişlerini düzenli olarak fırçalar.
5. Düzenli olarak banyo yapar.
6. Düzenli olarak tırnaklarını keser.
Amaç 32. Başlıca besin maddelerini tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen besin maddesini gösterir.
2. Gösterilen besin maddesinin adını söyler.
3. Besin maddelerinin adlarını söyler.
Amaç 33. Besin maddelerinin yararlarını bilir.
Davranışlar
1. Besin maddelerinin vücudun gelişmesini ve büyümesini sağladığını söyler.
2. Besin maddelerinin yaşamın sürdürülmesi için gerekli olduğunu söyler
3. Besin maddelerinin vücudun sağlıklı olması için gerekli olduğunu söyler.
Amaç 34. Sağlıklı beslenme yollarını bilir.
Davranışlar
1. Sabahları kahvaltı yapılması gerektiğini söyler.
2. Her besinden yenilmesi gerektiğini söyler.
3. Besinlerin taze iken yenilmesi gerektiğini söyler.
3. Meyve ve sebzelerin bol su ile yıkandıktan sonra yenilmesi gerektiğini söyler.
5. Açıkta satılan yiyeceklerin yenilmemesi gerektiğini söyler.
6. Her öğün yemek yenilmesi gerektiğini söyler.
Amaç 35. Sağlıklı yaşam için dengeli ve yeterli beslenmenin önemini kavrar.
Davranışlar
1. Her besinden düzenli olarak yenilmesinin sağlık açısından yararlarını
açıklar.
2. Besinlerin taze ve temiz olarak tüketilmesinin sağlık açısından yararlarını
açıklar
3. Her öğün yemek yenilmesinin sağlık açısından yararlarını açıklar.
4. Açıkta satılan yiyeceklerin yenilmesinin sağlığa zararlarını açıklar.
Amaç 36. Hava sıcaklığına uygun giyinmeyi bilir.
Davranışlar
1. Sıcak havalarda giyinilmesi gereken giysileri söyler.
2. Soğuk havalarda giyinilmesi gereken giysileri söyler.
3. Sağlığımız için hava sıcaklığına uygun giyinilmesi gerektiğini söyler.
Amaç 37. Çevre temizliği için yapılması gerekenleri bilir.
Davranışlar
1. Çöplerin çöp kutusuna atılması gerektiğini söyler.
2. Çöplerin düzenli olarak toplanması gerektiğini söyler.
3. Yerlere tükürülmemesi gerektiğini söyler.
4. Tuvaletlerin temiz tutulması gerektiğini söyler.
Amaç 38. Sağlıklı yaşam için çevresini temiz tutar.
Davranışlar
1. Çöpleri çöp kutusuna atar.
2. Yerlere tükürmez.
3. Tuvaletleri temiz tutar.
Amaç 39. Kaza türlerini tanır.
Davranışlar
1. Evde ve okulda karşılaşabileceği kazayı çeşitli materyallerden gösterir.
2. Evde ve okulda karşılaşabileceği kazaları söyler.
3. Yolda karşılaşabileceği kazayı çeşitli materyallerden gösterir.
4. Yolda karşılaşabileceği kazaları söyler.
Amaç 40. Kazalardan korunma yollarını bilir.
Davranışlar
1. Evde karşılaşabileceği kazalardan korunmak için yapılması gerekenleri
söyler.
2. Okulda karşılaşabileceği kazalardan korunmak için yapılması gerekenleri
söyler.
3. Yolda karşılaşabileceği kazalardan korunmak için yapılması gerekenleri
söyler.
Amaç 41. Bulaşıcı hastalığı olan kişilerden korunmak için yapılması gerekenleri
bilir.
Davranışlar
1. Hastanın bulunduğu ortamdan uzak durulması gerektiğini söyler.
2. Hastaya ait eşyaların kullanılmaması gerektiğini söyler.
Amaç 42. Aşıyı bilir.
Davranışlar
1. Aşının hastalıklardan korunmak için yapıldığını söyler.
2. Aşı olma yollarını söyler.
Amaç 43. Hastalanınca yapılması gerekenleri bilir.
Davranışlar
1. Hastalandığında doktora gidilmesi gerektiğini söyler.
2. Doktorun tavsiyelerine uyulması gerektiğini söyler.
3. İlaçların zamanında kullanılması gerektiğini söyler.
Amaç 44. Sağlık kurumlarını tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen sağlık kurumunu gösterir.
2. Gösterilen sağlık kurumunun adını söyler.
3. Adı söylenen sağlık kurumunda yapılan işleri söyler.
Amaç 45. Sağlık kurumlarındaki görevlileri tanır.
Davranışlar
1. Görevi söylenen kişiyi gösterir.
2. Kişi gösterildiğinde görevini söyler.
3. Görevi söylenen kişinin yaptığı işleri söyler.
ÜNİTE lV. GİYSİLERİMİZ
Amaç 46. Giysileri tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen giysiyi gösterir.
2. Gösterilen giysinin adını söyler.
3. Adı söylenen giysinin vücudun hangi bölümüne giyildiğini söyler.
4. Giysilerin hangi amaçla kullanıldığını söyler.
Amaç 47. Farklı ortamlara göre giyilen giysileri bilir.
Davranışlar
1. Okulda giyilen giysileri söyler.
2. Spor yaparken giyilen giysileri söyler.
3. Evde giyilen giysileri söyler.
4. Özel günlerde giyilen giysileri söyler.
Amaç 48. Giysi üzerindeki aksesuarları tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen aksesuarı gösterir.
2. Gösterilen aksesuarın adını söyler.
3. Adı söylenen aksesuarın işlevini söyler.
ÜNİTE V. YILIN BÖLÜMLERİ
Amaç 49. Yılın bölümlerini bilir.
Davranışlar
1. Bir yılda dört mevsim olduğunu söyler.
2. Mevsimlerin adlarını söyler.
3. Mevsimleri mevsim şeridinde gösterir.
4. Bir yılda on iki ay olduğunu söyler.
5. Ayları mevsim şeridinde gösterir.
6. Bir yılda elli iki hafta olduğunu söyler.
7. Bir haftada yedi gün olduğunu söyler.
8. Günlerin adlarını söyler.
9. Bir yılda üç yüz altmış beş gün olduğunu söyler.
Amaç 50. Sonbahar mevsimindeki değişiklikleri bilir.
Davranışlar
1. Havadaki değişiklikleri çeşitli materyallerden gösterir.
2. Havadaki değişiklikleri söyler.
3. Bitkilerdeki değişiklikleri çeşitli materyallerden gösterir.
4. Bitkilerdeki değişiklikleri söyler.
5. Hayvanlardaki değişiklikleri çeşitli materyallerden gösterir.
6. Hayvanlardaki değişiklikleri söyler.
7. Giyeceklerimizdeki değişiklikleri çeşitli materyallerden gösterir.
8. Giyeceklerimizdeki değişikleri söyler.
9. Yiyeceklerimizdeki değişiklikleri çeşitli materyallerden gösterir.
10. Yiyeceklerimizdeki değişiklikleri söyler.
Amaç 51. Sonbaharda kış için yapılan hazırlıkları bilir.
Davranışlar
1. Evde yapılan hazırlıkları çeşitli materyallerden gösterir.
2. Evde yapılan hazırlıkları söyler.
3. Yakın çevrede yapılan hazırlıkları çeşitli materyallerden gösterir.
4. Yakın çevrede yapılan hazırlıkları söyler.
Amaç 52. Kış mevsimindeki değişiklikleri bilir.
Davranışlar
1. Havadaki değişiklikleri çeşitli materyallerden gösterir.
2. Havadaki değişiklikleri söyler.
3. Bitkilerdeki değişiklikleri çeşitli materyallerden gösterir.
4. Bitkilerdeki değişiklikleri söyler.
5. Hayvanlardaki değişiklikleri çeşitli materyallerden gösterir.
6. Hayvanlardaki değişiklikleri söyler.
7. Giyeceklerimizdeki değişiklikleri çeşitli materyallerden gösterir.
8. Giyeceklerimizdeki değişiklikleri söyler.
9. Yiyeceklerimizdeki değişiklikleri çeşitli materyallerden gösterir.
10. Yiyeceklerimizdeki değişiklikleri söyler.
Amaç 53. Kışın oynanan oyunları bilir.
Davranışlar
1. Kışın evde oynanan oyunları çeşitli materyallerden gösterir.
2. Kışın evde oynanan oyunları söyler.
3. Kışın dışarıda oynanan oyunları çeşitli materyallerden gösterir.
4. Kışın dışarıda oynanan oyunları söyler.
Amaç 54. Isınma araçlarını tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen ısınma aracını gösterir.
2. Gösterilen ısınma aracının adını söyler.
3. Isınma araçlarının adlarını söyler.
Amaç 55. İlkbahar mevsimindeki değişiklikleri bilir.
Davranışlar
1. Havadaki değişiklikleri çeşitli materyallerden gösterir.
2. Havadaki değişiklikleri söyler.
3. Bitkilerdeki değişiklikleri çeşitli materyallerden gösterir.
4. Bitkilerdeki değişiklikleri söyler.
5. Hayvanlardaki değişiklikleri çeşitli materyallerden gösterir.
6. Hayvanlardaki değişiklikleri söyler.
7. Giyeceklerimizdeki değişiklikleri çeşitli materyallerden gösterir.
8. Giyeceklerimizdeki değişiklikleri söyler.
9. Yiyeceklerimizdeki değişiklikleri çeşitli materyallerden gösterir.
10. Yiyeceklerimizdeki değişiklikleri söyler.
Amaç 56. İlkbaharda yaz için yapılan hazırlıkları bilir.
Davranışlar
1. Evde yapılan hazırlıkları çeşitli materyallerden gösterir.
2. Evde yapılan hazırlıkları söyler.
3. Yakın çevrede yapılan hazırlıkları çeşitli materyallerden gösterir.
4. Yakın çevrede yapılan hazırlıkları söyler.
Amaç 57. Yaz mevsimindeki değişiklikleri bilir.
Davranışlar
1. Havadaki değişiklikleri çeşitli materyallerden gösterir.
2. Havadaki değişiklikleri söyler.
3. Bitkilerdeki değişiklikleri çeşitli materyallerden gösterir.
4. Bitkilerdeki değişiklikleri söyler.
5. Hayvanlardaki değişiklikleri çeşitli materyallerden gösterir.
6. Hayvanlardaki değişiklikleri söyler.
7. Giyeceklerimizdeki değişiklikleri çeşitli materyallerden gösterir.
8. Giyeceklerimizdeki değişiklikleri söyler.
9. Yiyeceklerimizdeki değişiklikleri çeşitli materyallerden gösterir.
10. Yiyeceklerimizdeki değişiklikleri söyler.
Amaç 58. Yazın oynanan oyunları bilir.
Davranışlar
1. Yazın evde oynanan oyunları çeşitli materyallerden gösterir.
2. Yazın evde oynanan oyunları söyler.
3. Yazın dışarıda oynanan oyunları çeşitli materyallerden gösterir.
4. Yazın dışarıda oynanan oyunları söyler.
Amaç 59. Tatilde yapılabilecek işleri bilir.
Davranışlar
1. Tatilde dinlenilebileceğini, eğlenilebileceğini söyler.
2. Yaz tatilinde gidilebilecek yerleri söyler.
3. Yaz tatilinde gidilen yerlerde neler yapılabileceğini söyler.
Amaç 60. Günün özelliklerini bilir.
Davranışlar
1. Gündüzün özelliklerini çeşitli materyallerden gösterir.
2. Gündüzün özelliklerini söyler.
3. Gecenin özelliklerini çeşitli materyallerden gösterir.
4. Gecenin özelliklerini söyler.
5. Günün bölümlerini söyler.
6. Bir günün 24 saatten oluştuğunu söyler.
7. Günün bölümlerinde yapılan işleri çeşitli materyal gösterir.
8. Günün bölümlerinde yapılan işleri söyler.
Amaç 61. Gün ile ilgili değişik zamanları bilir.
Davranışlar
1. "Bugün"ün ne anlama geldiğini söyler.
2. "Dün"ün ne anlama geldiğini söyler.
3. "Yarın"ın ne anlama geldiğini söyler.
ÜNİTE Vl. DÜNYA'MIZ VE GÖKYÜZÜ
Amaç 62. Dünya'mızı tanır.
Davranışlar
1. Dünya'yı çeşitli materyallerden gösterir.
2. Dünya'nın şeklinin yuvarlak olduğunu söyler.
3. Dünya'nın üzerinde kara ve denizler olduğunu söyler.
Amaç 63. Güneş'i tanır.
Davranışlar
1. Güneş'i çeşitli materyallerden gösterir.
2. Güneş gösterildiğinde Güneş olduğunu söyler.
3. Güneş'in Dünya'mızı aydınlattığını söyler.
4. Güneş'in Dünya'mızı ısıttığını söyler.
Amaç 64. Ay'ı tanır.
Davranışlar
1. Ay'ı çeşitli materyallerden österir.
2. Ay gösterildiğinde Ay olduğunu söyler.
Amaç 65. Yıldızı tanır.
Davranışlar
1. Yıldızı çeşitli materyallerden gösterir.
2. Yıldız gösterildiğinde yıldız olduğunu söyler.
Amaç 66. Bulutu tanır.
Davranışlar
1. Bulutu çeşitli materyallerden gösterir.
2. Bulut gösterildiğinde bulut olduğunu söyler.
Amaç 67. Havada olan doğa olaylarını tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen havada oluşan doğa olayını çeşitli materyallerden gösterir.
2. Gösterilen havada oluşan doğa olayının adını söyler.
Amaç 68. Karada olan doğa olaylarını tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen karada oluşan doğa olayını çeşitli materyallerden gösterir.
2. Gösterilen karada oluşan doğa olayının adını söyler.
Amaç 69. Depremle ilgili olguları bilir.
Davranışlar
1. Depremin bir yer sarsıntısı olduğunu söyler.
2. Depremin sağlam olmayan binalara ve içindeki canlılara zarar verdiğini söyler.
3. Gerekli önlemler alındığı takdirde depremin zararlarının en aza indirilebileceğini söyler.
Amaç 70. Depremin zararlarından korunma yollarını açıklar.
Davranışlar
1. Deprem öncesinde yapılması gerekenleri söyler.
2. Deprem sırasında yapılması gerekenleri söyler.
3. Deprem sonrasında yapılması gerekenleri söyler.
ÜNİTE Vll. ÇEVREMİZDEKİ CANLILAR
Amaç 71. Çevresindeki canlı varlıkları tanır.
Davranışlar
1. Bitkilerin canlı bir varlık olduğunu söyler.
2. Hayvanların canlı bir varlık olduğunu söyler.
3. İnsanların canlı bir varlık olduğunu söyler.
Amaç 72. Çevresindeki cansız varlıkları tanır.
Davranışlar
1. Suyun cansız bir varlık olduğunu söyler.
2. Havanın cansız bir varlık olduğunu söyler.
3. Toprak, taş vb.nin cansız bir varlık olduğunu söyler.
Amaç 73. Başlıca hayvanları tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen hayvanı gösterir.
2. Gösterilen hayvanın adını söyler.
Amaç 74. Hayvanların yaşadıkları ortamları bilir.
Davranışlar
1. Bazı hayvanların karada yaşadıklarını söyler.
2. Bazı hayvanların suda yaşadıklarını söyler.
3. Bazı hayvanların hem karada hem de suda yaşadıklarını söyler.
Amaç 75. Yaşadıkları ortamlara göre hayvanları tanır.
Davranışlar
1. Karada yaşayan hayvanı gösterir.
2. Karada yaşayan hayvanların adlarını söyler.
3. Suda yaşayan hayvanı gösterir.
4. Suda yaşayan hayvanların adlarını söyler.
5. Hem karada hem suda yaşayan hayvanı gösterir.
6. Hem karada hem de suda yaşayan hayvanların adlarını söyler.
Amaç 76. Hayvanlardan yararlanma yollarını bilir.
Davranışlar
1. Hayvanların etinden yararlanıldığını söyler.
2. Hayvanların sütünden yararlanıldığını söyler.
3. Hayvanların yumurtasından yararlanıldığını söyler.
4. Hayvanların derisinden, yününden yararlanıldığını söyler.
5. Hayvanların balından, kozasından yararlanıldığını söyler.
6. Hayvanların gücünden yararlanıldığını söyler.
Amaç 77. Yararlanma yollarına göre hayvanları tanır.
Davranışlar
1. Etinden yararlandığımız hayvanı gösterir.
2. Etinden yararlandığımız hayvanların adlarını sıralar.
3. Sütünden yararlandığımız hayvanı gösterir.
4. Sütünden yararlandığımız hayvanların adlarını sıralar.
5. Yumurtasından yararlandığımız hayvanı gösterir.
6. Yumurtasından yararlandığımız hayvanların adlarını sıralar.
7. Derisinden, yününden yararlandığımız hayvanı gösterir.
8. Derisinden, yününden yararlandığımız hayvanların adlarını sıralar.
9. Balından yararlandığımız hayvanı gösterir.
10. Balından yaralandığımız hayvanın adını söyler.
11. Kozasından yararlandığımız hayvanı gösterir.
12. Kozasından yaralandığımız hayvanın adını söyler.
13. Gücünden yararlandığımız hayvanı gösterir.
14. Gücünden yararlandığımız hayvanların adlarını sıralar.

Amaç 78. Başlıca bitkileri tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen bitkiyi gösterir.
2. Gösterilen bitkinin adını söyler.
Amaç 79. Bitkilerden yararlanma yollarını bilir.
Davranışlar
1. Bitkilerden yiyecek olarak yararlanıldığını söyler.
2. Bitkilerden yakacak olarak yararlanıldığını söyler.
3. Bitkilerden ilâç olarak yararlanıldığını söyler.
4. Bitkilerden süs olarak yararlanıldığını söyler.
5. Bitkilerin kâğıt yapımında kullanıldığını söyler.
Amaç 80. Yararlanma yollarına göre başlıca bitkileri tanır.
Davranışlar
1. Yiyecek olarak yararlandığımız bitkiyi gösterir.
2. Yiyecek olarak yararlandığımız bitkilerin adlarını sıralar.
3. Yakacak olarak yararlandığımız bitkiyi gösterir.
4. Yakacak olarak yararlandığımız bitkilerin adlarını sıralar.
5. İlâç olarak yararlandığımız bitkiyi gösterir.
6. İlâç olarak yararlandığımız bitkilerin adlarını sıralar.
7. Süs olarak yararlandığımız bitkiyi gösterir.
8. Süs olarak yararlandığımız bitkilerin adlarını sıralar.
9. Kâğıt yapımında kullanılan bitkiyi gösterir.
10. Kâğıt yapımında kullanılan bitkilerin adlarını sıralar.
Amaç 81. Çevresindeki canlıları korumaya istekli olur.
Davranışlar
1. Çevresindeki hayvanlara zarar vermez.
2. Çevresindeki hayvanlara zarar verenleri uyarır.
3. Çevresindeki bitkilere zarar vermez.
4. Çevresindeki bitkilere zarar verenleri uyarır.
ÜNİTE Vlll. İLETİŞİM
Amaç 82. İletişimin anlamını bilir.
Davranışlar
1. İletişimi ifade eden materyali gösterir.
2. İletişimin ne anlama geldiğini söyler.
Amaç 83. İletişim araçlarını tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen iletişim aracını gösterir.
2. Gösterilen iletişim aracının adını söyler.
3. İletişim araçlarının adlarını söyler.
4. Adı söylenen iletişim aracının işlevini söyler.
Amaç 84. İletişim yerlerini tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen iletişim yerini gösterir.
2. Gösterilen iletişim yerinin adını söyler.
3. Adı söylenen iletişim yerinde yapılan işleri söyler.

Amaç 85. İletişimi sağlayan görevlileri tanır.
Davranışlar
1. Görevi söylenen kişiyi gösterir.
2. Kişi gösterildiğinde görevini söyler.
3. Görevi söylenen kişinin yaptığı işleri söyler.
ÜNİTE IX. MESLEKLER
Amaç 86. Meslekleri tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen meslek sahibini gösterir.
2. Gösterilen kişinin mesleğinin adını söyler.
3. Mesleklerin adlarını söyler.
Amaç 87. Mesleklere göre yapılan işleri tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen meslek sahibinin yaptığı işi çeşitli materyallerden gösterir.
2. Gösterilen meslek sahibinin yaptığı işi söyler.
Amaç 88. Mesleklere göre çalışılan yeri tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen meslek sahibinin çalıştığı yeri çeşitli materyallerden gösterir.
2. Gösterilen meslek sahibinin çalıştığı yeri söyler.
Amaç 89. Mesleklere göre meslek sahibinin giysilerini tanır.
Davranışlar
1. Adı söylenen meslek sahibinin giysilerini gösterir.
2. Gösterilen meslek sahibinin giydiği giysileri söyler.
Amaç 90. Mesleklerin yaşamımızdaki önemini kavrar.
Davranışlar
1. Meslekler olmadığında neler olacağını söyler.
2. Farklı meslek grupları olmasının yaşamımızdaki yararını söyler.
ÜNİTE X. ATATÜRK VE BAYRAĞIMIZ
Amaç 91. Atatürk'ün yaşamıyla ilgili olayları ve olguları bilir.
Davranışlar
1. Atatürk'ü çeşitli materyallerden gösterir.
2. Gösterilenin Atatürk olduğunu söyler.
3. Atatürk'ün doğduğu yeri söyler.
4. Atatürk'ün doğum yılını söyler.
5. Atatürk'ün annesini resimden gösterir.
6. Atatürk'ün annesinin adını söyler.
7. Atatürk'ün babasını resimden gösterir.
8. Atatürk'ün babasının adını söyler.
9. Atatürk'ün 10 Kasım'da öldüğünü söyler.
10. Atatürk'ün Dolmabahçe Sarayı'nda öldüğünü söyler.
11. Anıtkabir'i çeşitli materyallerden gösterir.
12. Atatürk'ün mezarının Anıtkabir'de olduğunu söyler.
Amaç 92. Atatürk'ün başlıca kişisel özelliklerini bilir.
Davranışlar
1. Atatürk'ün çocukları çok sevdiğini söyler.
2. Atatürk'ün vatanını ve ulusunu çok sevdiğini söyler.
3. Atatürk'ün çalışkan bir lider olduğunu söyler.
Amaç 93. Atatürk'ün ülkemize yaptığı başlıca hizmetleri bilir.
Davranışlar
1. Atatürk'ün yurdumuzu düşmanlardan kurtardığını söyler.
2. Atatürk'ün yaptığı yenilikleri söyler.
Amaç 94. Türk Bayrağını tanır.
Davranışlar
1. Türk Bayrağını gösterir.
2. Gösterilen bayrağın "Türk Bayrağı" olduğunu söyler.
3. Türk Bayrağının renklerini söyler.
4. Türk Bayrağının üzerindeki şekilleri gösterir.
5. Türk Bayrağının üzerindeki şekillerin adlarını söyler.
Amaç 95. İstiklâl Marşı'nın anlamını bilir.
Davranışlar
1. İstiklâl Marşı'nın Türk Milletinin marşı olduğunu söyler.
2. İstiklâl Marşı'nın bayram ve törenlerde söylendiğini söyler.
Amaç 96. Bayrak töreninde yapılması gerekenleri bilir.
Davranışlar
1. Bayrak töreninde sıraya girilmesi gerektiğini söyler.
2. Bayrak töreninde "hazır ol" durumuna geçilmesi gerektiğini söyler.
3. Bayrak töreninde İstiklâl Marşı'na eşlik edilmesi gerektiğini söyler.
Amaç 97. Bayrak törenine katılır.
Davranışlar
1. Sıraya girer.
2. "Hazır ol" durumuna geçer.
3. İstiklâl Marşı'na eşlik eder.
ÜNİTE Xl. ÖNEMLİ GÜNLERİMİZ
Amaç 98. Ulusal bayramlarımızı tanır.
Davranışlar
1. Cumhuriyet Bayramı'nın ulusal bayram olduğunu söyler.
2. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı'nın, ulusal bayram
olduğunu söyler.
3. 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı'nın, ulusal bayram
olduğunu söyler.
4. 30 Ağustos Zafer Bayramının, ulusal bayram olduğunu söyler.
Amaç 99. Ulusal bayramlarda yapılan hazırlıkları bilir.
Davranışlar
1. Sınıfta yapılan hazırlıkları söyler.
2. Okulda yapılan hazırlıkları söyler.
3. Çevrede yapılan hazırlıkları söyler.
Amaç 100. Dinî bayramlarını tanır.
Davranışlar
1. Kurban Bayramı'nın dinî bayram olduğunu söyler.
2. Ramazan Bayramı'nın dinî bayram olduğunu söyler.
Amaç 101. Dinî bayramlarda yapılan hazırlıkları bilir.
Davranışlar
1. Evde yapılan hazırlıkları söyler.
2. Çevrede yapılan hazırlıkları söyler.
Amaç 102. Bayram sevinci duyar.
Davranışlar
1. Okulda yapılan bayram töreninde gördüklerini söyler.
2. Evde yapılan bayram kutlamalarında gördüklerini söyler.
3. Çevrede yapılan bayram kutlamalarında gördüklerini söyler.
Amaç 103. Belirli gün ve haftayla ilgili olguları bilir.
Davranışlar
1. Kutlanacak gün ya da haftanın adını söyler.
2. Kutlanacak gün ya da haftanın neden kutlanacağını söyler.
3. Belirli gün ya da haftayla ilgili özellikleri söyler.
Amaç 104. Belirli gün ve haftada yapılanların farkında olur.
Davranışlar
1. Okulda yapılanları söyler.
2. Çevrede yapılanları söyler.
 

Benzer konular

yesim434
ilköğretimde sınıf başarısını değerlendirme
Cevap
2
Gösterim
4K
yesim434
yesim434
yesim434
ilköğretimde kullanılabilecek drama örnekleri
Cevap
0
Gösterim
6K
yesim434
yesim434
yesim434
  • Soru Soru
Matematik Orta Seviye Matematik
Cevap
1
Gösterim
55
CerezBilge
CerezBilge
carmella
Klavyede Orta Nokta İşareti ( · ) Nasıl Yapılır?
Cevap
0
Gösterim
385
carmella
carmella
Enda
Orta Asya Türkleri'nin Geleneklerine Göre Burcunuz Hangisi?
Cevap
0
Gösterim
988
Enda
Enda
Geri
Top