İnsan Anatomisi

Kemik Çeşitleri

Erişkin bir insanda 206 kemik vardır. 26 omurgada, 25 kaburgalar ve sternum,
22 başta, 1 hiyoid, 64 üsttaraf, 62 alttaraf, 6 kulak kemikleri, mecmuu 206. Bu sayı içinde diz kapağı kemiği (patella) da varsa da susarnsı (sesamoid) kemikler yoktur.

Kemiklerin dış görünüşleri; Kemiklerin şekilleri kendi karakter*lerine göre değişiktir. Bununla beraber boyutlarını birbiriye karşılaştırarak kemikleri üç gruba ayırmak mümkündür, Kemik Çeşitleri;

1) uzun kemikler.
2) yassı kemikler,
3) kısa kemikler.

Bir uzun kemikde (Os longum) uzunluk, genişlik ve kalınlıktan fazladır. Uzun kemiklerde bir cisim (diaphysis), iki uç (epihysis) vardır. Yalnız köprücük kemiği, klavikulada bu üç parça yoktur.

Kemiklerin diafizleri genel olarak üç yüzü prizmatiktir (humerus, femur gibi).

Bir yassı kemikde (Os planımı) uzunluk ve genişlik, kalınlıktan fazladır. Yassı kemiklerde iki yüz ile her yassı kemiğin biçimine göre değişik kenarlar gösterir (kalça kemiği gibi).

Bir kısa kemikde (Os breve) her üç boyut birbirine aşağı yukarı eşittir (bilek kemikleri gibi).


Sert Kemik Dokusu Hangi Maddelerden Oluşur

KEMİK DOKUSU: Omurgalıların iskeletini oluşturan kemiklerkemik dokusundan meydana gelir.Vücudun en sert dokusudur.Vücuda destek sağlariç organlara tutunma yüzeyi oluşturur.Kemik hücrelerine “osteosit” denir.Kemik hücreleri osein denilen proteinli madde ile madensel tuzlardan oluşan bir ara madde içinde bulunur.Madensel tuzların çoğunu magnezyum fosfatkalsiyum karbonat ve kalsiyum florür oluşturur.Bu maddelerin miktarı canlının yaşına göre değişir.

Kemik doku sıkı ve süngersi olmak üzere 2’ye ayrılır.
Sıkı kemik dokusert bir kitledir.Sert kemik dokuda denir.İskeleti oluşturan tüm kemiklerin dış yüzeyinde uzun kemiklerin gövdesinde bulunur.Kemik hücreleri sitoplazmik uzantılarla birbirine bağlanır.Hücreler iç içe geçmiş daireler üzerinde bulunur.Dairelerim merkezinde boydan boya uzanan boşluklara havers kanalı denir.Havers kanallarını birbirine bağlayan yan kanallarada volkmen kanalları adı verilir.Bu iki kanalında içinden kan damarları ve sinir uzantıları geçer.

Süngerimsi kemik dokuuzun kemikleri baş kısmınıkısa ve yassı kemikleri iç kısmını doldurur.Gözenekli bir yapısı vardır.Bu gözeneklerin içi kırmızı kemik iliğiyle doludur.

Bütün kemikler “periost” adı verilen bir zar ile örtülüdür.Bu zar kemiklerin beslenmesindeonarımında ve kalınlaşmasında görev yapar.Uzun kemiklerin ortasındaki boşlukta sarı ilikbaş kısmında kırmızı ilikkısa ve süngerimsi kemik dokusunun gözeneklerinde de kırmızı ilik bulunur.Kırmızı ilik alyuvar ve akyuvar yapımında etkilidir.Kırmızı ilik alyuvar ve akyuvar yapımında etkilidir.Kemik dokusu vücudun mineral deposudur.

Kemik İliği - Kemik İliği Nedir

Kemik iliği (Medulla ossea), büyük kemiklerin içinde, merkezde yer alan dokudur. toplam vücut ağırlığının %4'ünü oluşturmaktadır bu da erişkinlerde yaklaşık 2.6 kg'a denk gelmektedir.Yeni kan hücrelerinin periyodik olarak yaşam boyu üretildiği yerdir.

Kırmızı ve sarı ilik

İki tip ilik vardır: kırmızı ilik ve sarı ilik:

• Kırmızı ilik (veya miyeloid ilik), süngerimsi kemikte bulunur. Alyuvar, akyuvar ve trombositler burada üretilir.Myeloid dokudan zengindir.
• Sarı ilikte bazı akyuvarlar üretilir. İçinde çok daha fazla sayıda yağ hücresi olduğu için sarı renklidir.

Her iki tipteki ilik de sayısız kılcal kan damarı içermektedir.
Doğumda tüm kemik ilikleri kırmızıdır, zamanla sarı ilik oranı artar. Yetişkinlerde ortalama 2,6 kg kemik iliği olur, bunun yarısı kırmızıdır. Kırmızı ilik başlıca yassı kemiklerde (göğüs kemiği, kafatası, kaburgalar, omurgalar ve kürek kemikleri gibi) ve uzun kemiklerden olan femur ve humerusun proksimal ucundaki süngerimsi kısımda bulunur. Sarı ilik uzun kemiklerin orta kısmındaki boşlukta bulunur.
Ciddi kan kaybı durumunda vücut sarı iliği kırmızıya dönüştürerek kan üretimini hızlandırır.

Kök hücre tipleri

Kemik iliğinde üç tip kök hücre bulunur:

• Hematopoetik kök hücreleri dolaşımda bulunan üç hücre türünü oluşturur: akyuvarlaralyuvarlar (eritrositler) ve trombositler (kan pulcukları). (lökositler),
• Mezenşimal kök hücreleri kemik iliğinin ortasındaki boşluğun (sinüsün) etrafına dizilidir. Osteoblast, kondrosit, miyosit ve çeşitli başka hücre türlerine başkalaşabilme yeteneklerine sahiptirler. Ayrıca kemik iliğinin bekçiliğini yaparlar.
• Endotelyal kök hücreler

Kemik iliğini ilgilendiren hastalıklar

Kanserli bir büyüme veya verem gibi bir enfeksiyon sonucu normal kemik iliği yerini kaybedebilir ve bunun sonucunda alyuvar,akyuvar ve kan pulcuklarının üretiminde bir azalma olabilir. Ayrıca, kemik iliğinde kan hücrelerini oluşturucularının (progenitor) kanserlerine de rastlanır, bunlar lösemilerdir.

Kemik iliğini ilgilendiren bir hastalığın tanısı koymak için bazen bir kemik iliği muayenesi yapılır. Bu işlemde genel anestezi ya da lokal anestezi ile ilium kemiğinin kristasından bir iğne yardımıyla örnek alınır. Bir bacak kemiğinde ortalama 440 milyar hücre vardır.
Radyasyon veya kemoterapi kemik iliğinde hızla bölünmekte olan hücreleri öldürür ama bağışıklık sisteminin de zayıflamasına neden olur. Radyasyon hastalığının belirtilerinin çoğu kemik iliğinin zarar görmüş olmasından kaynaklanır.