Burada bilgisayarınızdaki sabit ve bağlı bulunan harici disk birimlerinin nasıl yapılandırıldığını görebilirsiniz.
Sağ alt bölümdeki her bir satır bilgisayar makinesi üzerinde o an bulunan bağımsız disk cihazlarını gösteriyor. Benim bilgisayarımda şu an aşağıdaki diskler takılı.
Disk 0: Sabit disk. (37,24 GB artık yeterli gelmiyor.)
Disk 1: Gezgin Disk cebimde taşıdığım parmak belleğe verdiğim isim. (124 mb.)
Disk 2: KODAK fotoğraf makinemin hafıza kartı. (243 mb.)
CD-ROM 0: Şu an takılı bulunan bir film DVD medyası. (4,09 gb.)
Gördüğünüz gibi disket medyası takılabilecek bir disket sürücüsü yok ama sizde var olması yüksek bir ihtimal. Burada konumuz için önemli olan şey ana sabit diskimiz. Normal bir ev bilgisayarında günümüzde genellikle 1 adet sabit disk bulunduruluyor. Muhtemelen sizdeki gibi, bende de 1 sabit disk mevcut. Onu da C: ve D: olmak üzere iki 'disk bölümü'ne (partition) ayırdım. Buradan disklerin çok sayıda farklı bölümlere ayrılabileceği anlamı çıkarabilirsiniz.
Disk Bölümleri ve Disk Seçimi
Ev bilgisayarlarında toplam 2 veya 3 disk bölümü oluşturulması tavsiye edilebilir. Her disk bölümü için belli bir harf atanır. Benim bilgisayarımdaki iki bölümün C: ve D: olarak yapılandırıldığını hatırlayın.
Bilgisayarınızda 1'den çok sabit disk takılı ise bunları Disk Yönetimi bölümünde göreceksinizdir. Eğer biçimlendirilmiş ise bunlara belli harfler atanmıştır.
(Harf ataması Windows'un ve diğer bazı işletim sistemlerinin eskiden beri kullandığı bir yöntem olmakla birlikte disklere harf ataması yapılmayan işletim sistemleri de var. Bunlar diskin ve bölümün numarasını referans vererek kullanıyorlar. Disk1:1, Disk1:2 gibi.)
Doğrusu her diskin ayrı bölüm ve harf ile gösterilmesi zorunlu değil. Örneğin Windows farklı diskleri tek sürücüymüş gibi birleştirip tek harf atayarak kullanabilir (Bu işlem bazı ek donanımlar ile de yapılabilmektedir.). Ama bu durum ev kullanıcıları açısından çoğunlukla gerekli değildir ve de disklerden biri bozulduğunda veya ayrı olarak kullanılmak istendiğinde bilgilere ulaşmak mümkün olmaz.
Birden çok disk bölümünün avantajları var. Birden çok disk cihazının ise daha önemli avantajları var.
Bu avantajlardan yararlanmak konusunda, emektar bilgisayarınızdaki mevcut diskinizin kifayetsiz kapasitesi sizin için etkili bir bahane olabiliyor mu düşünün? Olamıyorsa evinizde bir yerlerde veya bilgisayarını yenilemiş bir arkadaşınızda fazladan sağlam bir disk var mı araştırın?
Onu bu yazıdan haberdar ederseniz, fazla diskini size hediye etmek yerine kendi bilgisayarına takmak isteyebilir. Kendi diskinizin bozulduğunu söyleyin veya başka bir bahane uydurun!
Disk seçimi ve kurulumu önemlidir. İyi yapıldığında size, muhtemelen hiç farkına varmayacağınız ama çok önemli teknik faydaları olacaktır. Sizin yerinize bu işi satıcı firma veya teknik servisiniz yapmaktadır ve onlar bu konuda zaten yetkindirler
Günümüzde ev kullanıcıları için fiyat ve performans açısından aşağıdaki özelliklere sahip diskler tavsiye ediliyor:
- SATA II veya SATA 3 gb/s arabirimli
- En az 7200 RPM dönüş hızlı
- En az 8 mb. önbellekli
- NCQ özellikli (Native Command Queuing: Kimi zaman %10-20'ye kadar performans artışı sağlayabilen bir özellik)
Bu listeyi satıcınıza rahatlıkla götürebilirsiniz. Bu durum cevizi çekiçle kırmak yerine, balyozla kırmaya çalışmaya benzemez. Zira artık bu özellikleri bulunduranlar ile diğerleri arasında günümüzde ortalama 5-10 dolardan büyük farklar kalmadı. Amacınız ileriye dönük olmaksa pekala bu faydaları bir miktar artırmak isteyeceksinizdir.
Uç bir örnek vererek bu deyimi kolayca açıklayabilirim sanırım. Örneğin siz günlük işlerinizi yaparken ve hatta yüklü bir oyun oynarken bilgisayarınızın bazı özelliklerini daha fazla artırmak hiçbir fayda getirmez. Örneğin bir araba yarışı oyununda 1 gb.lik belleği, 10 gb. yapmanızın bilgisayarınızın verimine etkisi "0" sıfırdır. Bunu yapan bir kişi için "cevizi balyozla kırmak" deyimini kullanabilir ve hatta ironik şeyler söyleyebilirsiniz.
Tabii bu faydaları sahiplenmeden önce dikkat etmeniz gereken başka durumlar var. Maalesef teknoloji henüz yeni türleri taktığınız anda ondan faydalanmanıza izin vermiyor.
Bilgisayar kasası içindeki hemen tüm parçalar gibi sabit diskler de "anakart"a bağımlıdır. Anakart bilgisayar kasanızın bir yüzü boyunca uzanmakta olup diğer tüm parçalar, bir şekilde kart üzerindeki yuvalara takılmakta veya kablolarla buna monte edilmektedir.
Eğer anakart desteklemiyorsa diskinizin SATA, NCQ gibi özellikler taşımasının bir anlamı olmaz. Satın alma kararları verirken ileriyi düşünmek, ileriyi düşünürken de önce anakartı düşünmek gerekir. Hele anakartı aradan birkaç sene geçtikten sonra yenilemeyi düşünürseniz, bilgisayarınızın yarısından çoğunu yenilemek zorunda kalabilirsiniz.
Neyse ki monitörler bu işten bağımsız.
Disk Bölümünü Neden Oluşturuyoruz
Disk bölümleme işlemi Windows kurulumunda veya sonradan Disk Yönetimi bölümünde yapılabiliyor. Bu yazıda size bu işlemi tavsiye etmiyorum ve ayrıca Disk Yönetimi bölümünün de tehlikeli işlemlere açık olan bir yer olduğunu belirtmem gerekiyor!
Disk seçiminden sonra disk bölümlemenin avantajlarına gözatalım ve yedekleme amacımızla ilgili gerekliliğini irdeleyelim.
Sadece ev kullanıcıları için değil çoğunlukla iş kullanıcıları için de kullanılan dosya ve bilgilerin sistem bölümünden ayrı bölümde tutulması (bölüm: partition) iyi bir şeydir. Gerekli verilerin kurtarılması teknik servisçiler için zahmetli değildir ama lazım geldiğinde bunu sizin yapabilmeniz için, değilse tamir edecek kişilere yardımcı olabilmeniz için, tabii en önemlisi önemli verilerinizin kayıpsız kurtarılmasına yardımcı olmanız için bunları size anlatıyorum.
Aslında en kolayı C:'deki her şeyin silinmesi ve yeni bir Windows'un kurulmasıdır. Peki siz hangi verilerinizin kaybolabileceğini biliyor musunuz?
Masaüstü, Belgelerim, Resimlerim, Müziğim gibi klasörler C:'de bulunur. Bu klasörleri yedeklemek servistekiler için zor değil ama kullanıyorsanız Outlook Express'teki e-posta hesaplarınızı, internet sayfalarındaki favorilerinizi, diğer birtakım ayarlarınızı arızalı bilgisayarınızda pek uğraşarak yedeklemelerini beklemezsiniz. Ayrıca kurtulsa bile bunların yeni sisteminize adapte edilmesi de ayrı bir iştir.
Microsoft'un ve diğer firmaların bu tür ve benzer sorunlarla ilgili çeşitli yeni uygulamaları var. Microsoft Shared Computer Toolkit bunlardan biri. "Bozulmayan Windows" (bir birine ne kadar aykırı kelimeler!) ya da ayarları değiştiğinde eski haline otomatik dönebilen Windows yapmak için etkili bir program. Özellikle internet kafelere uygun...
Sonuç
Gördüğünüz gibi GHOST programına gelene kadar pek çok konuyu işledik. Ama bu gerekliydi ve belli bilgiler olmadan böyle bir işe girişmenin doğru olmayacağını düşünüyorum.
