Plastik poşetin zararlarıSon yıllarda neden kanser vakalarının arttığını hiç düşündünüz mü ? Hayatımızda biz istesek de istemesek de önemli bir yer tutan poşetler acaba o kadar masumlar mı?
Eskiden poşet yerine, tamamen doğal olan kese kağıtları, bez torba ve file kullanılırdı. Bu sayede insanların yedikleri de içtikleri de sağlıklı kalmaktaydı. Günümüzde ise durumçok farklı.
Ciddiye alınmadığında insan vücudunda geri dönüşümsüz hasarlar bırakabilen naylon poşetleri, hayatımızdan çıkarmamız pek mümkün gibi gözükmüyor. Çok ucuza mal edilen bu poşetler, kalitesine göre gerek kullanım anında gerekse bozulma anında, çevreye ve besinler üzerine yapısındaki kimyasallar sayesinde ciddi etkilere sahip. Ek olarak bir naylon poşetin doğadan tamamen yok olabilmesi için denizde ise 400 yıl, karada ise 800 yıl kadar bir zaman geçmesi gerekli.
Naylon poşet kullanımı tüm dünyada 1982’de, Türkiye’de 1980’ler sonunda başladı. Bu yeni alışkanlık bir uygarlık göstergesi gibi kabul görüp yaygınlaştı.
Dünyada her yıl 500 milyar ile 1 trilyon arasında plastik poşet çanta kullanıldığı tahmin ediliyor. Üstelik bu sayının 380 milyarı sadece ABD’de kullanılıyor. Bazı ülkelerde hükümetler plastik poşet kullanımını azaltmak amacıyla çeşitli yasaklar koyuyor ya da vergilere başvuruyor.
Meksika'da, plastik poşet kullanımını yasak. Hindistan’da da plastik poşet kullanımı yasak. Hatta Hindistan plastik poşet kullanımının yasaklanması konusunda lider konumunda. Gerçi bu yasağın uygulanması konusunda bazı sorunların meydana geldiği belirtiliyor. Delhi, Mumbai, Vasco gibi şehirlerin hepsinde plastik poşet kullanımı yasaklanmış durumda. Bangladeş, Ruanda ve Avustralya’nın 12 şehrinde de plastik poşet kullanımı yasak. İsviçre, İsveç, Norveç, Almanya ve Hollanda’da ise mağazalarda plastik poşetler ücretle satılıyor.
- Kanser vakalarındaki artışın en büyük sorumlularından biri naylon poşetlerdir. Isıya veya güneşe maruz kaldıklarında bileşimindeki maddeler çözünerek kansere neden oluyor.
- Doğaya atılan naylon poşetler nedeniyle yunus, fok, balina,deniz kaplumbağaları gibi hayvanlar denize atılan poşetleri yiyecek sanıp yerler. Bu da onların sindirim sistemlerinde bozulmalara yol açarak ölmelerine neden olur.
- Naylon posetler şeffaf oldukları için, tıpkı bır sera gibi ısıyı emerek orman yangınlarına neden olur.
- Kimyasal maddeler içeren naylon poşetler, özellikle siyah olanlar, sadece toprağa değil, içlerine konulan sebze ve meyveler aracılığıyla insan sağlığına da zarar verebilirler. Özellikle incir, üzüm, çilek gibi poşetle temasta olabilen meyveler bu poşetlerde taşınmamalıdır.
- Naylon poşetler doğada bozulmaya başladıklarında çevreye zararlı kimyasal maddeler yayar ve bu maddeler toprağa, suya karışarak besin zincirimizi yavaş yavaş kirletir.
- Daha az plastik poşet kullanılmalıdır. Haftada sadece 2 poşet daha az kullanıldığında yılda kişi başına yaklaşık 100 poşet çöpe atılmamış olur.
- Alışverişlerde bez çanta, file, tekerlekli pazar çantası veya sepet kullanılmalıdır. Bu kişi başına haftada 6, ayda 24, yılda 288, 70 yıllık bir hayat süresinde 20 bin 160 daha az poşet kullanımı demektir. Türkiye’de her beş kişiden biri plastik poşet kullanmayı bırakırsa 70 yılda 37 milyar daha az plastik poşet tüketilir.
- Daha az kese kâğıdı tüketmek için, çantaya ayrı konması gerekmeyen ürünler beraber konulmalıdır. Ayrılmak istenen ürünler için ufak bez keseler edinilmelidir.
- Alışverişlerde kullanılmış kese kâğıtları ve naylon poşetler tekrar kullanılmalıdır. Sebze, meyve, et ve balık türü yiyecekler paketlenmiş halde alınmamalı, cam şişe içerisindeki içecekler tercih edilmelidir. Plastik poşetlerde satılan ürünleri satın almaktan kaçınmalıdır.
- Naylon poşet ve kese kâğıtlarının geri dönüşümü sağlanmalıdır.
- Apartman yöneticileri, geri dönüşüm kutuları koyarak, naylon ve plastik türevi maddeleri toplayıp satabilirler. Apartmanlarına az da olsa maddi gelir sağlayabilir, çevre kirliliğini önlemeye katkı yapabilirler.
- Çöpten plastik ürünleri toplayanların mikrop kapma risklerini azaltmak ve daha kolay toplamalarını sağlamak için plastik ürünler diğer atıklardan ayrı torbalanarak atılmalıdır.
Eskiden poşet yerine, tamamen doğal olan kese kağıtları, bez torba ve file kullanılırdı. Bu sayede insanların yedikleri de içtikleri de sağlıklı kalmaktaydı. Günümüzde ise durumçok farklı.
Ciddiye alınmadığında insan vücudunda geri dönüşümsüz hasarlar bırakabilen naylon poşetleri, hayatımızdan çıkarmamız pek mümkün gibi gözükmüyor. Çok ucuza mal edilen bu poşetler, kalitesine göre gerek kullanım anında gerekse bozulma anında, çevreye ve besinler üzerine yapısındaki kimyasallar sayesinde ciddi etkilere sahip. Ek olarak bir naylon poşetin doğadan tamamen yok olabilmesi için denizde ise 400 yıl, karada ise 800 yıl kadar bir zaman geçmesi gerekli.
PLASTİK POŞET KULLANIMI NE ORANDA?
Naylon poşet kullanımı tüm dünyada 1982’de, Türkiye’de 1980’ler sonunda başladı. Bu yeni alışkanlık bir uygarlık göstergesi gibi kabul görüp yaygınlaştı.
Dünyada her yıl 500 milyar ile 1 trilyon arasında plastik poşet çanta kullanıldığı tahmin ediliyor. Üstelik bu sayının 380 milyarı sadece ABD’de kullanılıyor. Bazı ülkelerde hükümetler plastik poşet kullanımını azaltmak amacıyla çeşitli yasaklar koyuyor ya da vergilere başvuruyor.
Meksika'da, plastik poşet kullanımını yasak. Hindistan’da da plastik poşet kullanımı yasak. Hatta Hindistan plastik poşet kullanımının yasaklanması konusunda lider konumunda. Gerçi bu yasağın uygulanması konusunda bazı sorunların meydana geldiği belirtiliyor. Delhi, Mumbai, Vasco gibi şehirlerin hepsinde plastik poşet kullanımı yasaklanmış durumda. Bangladeş, Ruanda ve Avustralya’nın 12 şehrinde de plastik poşet kullanımı yasak. İsviçre, İsveç, Norveç, Almanya ve Hollanda’da ise mağazalarda plastik poşetler ücretle satılıyor.
PLASTİK POŞETİN ZARARLARI
- Kanser vakalarındaki artışın en büyük sorumlularından biri naylon poşetlerdir. Isıya veya güneşe maruz kaldıklarında bileşimindeki maddeler çözünerek kansere neden oluyor.
- Doğaya atılan naylon poşetler nedeniyle yunus, fok, balina,deniz kaplumbağaları gibi hayvanlar denize atılan poşetleri yiyecek sanıp yerler. Bu da onların sindirim sistemlerinde bozulmalara yol açarak ölmelerine neden olur.
- Naylon posetler şeffaf oldukları için, tıpkı bır sera gibi ısıyı emerek orman yangınlarına neden olur.
- Kimyasal maddeler içeren naylon poşetler, özellikle siyah olanlar, sadece toprağa değil, içlerine konulan sebze ve meyveler aracılığıyla insan sağlığına da zarar verebilirler. Özellikle incir, üzüm, çilek gibi poşetle temasta olabilen meyveler bu poşetlerde taşınmamalıdır.
- Naylon poşetler doğada bozulmaya başladıklarında çevreye zararlı kimyasal maddeler yayar ve bu maddeler toprağa, suya karışarak besin zincirimizi yavaş yavaş kirletir.
NASIL ÖNLEMLER ALINABİLİR?
- Daha az plastik poşet kullanılmalıdır. Haftada sadece 2 poşet daha az kullanıldığında yılda kişi başına yaklaşık 100 poşet çöpe atılmamış olur.
- Alışverişlerde bez çanta, file, tekerlekli pazar çantası veya sepet kullanılmalıdır. Bu kişi başına haftada 6, ayda 24, yılda 288, 70 yıllık bir hayat süresinde 20 bin 160 daha az poşet kullanımı demektir. Türkiye’de her beş kişiden biri plastik poşet kullanmayı bırakırsa 70 yılda 37 milyar daha az plastik poşet tüketilir.
- Daha az kese kâğıdı tüketmek için, çantaya ayrı konması gerekmeyen ürünler beraber konulmalıdır. Ayrılmak istenen ürünler için ufak bez keseler edinilmelidir.
- Alışverişlerde kullanılmış kese kâğıtları ve naylon poşetler tekrar kullanılmalıdır. Sebze, meyve, et ve balık türü yiyecekler paketlenmiş halde alınmamalı, cam şişe içerisindeki içecekler tercih edilmelidir. Plastik poşetlerde satılan ürünleri satın almaktan kaçınmalıdır.
- Naylon poşet ve kese kâğıtlarının geri dönüşümü sağlanmalıdır.
- Apartman yöneticileri, geri dönüşüm kutuları koyarak, naylon ve plastik türevi maddeleri toplayıp satabilirler. Apartmanlarına az da olsa maddi gelir sağlayabilir, çevre kirliliğini önlemeye katkı yapabilirler.
- Çöpten plastik ürünleri toplayanların mikrop kapma risklerini azaltmak ve daha kolay toplamalarını sağlamak için plastik ürünler diğer atıklardan ayrı torbalanarak atılmalıdır.
